Biyl təuelsızdıkke 30 jyl. Təuelsız el atanǧanymyzǧa közdı aşyp-jūmǧanşa şirek ǧasyr ötıptı. Jas memlekettıŋ aldy-artyn salmaqtaityn, otyzynda orda būzar şaǧy. Jasyratyn nesı bar, keide mynadai alasapyran uaqytta ata-babalar aŋsap ketken təuelsızdıktıŋ qadırıne jete aldyq pa degen oi keledı.
Jasyratyny joq, otyz jyl uaqyt ışınde zaman da, zamana da özgerdı. Adamzattyŋ basynan ötken auyr synaq būl joly da alty qūrlyqty ainalyp ketken joq. Təuelsızdıktıŋ kök tuyn jelbıretuge atsalysqan, ter tökken qanşama azamattarymyzdan köz jazyp qaldyq. Bır elge emes, əlemge töngen qauıp, adamzat ataulyny tarydai quyrǧany aqiqat. Alaida, eŋse tüsırgen joqpyz. Ol ras. Ūlttyq bolmysymyzǧa tən qaisarlyq pen asqaq ruhtyŋ arqasynda qandai jaǧdai bolsyn jol tabuǧa bolatynyna bek sendık. Basynan talai zobalaŋdy ötkergen halyq müjılıp ketken joq.
Ömır bar jerde qiyndyq bar. Kün tüsken jerde köleŋke bar. Tıptı ol öz köleŋkeŋ bolsa da... Olai bolsa, elımız qiyndyqqa qasqaia qarap, təuelsızdıktıŋ taǧy bır taŋyn qarsy alǧaly tūr. Tek otyzynda ot basyp almasa eken dep tılegennen basqa niet joq, ərine. Elımız etek-jeŋın jiyp, şekarasyn bekıtıp, derbes, zaiyrly memleket atanǧanyna da otyz jyl öte şyǧypty. Osydan-aq uaqyttyŋ jyldamdyǧyn moiyndaisyŋ. Osy uaqyt ışınde qandai jetıstıkterge qol jetkızdık degende, eŋ aldymen eldegı saiasi ahualdyŋ tūraqtylyǧy men beibıtşılıkte ömır sürıp jatqanymyzdy aldymen tılge tiek eter edık. Olai deuge körşı memleketterde bolyp jatqan köterılıster dəlel bola alady. Baiaǧyda bıreu «Qarnymnyŋ aşqanyna emes, qadırımnıŋ qaşqanyna jylaimyn» degen eken. Köpşılık bar jerde türlı mınezdıŋ bolatyny ras. Bır sözben aitqanda, «bes sausaq bırdei emes», halyqqa jaǧu da oŋai emes. Būl tūrǧydan alǧanda köpşılık tarapynan bilıktegılerge qarata aitylǧan syn ataulyny joqqa şyǧara almasymyz taǧy belgılı. Al oǧan tüsınıstıkpen qarau – kım-kımnıŋ de köregendıgın tanytsa kerek. Zadynda, «Ūlyq bolsaŋ, kışık bol» degen halyq danalyǧyn ūstana bılu de azamattyqtyŋ belgısı der edık. Tūŋǧyş Prezidentımız Nūrsūltan Əbışūly Nazarbaevtyŋ təuelsızdık jolyndaǧy atqarǧan qyruar ısı halyq jadynda sözsız saqtalady. Elbasynyŋ jıgerlıgı men ömırge qūştarlyǧynyŋ arqasynda qazaq elı jaŋa belesterden körındı. «Bıtken ıske synşy köp» degen təmsıl söz bar. Sol aitqandai, Elbasy köptıŋ köŋılın tabuǧa emes, eldıŋ eldıgın saqtauǧa bar küşın salǧan tūlǧa desek, qatelespeimız.
