بيىل تəۋەلسىزدىككە 30 جىل. تəۋەلسىز ەل اتانعانىمىزعا كوزدى اشىپ-جۇمعانشا شيرەك عاسىر ءوتىپتى. جاس مەملەكەتتىڭ الدى-ارتىن سالماقتايتىن، وتىزىندا وردا بۇزار شاعى. جاسىراتىن نەسى بار، كەيدە مىناداي الاساپىران ۋاقىتتا اتا-بابالار اڭساپ كەتكەن تəۋەلسىزدىكتىڭ قادىرىنە جەتە الدىق پا دەگەن وي كەلەدى.
جاسىراتىنى جوق، وتىز جىل ۋاقىت ىشىندە زامان دا، زامانا دا وزگەردى. ادامزاتتىڭ باسىنان وتكەن اۋىر سىناق بۇل جولى دا التى قۇرلىقتى اينالىپ كەتكەن جوق. تəۋەلسىزدىكتىڭ كوك تۋىن جەلبىرەتۋگە اتسالىسقان، تەر توككەن قانشاما ازاماتتارىمىزدان كوز جازىپ قالدىق. ءبىر ەلگە ەمەس، əلەمگە تونگەن قاۋىپ، ادامزات اتاۋلىنى تارىداي قۋىرعانى اقيقات. الايدا، ەڭسە تۇسىرگەن جوقپىز. ول راس. ۇلتتىق بولمىسىمىزعا تəن قايسارلىق پەن اسقاق رۋحتىڭ ارقاسىندا قانداي جاعداي بولسىن جول تابۋعا بولاتىنىنا بەك سەندىك. باسىنان تالاي زوبالاڭدى وتكەرگەن حالىق ءمۇجىلىپ كەتكەن جوق.
ءومىر بار جەردە قيىندىق بار. كۇن تۇسكەن جەردە كولەڭكە بار. ءتىپتى ول ءوز كولەڭكەڭ بولسا دا... ولاي بولسا، ەلىمىز قيىندىققا قاسقايا قاراپ، تəۋەلسىزدىكتىڭ تاعى ءبىر تاڭىن قارسى العالى تۇر. تەك وتىزىندا وت باسىپ الماسا ەكەن دەپ تىلەگەننەن باسقا نيەت جوق، əرينە. ەلىمىز ەتەك-جەڭىن جيىپ، شەكاراسىن بەكىتىپ، دەربەس، زايىرلى مەملەكەت اتانعانىنا دا وتىز جىل وتە شىعىپتى. وسىدان-اق ۋاقىتتىڭ جىلدامدىعىن مويىندايسىڭ. وسى ۋاقىت ىشىندە قانداي جەتىستىكتەرگە قول جەتكىزدىك دەگەندە، ەڭ الدىمەن ەلدەگى ساياسي احۋالدىڭ تۇراقتىلىعى مەن بەيبىتشىلىكتە ءومىر ءسۇرىپ جاتقانىمىزدى الدىمەن تىلگە تيەك ەتەر ەدىك. ولاي دەۋگە كورشى مەملەكەتتەردە بولىپ جاتقان كوتەرىلىستەر دəلەل بولا الادى. باياعىدا بىرەۋ «قارنىمنىڭ اشقانىنا ەمەس، قادىرىمنىڭ قاشقانىنا جىلايمىن» دەگەن ەكەن. كوپشىلىك بار جەردە ءتۇرلى مىنەزدىڭ بولاتىنى راس. ءبىر سوزبەن ايتقاندا، «بەس ساۋساق بىردەي ەمەس»، حالىققا جاعۋ دا وڭاي ەمەس. بۇل تۇرعىدان العاندا كوپشىلىك تاراپىنان بيلىكتەگىلەرگە قاراتا ايتىلعان سىن اتاۋلىنى جوققا شىعارا الماسىمىز تاعى بەلگىلى. ال وعان تۇسىنىستىكپەن قاراۋ – كىم-كىمنىڭ دە كورەگەندىگىن تانىتسا كەرەك. زادىندا، «ۇلىق بولساڭ، كىشىك بول» دەگەن حالىق دانالىعىن ۇستانا ءبىلۋ دە ازاماتتىقتىڭ بەلگىسى دەر ەدىك. تۇڭعىش پرەزيدەنتىمىز نۇرسۇلتان ءƏبىشۇلى نازارباەۆتىڭ تəۋەلسىزدىك جولىنداعى اتقارعان قىرۋار ءىسى حالىق جادىندا ءسوزسىز ساقتالادى. ەلباسىنىڭ جىگەرلىگى مەن ومىرگە قۇشتارلىعىنىڭ ارقاسىندا قازاق ەلى جاڭا بەلەستەردەن كورىندى. «بىتكەن ىسكە سىنشى كوپ» دەگەن ءتəمسىل ءسوز بار. سول ايتقانداي، ەلباسى كوپتىڭ كوڭىلىن تابۋعا ەمەس، ەلدىڭ ەلدىگىن ساقتاۋعا بار كۇشىن سالعان تۇلعا دەسەك، قاتەلەسپەيمىز.
