قازاقستانداعى ءۇش مەگاپوليس استانا، الماتى جانە شىمكەنت قالاسىنىڭ توتەنشە جاعدايلار دەپارتامەنتى وڭىرلەرمەن سالىستىرعاندا ءورت ءسوندىرۋ تەحنيكالارى جونىنەن ءبىر باس جوعارى تۇر. الايدا بۇل بيىك عيماراتتارى كوپ قالالارداعى «ءتىلسىز جاۋدى» اۋىزدىقتاۋعا كەپىلدىك بەرە الا ما؟
بۇعان دەيىن Adyrna.kz ۇلتتىق پورتالىندا «جەتىسپەيتىن تەمىر، جەتپەيتىن تەڭگە. توتەنشەلىكتەر قايتىپ كورەر؟» دەگەن تاقىرىپتا ماقالا شىققان بولاتىن. اتالعان ماقالادا جامبىل وبلىسىنا 50, تۇركىستان وبلىسىنا 62, ۇلىتاۋ وبلىسىنا 75, قىزىلوردا وبلىسىندا 123 ءورت ءسوندىرۋ تەحنيكاسى جەتپەيتىنى جازىلدى. بۇگىن مەگاپوليستەردەگى احۋال ايتىلادى. الداعى كۇندەرى وزگە دە وبلىستارداعى جاعداي باياندالادى.
ەلدەگى مەگاپوليستىڭ ۇلكەنى الماتى – 95 پايىز، استانا – 100 پايىز، ال شىمكەنت قالاسى 90,6 پايىز ءورت ءسوندىرۋ تەحنيكاسىمەن جابدىقتالعان. اتالعان قالالاردىڭ توتەنشە جاعدايلار دەپارتامەنتىنە بولىنگەن بيۋدجەت كولەمى قانشا؟
اقكەنتتەگى ءورت توتەنشىلىكتەردىڭ كەمشىلىگىن كورسەتتى
جۋىردا اقكەنت تۇرعىن ءۇي كەشەنىندە بولعان ءورت الماتى قالالىق توتەنشە جاعدايلار دەپارتامەنتىنىڭ كەمشىلىگىن كورسەتتى. ادامدار ءورت ءسوندىرۋ كەزىندە پايدالاناپتىن باتۋتقا ەمەس، ماتراسقا سەكىردى. سونىڭ سالدارىنان بىرنەشە ادام جاراقات الىپ، ءبىر ايەل قايتىس بولدى. مەملەكەت باسشىسى قاسىم-جومارت توقاەۆ ءورت كەزىندە تۇرعىندارعا كومەكتەسكەن قاراپايىم ازاماتتاردى ماراپاتتاپ, ال ءورت ءسوندىرۋ قىزمەتكەرلەرى نازاردان تىس قالدى. بۇل دەگەن ءسوز الماتى قالاسىنىڭ توتەنشە جاعدايلار دەپارتامەنتى ءوز مىندەتىن ءمىنسىز اتقارماعانىن كورسەتەدى.
تۇرعىن سانى 2 ملن 179 مىڭ ادامنان اساتىن الماتى قالاسى تجد (توتەنشە جاعداي دەپارتامەنتى) باسشىسىنىڭ ورىنباسارى، پولكوۆنيك ەرلان الىبەكوۆتىڭ ايتۋىنشا، الماتى – حالىق تىعىز ورنالاسقان مەگاپوليس. بۇعان دەيىن الماتىدا بولعان توتەنشە جاعدايدىڭ 98 پايىزى ءورت بولىپ تابىلادى.
«الماتى قالاسىنىڭ گارنيزونى تيىستىلىك نورماسىنان 95 پايىزعا جاراقتاندىرىلعان، نورمالارعا سايكەس 192 بىرلىك (103 – نەگىزگى، 37 – ارنايى، 52 – قوسالقى تەحنيكا) تەحنيكامەن قامتاماسىز ەتىلگەن. گارنيزوننىڭ اۆتوپاركىن نورماعا دەيىن جەتكىزۋ ءۇشىن 15 بىرلىك اۆتوتەحنيكا ساتىپ الۋ تالاپ ەتىلەدى، ونىڭ ىشىندە بيىل 14 بىرلىك تەحنيكا ساتىپ الۋ جوسپارلانۋدا، بۇل ءوز كەزەگىندە جاراقتاندىرۋدى 100 پايىزعا دەيىن جەتكىزەدى، جالپى العاندا، دەپارتامەنتتىڭ كۇردەلى شىعىستارىنا وسى جىلى شامامەن 2 ملرد. تەڭگە كوزدەلگەن. سونىمەن قاتار، 2016-2022 جىلدار ارالىعىندا ءورت ءسوندىرۋ قىزمەتىنىڭ اۆتوپاركى ءارتۇرلى ماقساتتاعى 104 اۆتوكولىككە تولىقتى، بۇل – بيۋدجەتتەن تۇراقتى جانە قاجەتتى قارجىلاندىرۋىنىڭ بەلگىسى»، – دەيدى ول.
شەنەۋنىكتەر ورداسى
وبلىستارمەن سالىستىرعاندا استانا مەن الماتىنىڭ جاعدايى كوش ىلگەرى ەكەن. ناقتىراق ايتساق، تۇرعىن سانى 1 ملن 371 مىڭ ادامنان اساتىن استانا قالاسىنىڭ توتەنشە جاعدايلار دەپارتامەنتىنىڭ ءورت ءسوندىرۋ جانە اۆاريالىق-قۇتقارۋ جۇمىستارى قىزمەتى مەكەمەسىندە 192 بىرلىك ءورت ءسوندىرۋ تەحنيكا بار. توتەنشە جاعدايلار دەپارتامەنتى باستىعىنىڭ ورىنباسارى دامير ەرماعامبەتوۆتىڭ ايتۋىنشا، ەلوردالىق گارنيزونىنىڭ قاجەتتىلىگى 100 پايىز قامتاماسىز ەتىلگەن.
