الاش ارقاۋى
11.01.2025
شىعارماشىلىق
"تولىق ادام" ءىلىمىن زەرتتەگەن. ابايتانۋشى عالىم مەكەمتاس مىرزاحمەتۇلى ومىردەن ءوتتى
2025 جىلدىڭ 11 قاڭتارىندا قازاقستان عىلىمىنىڭ ءىرى تۇلعاسى، فيلولوگيا عىلىمدارىنىڭ دوكتورى، پروفەسسور، ابايتانۋشى جانە باۋىرجانتانۋشى عالىم مەكەمتاس مىرزاحمەتۇلى دۇنيەدەن ءوتتى، دەپ حابارلايدى "ادىرنا" ۇلتتىق پورتالى. 1930 جىلى 9 مامىردا تۇركىستان وبلىسى، تۇلكىباس اۋدانى، مايتوبە اۋىلىندا دۇنيەگە كەلگەن. مەكەمتاس مىرزاحمەتۇلى 95 جاسىنا قاراعان شاعىندا ومىردەن ءوتتى. عالىمنىڭ عىلىمعا دەگەن قۇشتارلىعى مەن تاباندىلىعى ونى قازاق ادەبيەتى مەن مادەنيەت..
10.01.2025
شىعارماشىلىق
تۋعان حالقىن "مەن" دەگىزگەن ماعاۋين. ەميگراتسياداعى جازۋشى امەريكادا دۇنيە سالدى
قازاقستاننىڭ حالىق جازۋشىسى، تاريحشى، فيلولوگيا عىلىمدارىنىڭ دوكتورى، پۋبليتسيست، قازاقتىڭ اۋىز ادەبيەتىن زەرتتەۋشى عالىم مۇحتار ماعاۋين ومىردەن ءوتتى. بۇل تۋرالى جازۋشىنىڭ ۇلى ەدىگە ماعاۋين الەۋمەتتىك جەلىدەگى پاراقشاسىندا جاريالادى، دەپ حابارلايدى “ادىرنا” ۇلتتىق پورتالى. “ارىستان اكەم فانيدەن باقيعا اتتانىپ كەتتى، اقش-تىڭ مەريلەند شتاتىنداعى ۇيىندە، بالا-شاعاسىنىڭ ورتاسىندا، 2025 جىلعى قاڭتاردىڭ 9-ى، جەرگىلىكتى ۋاقىت بويىنشا ساعات 19:55-تە (قا..
28.12.2024
شىعارماشىلىق
تۇركىستاننان شىققان شىعىستانۋشى
تۇركىستاندىق ەميگراتسيانىڭ كوسەمى، cوۆەت بيلىگىنىڭ بىتىسپەس ديسسيدەنتى، بولشەۆيكتەر مەن كوممۋنيستەر باسقىنشىلىعىنا قارسى تالماي كۇرەسكەن، ەلىنىڭ تاۋەلسىزدىگى مەن ازاتتىعىن اڭساپ وتكەن الاش قايراتكەرى مۇستافا شوقايدىڭ شىعىستانۋ باعىتىندا جازىلعان ماقالالارى نازار اۋدارتادى. ول وسى ارقىلى شىعىس ەلدەرىندەگى تۇركىستاندىقتاردىڭ، قازاقتاردىڭ ماسەلەسىن قوزعاپ، ولارعا جەرگىلىكتى بيلىكتىڭ قامقور بولۋىن وتىنەدى. مۇستافا شوقاي  جەلتوقسان ايىندا دۇنيەگە كەل..
25.12.2024
ماڭىزدى
ساياسي ەميگراتسيا كوسەمى، ۇلى تۇركىستان ليدەرى
بۇگىن قوعام قايراتكەرى، تاۋەلسىز جانە ءبىرتۇتاس تۇركىستاننىڭ يدەولوگى مۇستافا شوقايدىڭ دۇنيەگە كەلگەن كۇنى. تۇركى الەمى كوسەمىنىڭ تۋعانىنا بيىل 135 جىل تولىپ وتىر. مۇستافا شوقاي 1890 جىلى 25 جەلتوقساندا سىر بويىنداعى نارشوقى دەگەن جەردە دۇنيەگە كەلگەن. پەتەربور ۋنيۆەرسيتەتىندە زاڭ فاكۋلتەتىن ءبىتىرىپ، ساياسي قىزمەتكە ارالاسقان. 1917 جىلى قوقاندا قۇرىلعان تۇركىستان اۆتونومياسىنىڭ توراعاسى بولىپ سايلاندى. كەڭەس بيلىگىنىڭ قىسىمىنا ۇشىراپ، 21 جىل بوي..
