الاش ۇلدارى
22.01.2024
تاريح
الاشتىڭ اسىلبەگى. بۇگىن - اسىلبەك سەيىتوۆتىڭ تۋعان كۇنى
بۇگىن - الاش قايراتكەرى، حح عاسىردىڭ باس كەزىندە «قازاق»، «ايقاپ» سەكىلدى باسىلىمدارعا حالقىنىڭ مۇڭ-مۇقتاجىن كوتەرەتىن ماقالالاردى ۇزدىكسىز جازىپ تۇرعان ۇلتجاندى، زيالى ازامات اسىلبەك سەيىتوۆتىڭ تۋعانىنا 130 جىل. اسىلبەك جۇمانۇلى سەيىتوۆ 1894 جىلى 22 قاڭتاردا ومبى قالاسىندا باتىc ءسىبىر گەنەرال-گۋبەرناتورى كەڭسەسى اۋدارماشىسىنىڭ وتباسىندا دۇنيەگە كەلگەن. ول الدىمەن ورىس مەكتەبىندە، سودان سوڭ ومبىنىڭ كلاسسيكالىق ەرلەر گيمنازياسىندا وقىعان. 1911 ج..
13.12.2023
الاش ۇلدارى
بۇگىن - الاشوردا كۇنى
بۇگىن - قازاقستان مەملەكەتى ءۇشىن، الاشتىقتار ءۇشىن ايتۋلى كۇن. وسىدان 106 جىل بۇرىن، 1917 جىلى 13 جەلتوقساندا الاشوردا ۇكىمەتى قۇرىلعان بولاتىن.  سول كۇنى سەزدە ءبىرىنشى باياندامانى ءاليحان بوكەيحان وقىدى. ءاليحان بوكەيحان جاساعان بايانداماسى نەگىزىندە شىعارىلعان قاۋلىدا قازاق اۆتونومياسى، ميليتسيا جانە ۇلتتىق كەڭەس ماسەلەلەرىن قاراۋ ءۇشىن جەتى ادامنان تۇراتىن كوميسسيا قۇرۋ تۋرالى شەشىم قابىلداندى. ۇلتتىق كەڭەس تۋرالى بايانداما ەكىنشى جالپىقازاق..
10.12.2023
تاريح
الاشتىڭ ايى - جەلتوقسان. "قايىم مۇحامەدحانوۆ الاشتى العاش رەت باسپا بەتىندە جاريالادى"
"قايىم مۇحامەدحانوۆ الاشتىڭ سان قىرلى تاقىرىبىن زەرتتەپ، العاش رەت باسپا بەتىندە جاريالادى". بۇگىن قايراتكەردىڭ قىزى دينا مۇحامەدحان  «ەكىنشى جالپىقازاق سيەزى » (1917) تۋرالى الاش اۆتونومياسى جانە الاشوردا ۇكىمەتى حاقىندا" اتتى ماقالاسىن الەۋمەتتىك جەلىگە شىعاردى.  بۇل ماقالا 1991 جىلى 17 جەلتوقساندا  وبلىستىق «سەمەي تاڭى» گازەتىندە جاريالانعان. دينا مۇحامەدحان "بۇل ماقالا وسى جاريالانىمنان كوپ بۇرىن دايىندالعان" دەپ ەسكەرتكەن. سول ماقالانى "ادىر..
01.12.2023
تاريح
1 جەلتوقساندا قايىم تۇتقىندالدى، 2 جەلتوقساندا مۇحامەدحان اتىلدى...
