Bıyl təýelsizdikke 30 jyl. Təýelsiz el atanǵanymyzǵa kózdi ashyp-jumǵansha shırek ǵasyr ótipti. Jas memlekettiń aldy-artyn salmaqtaıtyn, otyzynda orda buzar shaǵy. Jasyratyn nesi bar, keıde mynadaı alasapyran ýaqytta ata-babalar ańsap ketken təýelsizdiktiń qadirine jete aldyq pa degen oı keledi.
Jasyratyny joq, otyz jyl ýaqyt ishinde zaman da, zamana da ózgerdi. Adamzattyń basynan ótken aýyr synaq bul joly da alty qurlyqty aınalyp ketken joq. Təýelsizdiktiń kók týyn jelbiretýge atsalysqan, ter tókken qanshama azamattarymyzdan kóz jazyp qaldyq. Bir elge emes, əlemge tóngen qaýip, adamzat ataýlyny tarydaı qýyrǵany aqıqat. Alaıda, eńse túsirgen joqpyz. Ol ras. Ulttyq bolmysymyzǵa tən qaısarlyq pen asqaq rýhtyń arqasynda qandaı jaǵdaı bolsyn jol tabýǵa bolatynyna bek sendik. Basynan talaı zobalańdy ótkergen halyq mújilip ketken joq.
Ómir bar jerde qıyndyq bar. Kún túsken jerde kóleńke bar. Tipti ol óz kóleńkeń bolsa da... Olaı bolsa, elimiz qıyndyqqa qasqaıa qarap, təýelsizdiktiń taǵy bir tańyn qarsy alǵaly tur. Tek otyzynda ot basyp almasa eken dep tilegennen basqa nıet joq, ərıne. Elimiz etek-jeńin jıyp, shekarasyn bekitip, derbes, zaıyrly memleket atanǵanyna da otyz jyl óte shyǵypty. Osydan-aq ýaqyttyń jyldamdyǵyn moıyndaısyń. Osy ýaqyt ishinde qandaı jetistikterge qol jetkizdik degende, eń aldymen eldegi saıası ahýaldyń turaqtylyǵy men beıbitshilikte ómir súrip jatqanymyzdy aldymen tilge tıek eter edik. Olaı deýge kórshi memleketterde bolyp jatqan kóterilister dəlel bola alady. Baıaǵyda bireý «Qarnymnyń ashqanyna emes, qadirimniń qashqanyna jylaımyn» degen eken. Kópshilik bar jerde túrli minezdiń bolatyny ras. Bir sózben aıtqanda, «bes saýsaq birdeı emes», halyqqa jaǵý da ońaı emes. Bul turǵydan alǵanda kópshilik tarapynan bıliktegilerge qarata aıtylǵan syn ataýlyny joqqa shyǵara almasymyz taǵy belgili. Al oǵan túsinistikpen qaraý – kim-kimniń de kóregendigin tanytsa kerek. Zadynda, «Ulyq bolsań, kishik bol» degen halyq danalyǵyn ustana bilý de azamattyqtyń belgisi der edik. Tuńǵysh Prezıdentimiz Nursultan Əbishuly Nazarbaevtyń təýelsizdik jolyndaǵy atqarǵan qyrýar isi halyq jadynda sózsiz saqtalady. Elbasynyń jigerligi men ómirge qushtarlyǵynyń arqasynda qazaq eli jańa belesterden kórindi. «Bitken iske synshy kóp» degen təmsil sóz bar. Sol aıtqandaı, Elbasy kóptiń kóńilin tabýǵa emes, eldiń eldigin saqtaýǵa bar kúshin salǵan tulǵa desek, qatelespeımiz.
Təýelsizdikti basty qundylyǵymyz deıtin bolsaq, jańa bastamalarǵa qadam basýda onyń mańyzy zor ekenin túsinemiz. El Prezıdenti Qasym-Jomart Kemeluly Toqaevtyń elimizdiń bas basylymy – «Egemen Qazaqstan» gazetine jarııalanǵan maqalasy jastarǵa jańa serpin berip, jigerlendirgen bolatyn. «Təýelsizdik bərinen qymbat» atty maqalada halqymyzdyń ótkeni men búgini, bolashaǵy jaıly aıtylady. Shynynda da adam balasy ómirge patrıot bolyp kelmeıdi. Ol eń aldymen sezinedi, túısinedi, tərbıe, bilim alady, óz ortasymen aralasa bastaıdy. Azamattyq bolmysyn qalyptastyrý arqyly ǵana patrıotqa aınalady. Óziniń jeke kózqarasy, maqsat-múddeleri qoǵam ıgiligimen úndesip, eldiń damýyna tıtteı bolsa da úles qosyp júrgenin seziný arqyly baqytqa keneledi.
Halqymyzdyń birtýar perzentteriniń biri Əlıhan Bókeıhanov: «Ultqa qyzmet etý bilimnen emes, minezden» degen eken. Biz shynaıy patrıottyq sezimmen rýhtanyp, qasıetti de, qasterli təýelsizdigimizdi odan da qatty nyǵaıta túsý jolynda eńbek etýimiz kerektigi aıtylady. Qazaq eli Alla bergen təýelsizdiginiń, araılap atqan azattyq tańynyń otyzynshy jylyn qarsy alyp otyr. Endeshe, bul úlken jeńis. Túp shejiresi sonaý ejelgi túrkilerden bastaý alatyn, Juban Moldaǵalıev jyrlaǵandaı «Myń ólip, myń tirilgen» qazaq halqy baǵzy zamannan beri qanshama óziniń irgeli el ekendigin dəleldep keldi.
«Egemen Qazaqstan» gazetinde jarııalanǵan «Təýelsizdik bərinen qymbat» atty maqalasynda Prezıdent Qasym-Jomart Kemeluly ər qazaqtyń júregin qozǵaıtyn sóz aıtqany esimizde. «Babalardan mura bolyp qalǵan qasıetti jerimiz – eń basty baılyǵymyz. Qazaqqa osynaý ulan ǵaıyr aýmaqty syrttan eshkim syıǵa tartqan joq» degen bolatyn. Rasynda da, eńsemizdi tiktep, egemendigimizdi alyp, óz aldyna otaý tikkenimiz tózimdi halyq ekendigimizdi aıqyndaıdy.
«Bir aynyń bir təttisi bolady», «Basy qatty bolsa, aıaǵy tətti bolady» degen maqaldyń jaryq dúnıedeginiń bəriniń aqıqaty baryna sendiredi. Bul sózderdi aıtýdaǵy bir sebep te osy bolsa kerek, ıaǵnı, tórtkúl dúnıege tóngen indettiń elimizdiń eń mańyzdy merekesimen tuspatus kelýi. Qandaı jaǵdaıda da moıymaǵan ult urpaǵy retinde bul qıyndyqty da artqa tastaıtynymyzǵa senim basym. «Jaman aıtpaı jaqsy joq» dep ata-babalarymyz qashanda jaqsylyq pen jamandyqty baılanystyryp otyrǵan. Halqymyzdyń erte zamandarda aıtylǵan fılosofııalyq oı tolǵamdaryna tereńirek úńilsek, kóp túıtkildiń sheshimin taba alamyz. Sol aıtpaqshy, erkin el bolýdy armandaǵan eldiń tilegin Alla qabyl etken eken. Bul bizdiń ólsheýsiz baılyǵymyz der edik.