تəۋەلسىزدىكتى باستى قۇندىلىعىمىز دەيتىن بولساق، جاڭا باستامالارعا قادام باسۋدا ونىڭ ماڭىزى زور ەكەنىن تۇسىنەمىز. ەل پرەزيدەنتى قاسىم-جومارت كەمەلۇلى توقاەۆتىڭ ەلىمىزدىڭ باس باسىلىمى – «ەگەمەن قازاقستان» گازەتىنە جاريالانعان ماقالاسى جاستارعا جاڭا سەرپىن بەرىپ، جىگەرلەندىرگەن بولاتىن. «تəۋەلسىزدىك بəرىنەن قىمبات» اتتى ماقالادا حالقىمىزدىڭ وتكەنى مەن بۇگىنى، بولاشاعى جايلى ايتىلادى. شىنىندا دا ادام بالاسى ومىرگە پاتريوت بولىپ كەلمەيدى. ول ەڭ الدىمەن سەزىنەدى، تۇيسىنەدى، تəربيە، ءبىلىم الادى، ءوز ورتاسىمەن ارالاسا باستايدى. ازاماتتىق بولمىسىن قالىپتاستىرۋ ارقىلى عانا پاتريوتقا اينالادى. ءوزىنىڭ جەكە كوزقاراسى، ماقسات-مۇددەلەرى قوعام يگىلىگىمەن ۇندەسىپ، ەلدىڭ دامۋىنا تيتتەي بولسا دا ۇلەس قوسىپ جۇرگەنىن سەزىنۋ ارقىلى باقىتقا كەنەلەدى.
حالقىمىزدىڭ ءبىرتۋار پەرزەنتتەرىنىڭ ءبىرى Əليحان بوكەيحانوۆ: «ۇلتقا قىزمەت ەتۋ بىلىمنەن ەمەس، مىنەزدەن» دەگەن ەكەن. ءبىز شىنايى پاتريوتتىق سەزىممەن رۋحتانىپ، قاسيەتتى دە، قاستەرلى تəۋەلسىزدىگىمىزدى ودان دا قاتتى نىعايتا ءتۇسۋ جولىندا ەڭبەك ەتۋىمىز كەرەكتىگى ايتىلادى. قازاق ەلى اللا بەرگەن تəۋەلسىزدىگىنىڭ، ارايلاپ اتقان ازاتتىق تاڭىنىڭ وتىزىنشى جىلىن قارسى الىپ وتىر. ەندەشە، بۇل ۇلكەن جەڭىس. ءتۇپ شەجىرەسى سوناۋ ەجەلگى تۇركىلەردەن باستاۋ الاتىن، جۇبان مولداعاليەۆ جىرلاعانداي «مىڭ ءولىپ، مىڭ تىرىلگەن» قازاق حالقى باعزى زاماننان بەرى قانشاما ءوزىنىڭ ىرگەلى ەل ەكەندىگىن دəلەلدەپ كەلدى.
«ەگەمەن قازاقستان» گازەتىندە جاريالانعان «تəۋەلسىزدىك بəرىنەن قىمبات» اتتى ماقالاسىندا پرەزيدەنت قاسىم-جومارت كەمەلۇلى əر قازاقتىڭ جۇرەگىن قوزعايتىن ءسوز ايتقانى ەسىمىزدە. «بابالاردان مۇرا بولىپ قالعان قاسيەتتى جەرىمىز – ەڭ باستى بايلىعىمىز. قازاققا وسىناۋ ۇلان عايىر اۋماقتى سىرتتان ەشكىم سىيعا تارتقان جوق» دەگەن بولاتىن. راسىندا دا، ەڭسەمىزدى تىكتەپ، ەگەمەندىگىمىزدى الىپ، ءوز الدىنا وتاۋ تىككەنىمىز ءتوزىمدى حالىق ەكەندىگىمىزدى ايقىندايدى.
«ءبىر اششىنىڭ ءبىر ءتəتتىسى بولادى»، «باسى قاتتى بولسا، اياعى ءتəتتى بولادى» دەگەن ماقالدىڭ جارىق دۇنيەدەگىنىڭ ءبəرىنىڭ اقيقاتى بارىنا سەندىرەدى. بۇل سوزدەردى ايتۋداعى ءبىر سەبەپ تە وسى بولسا كەرەك، ياعني، تورتكۇل دۇنيەگە تونگەن ىندەتتىڭ ەلىمىزدىڭ ەڭ ماڭىزدى مەرەكەسىمەن تۇسپاتۇس كەلۋى. قانداي جاعدايدا دا مويىماعان ۇلت ۇرپاعى رەتىندە بۇل قيىندىقتى دا ارتقا تاستايتىنىمىزعا سەنىم باسىم. «جامان ايتپاي جاقسى جوق» دەپ اتا-بابالارىمىز قاشاندا جاقسىلىق پەن جاماندىقتى بايلانىستىرىپ وتىرعان. حالقىمىزدىڭ ەرتە زامانداردا ايتىلعان فيلوسوفيالىق وي تولعامدارىنا تەرەڭىرەك ۇڭىلسەك، كوپ تۇيتكىلدىڭ شەشىمىن تابا الامىز. سول ايتپاقشى، ەركىن ەل بولۋدى ارمانداعان ەلدىڭ تىلەگىن اللا قابىل ەتكەن ەكەن. بۇل ءبىزدىڭ ولشەۋسىز بايلىعىمىز دەر ەدىك.