1 جەلتوقسان 1951 ج. قايىم تۇتقىندالدى. 86 جىل بۇرىن - 2 جەلتوقسان 1937 ج. مۇحامەدحان اتىلدى. 1 جەلتوقسان 1951 جىلى اكەم – قايىم مۇحامەدحانوۆ (1916-2004) تۇتقىندالدى. ابايدىڭ اقىن شاكىرتتەرى مەكتەبى ءۇشىن، اباي مۇراگەرلەرى، اباي-الاش يدەيالار باس تارتپاعانى ءۇشىن قۋعىن-سۇرگىنگە ۇشىرادى. ول كەزدە قازاق كسر مەملەكەتتىك گيمنىنىڭ ءماتىنىنىڭ اۆتورى بولدى. سودان بەرى ول اۋەزوۆتىڭ جەتەكشىلىگىمەن ابايدىڭ تۇڭعىش مەملەكەتتىك مۇراجايىن قۇرىپ، دامىت..
19.11.2023
الاش ۇلدارى
ءاليحان بوكەيحان: مەن كادەت پارتياسىنان نەگە شىقتىم؟
كادەت پارتياسى: «جەر ادامعا مەنشiكتi بولىپ بەرiلسە دە ءجون» دەيدi. بiزدiڭ قازاق جەردi مەنشiكتi قىلىپ السا، باشقۇرتشا كورشi مۇجىققا ساتىپ، بiراز جىلدا سىپىرىلىپ، جالاڭاش شىعا كەلەدi. كادەت پارتياسى ۇلت اۆتونومياسىنا قارسى. بiز الاش ۇراندى جۇرت جيىلىپ، ۇلت اۆتونومياسىن تiكپەك بولدىق. فرانتسۋز، ورىس ءھام وزگە ءجۇرتتىڭ تاريحىنان كورiنەدi: موللا ۇكiمەتتەن اقشا السا، ساتىلىپ كەتەدi. رۋحاني iس اياق استى بولادى. جالوۆانيە العان موللالار حۇكiمەتكە جەتەكشi..
19.11.2023
الاش ۇلدارى
ءاليحان بوكەيحاننىڭ اۋدارماسى. ءدىن تالاسى
رەداكتسيادان: ەڭ اۋەلى "سۋرات كافەحاانسى" شىعارماسىن فرانتسۋز جازۋشىسى بەرناردەن دە سەن-پەر «Le cafە du Surate» دەگەن اتپەن جازعان. ونى ورىستىڭ ۇلى جازۋشىسى لەۆ تولستوي "سۋراتسكايا كافەينايا" دەگەن اتاۋمەن ورىس تىلىنە اۋدارادى. ورىس تىلىنەن قازاق تىلىنە ءاليحان بوكەيحان اۋدارىپ، قازاق وقىرماندارىنا ۇسىنادى. مۇنداعى كەيىپكەرلەردىڭ سوزدەرىن ءۇزىپ-ءۇزىپ، بۇرمالاپ ءاليحان بوكەيحاننىڭ ءسوزى رەتىندە ۇسىنىپ جۇرگەندەر بار. ولاردىڭ نيەتى بەلگىلى. ءاليحان ..
19.11.2023
الاش ۇلدارى
ادامدى قۇداي جاراتتى ما؟ ءاليحان بوكەيحاننىڭ جاۋابى
ادام بالاسى قايدان كەلدى؟ بۇل سۇراۋعا ءار ۋاقىتدا ءار جەردە ءتۇرلى جاۋاپ بولعان. قازاق-قىرعىز ادام بالاسى ادام-اتادان، ادام-اتانى قۇداي بالشىقتان يلەپ جاراتقان دەپ، نانىپ اشىعان سۇتتەي ۇيىپ، قويعان. بۇ پىكىر ءبىزدىڭ جۇرتقا ەسلام مەن ەرە كەلىپ جابىسقان. ەسلام مۇنى ينجەل-دەن، ينجەل داۋىرەتتەن، داۋىرەت ۆاۆيلونيادان العان. تۇنعان ءمولدىر سۋعا، ايناعا ۇڭىلتسە قىرمىزى قىزىل گۇل، جەكسۇرىن باقا، پۇشىق، جىبەك قىز، اق-قارا – ءبارى بىردەي تۇسەدى، اينا مەن س..
تاعى جۇكتەۋ