Təuelsızdıktı basty qūndylyǧymyz deitın bolsaq, jaŋa bastamalarǧa qadam basuda onyŋ maŋyzy zor ekenın tüsınemız. El Prezidentı Qasym-Jomart Kemelūly Toqaevtyŋ elımızdıŋ bas basylymy – «Egemen Qazaqstan» gazetıne jariialanǧan maqalasy jastarǧa jaŋa serpın berıp, jıgerlendırgen bolatyn. «Təuelsızdık bərınen qymbat» atty maqalada halqymyzdyŋ ötkenı men bügını, bolaşaǧy jaily aitylady. Şynynda da adam balasy ömırge patriot bolyp kelmeidı. Ol eŋ aldymen sezınedı, tüisınedı, tərbie, bılım alady, öz ortasymen aralasa bastaidy. Azamattyq bolmysyn qalyptastyru arqyly ǧana patriotqa ainalady. Özınıŋ jeke közqarasy, maqsat-müddelerı qoǧam igılıgımen ündesıp, eldıŋ damuyna tittei bolsa da üles qosyp jürgenın sezınu arqyly baqytqa keneledı.
Halqymyzdyŋ bırtuar perzentterınıŋ bırı Əlihan Bökeihanov: «Ūltqa qyzmet etu bılımnen emes, mınezden» degen eken. Bız şynaiy patriottyq sezımmen ruhtanyp, qasiettı de, qasterlı təuelsızdıgımızdı odan da qatty nyǧaita tüsu jolynda eŋbek etuımız kerektıgı aitylady. Qazaq elı Alla bergen təuelsızdıgınıŋ, arailap atqan azattyq taŋynyŋ otyzynşy jylyn qarsy alyp otyr. Endeşe, būl ülken jeŋıs. Tüp şejıresı sonau ejelgı türkılerden bastau alatyn, Jūban Moldaǧaliev jyrlaǧandai «Myŋ ölıp, myŋ tırılgen» qazaq halqy baǧzy zamannan berı qanşama özınıŋ ırgelı el ekendıgın dəleldep keldı.
«Egemen Qazaqstan» gazetınde jariialanǧan «Təuelsızdık bərınen qymbat» atty maqalasynda Prezident Qasym-Jomart Kemelūly ər qazaqtyŋ jüregın qozǧaityn söz aitqany esımızde. «Babalardan mūra bolyp qalǧan qasiettı jerımız – eŋ basty bailyǧymyz. Qazaqqa osynau ūlan ǧaiyr aumaqty syrttan eşkım syiǧa tartqan joq» degen bolatyn. Rasynda da, eŋsemızdı tıktep, egemendıgımızdı alyp, öz aldyna otau tıkkenımız tözımdı halyq ekendıgımızdı aiqyndaidy.
«Bır aşynyŋ bır təttısı bolady», «Basy qatty bolsa, aiaǧy təttı bolady» degen maqaldyŋ jaryq düniedegınıŋ bərınıŋ aqiqaty baryna sendıredı. Būl sözderdı aitudaǧy bır sebep te osy bolsa kerek, iaǧni, törtkül düniege töngen ındettıŋ elımızdıŋ eŋ maŋyzdy merekesımen tūspatūs keluı. Qandai jaǧdaida da moiymaǧan ūlt ūrpaǧy retınde būl qiyndyqty da artqa tastaitynymyzǧa senım basym. «Jaman aitpai jaqsy joq» dep ata-babalarymyz qaşanda jaqsylyq pen jamandyqty bailanystyryp otyrǧan. Halqymyzdyŋ erte zamandarda aitylǧan filosofiialyq oi tolǧamdaryna tereŋırek üŋılsek, köp tüitkıldıŋ şeşımın taba alamyz. Sol aitpaqşy, erkın el boludy armandaǧan eldıŋ tılegın Alla qabyl etken eken. Būl bızdıŋ ölşeusız bailyǧymyz der edık.
Ūqsas jaŋalyqtar