16.12.2024
شىعارماشىلىق
نازارباەۆتىڭ قاتال سىنشىسى. تاۋەلسىزدىكتى جاريالاعان ساياساتكەر جايلى دەرەكتى فيلم كورسەتىلدى
15 جەلتوقسان كۇنى الماتىدا قازاقستاننىڭ تاۋەلسىزدىگىن جاريالاعان جوعارعى كەڭەستىڭ توراعاسى، كورنەكتى مەملەكەت قايراتكەرى، ەكونوميست عالىم سەرىكبولسىن ءابدىلدين تۋرالى دەرەكتى ءفيلمنىڭ تۇساۋكەسەرى ءوتتى، دەپ حابارلايدى «ادىرنا» ءتىلشىسى. «توراعا ءابدىلدين» اتتى تۋىندىنىڭ رەجيسسەرى — قانات تىلەۋحان. فيلمدە تاۋەلسىزدىكتەن بەرگى وقيعالار قامتىلعان. ءار جىلدارى بەرگەن سۇحباتتارىنان، ءتۇرلى جينالىس-كەزدەسۋلەردە ايتقارىنان ۇزىندىلەر كەلتىرىلىپ، سول كەزە..
14.12.2024
الاش ارقاۋى
الاش قوزعالىسىنىڭ تاريحىنا قاتىستى ارحيۆ ماتەريالدارىنىڭ كوپتەن كۇتكەن جيناعى جارىق كوردى
قازاقستان تاريحىنداعى ماڭىزدى كەزەڭدەردىڭ ءبىرى – الاش قوزعالىسى تۋرالى ارحيۆ قۇجاتتارىنىڭ كوپتەن كۇتكەن جيناعى جارىققا شىقتى. جاڭا باسىلىم «الاشوردا ءىسى. 1920-1940 جىلدار. قۇجاتتار مەن ماتەريالدار» دەپ اتالادى جانە ول 12 تومنان تۇرادى. بۇل جيناق، نەگىزىنەن، ساياسي قۋعىن-سۇرگىن قۇرباندارىن تولىق اقتاۋ جونىندەگى مەملەكەتتىك كوميسسيانىڭ جۇمىسى اياسىندا جينالعان بىرەگەي ارحيۆ قۇجاتتارىنان قۇرالعان. قۇجاتتار ەلىمىزدىڭ تاريحىن زەرتتەۋ ءۇشىن ماڭىزدى ج..
12.12.2024
ماڭىزدى
ءدىننىڭ ءىسى – كىمنىڭ ءىسى؟ زايىرلى ۇستانىم – الاشوردا ۇستىنى
1917 جىلدىڭ 5 مەن 13 جەلتوقسان ارالىعىندا ورىنبور قالاسىندا ءىى جالپىقازاق سەزى ءوتتى. اتالعاش قۇرىلتايدا الاشوردا ۇكىمەتى قۇرىلىپ، ونىڭ توراعاسى بولىپ ءاليحان بوكەيحان سايلاندى. پرەمەر-مينيستر الاش پارتياسىنىڭ باعدارلاماسىندا مەملەكەت پەن ءدىن ءىسىن ءبولىپ، ءبىرىنىڭ ىسىنە ەكىنشىسى ارالاسپاۋى كەرەك دەگەن ۇستانىمدا بولدى. ءدىن جانە مەملەكەتتىك ۇستانىم ءاليحان بوكەيحاننىڭ كادەت (كونستيتۋتسيالىق دەموكراتيا) پارتياسىنان شىعۋىنا بىرنەشە سەبەپ بولدى. ..
تاعى جۇكتەۋ