«سونىمەن قاتار، جىل سايىن قىزمەتتىڭ ءورت ءسوندىرۋ جانە قۇتقارۋ بولىمشەلەرىنە ارنالعان تەحنيكانى جاڭارتۋ جانە ساتىپ الۋ جۇمىستارى جۇرگىزىلۋدە. 2020-2022 جىلدار ارالىعىندا جەرگىلىكتى بيۋدجەتتەن 2 ملرد. 468 ملن. 720 مىڭ تەڭگە سوماسىندا 48 بىرلىك ءورت تەحنيكاسى ساتىپ الىندى. 2023 جىلى جالپى سوماسى 359 ملن. 621 مىڭ تەڭگەگە 21 بىرلىك جەدەل-جەڭىل اۆتوموبيل ساتىپ الۋعا ءوتىنىم بەرىلدى جانە سانى 3 دانا ءورت ءسوندىرۋ اۆتوتسيستەرناسى (اتس-5-40) ساتىپ الۋ ءۇشىن جالپى سومماسى 301 500 000 اقشالاي قاراجات بولىنگەن. سونىمەن قاتار، جەرگىلىكتى اتقارۋشى ورگاندار 2024 جىلى ءورت ءسوندىرۋ تەحنيكالارىن ساتىپ الۋ ءۇشىن قارجىلاي قاراجات ءبولۋ جوسپارلاپ وتىر. بولىنگەن قاراجات تەحنيكا ساتىپ الۋ ءۇشىن جەتكىلىكتى»، – دەيدى ول.
پرەزيدەنتتەن باستاپ ءار ءتۇرلى دەڭگەيدەگى باسشىلار «وڭىرلەر استاناعا قاراپ بوي تۇزەۋى كەرەك» دەپ اقىل ايتادى. قالتاسى تەسىك وبلىستار «قاراجاتى تەحنيكا ساتىپ الۋ ءۇشىن جەتكىلىكتى» استاناعا قاراپ قالاي بوي تۇزەيدى؟ «كەدەي» وبلىس «باي قالاعا» قاراپ بوي تۇزەي المايدى عوي.
شىمكەنتتە «13» سانى تاعى دا الدىدان شىقتى
2018 جىلى مەگاپوليس دەگەن اتاقتى يەمدەنگەن، شىمكەنت قالاسىنداعى تۇرعىن سانى 1 ملن 200 مىڭنا اسادى. بۇل تۇرعىن سانى 1 ملن 371 مىڭ ادامنان اساتىن استانامەن قارايلاس قالا.
الايدا شىمكەنت قالالىق توتەنشە جاعدايلار دەپارتامەنتىنىڭ جاعدايى استانامەن سالىستىرعاندا تومەن. مىسالى، اتالعان دەپارتامەنتكە قاراستى «ءورت ءسوندىرۋ جانە اۆاريالىق-قۇتقارۋ جۇمىستارى قىزمەتى" مەملەكەتتىك مەكەمەسىندە 115 بىرلىك ءورت ءسوندىرۋ تەحنيكاسى بار. ال شىمكەنت قالاسىنىڭ توتەنشە جاعدايلار دەپارتامەنتى باسشىسىنىڭ ورىنباسارى، پولكوۆنيك جانىبەك كارىمباەۆتىڭ ايتۋىنشا، قالاعا 128 ءورت ءسوندىرۋ تەحنيكاسى كەرەك. الايدا ول قالعان 13 تەحنيكانى ساتىپ الۋ بويىنشا جۇمىستار ءجۇرىپ جاتقانىن ەسكەرتتى.
«شىمكەنت قالاسى اۋماعىنىڭ ءوسۋ جاعدايىنا بايلانىستى دەپارتامەنت 90,6 پايىز قاجەتتى تەحنيكامەن جابدىقتالعان. اتاپ ءوتۋ قاجەت، قولدانىستاعى تەحنيكالاردىڭ 90 پايىزى زاماناۋي تالاپقا ساي جاساقتالعان. قالاداعى جاعدايعا وراي تەحنيكا تاپشىلىعى جوق، سەبەبى وتكەن جىلدارعا قاراعاندا تەحنيكامەن جابىقتالۋ 31 پايىزدان 90,6 پايىزعا ءوستى جانە قازاقستان رەسپۋبليكاسى توتەنشە جاعدايلار مينيسترلىگى مەن قالا اكىمدىگىنىڭ قولداۋىمەن قاجەتتى تەحنيكالاردى كەزەڭ كەزەڭىمەن ساتىپ الىنۋدا. دەپارتامەنتتىڭ تەحنيكالىق بازاسىن نىعايتۋ بويىنشا بيىل جەرگىلىكتى بيۋدجەتتەن قاجەتتى قۇرال جابىقتار ساتىپ الۋ ءۇشىن 190 ملن 786 تەڭگە قارجى ءبولىندى. قالا اكىمدىگىنىڭ تاراپىنان دەپارتامەنت بولىمشەلەرىنىڭ ماتەريالدىق-تەحنيكالىق بازاسىن نىعايتۋ ماقساتىندا 2019-2022 جىلدار ارالىعىندا 5 ملرد تەڭگە 162 ملن تەڭگە ءورت ءسوندىرۋ ارنايى اۆتوكولىكتەرى ساتىپ الىنعان»، – دەيدى ول.
جانىبەك كارىمباەۆتىڭ سوزىنە سەنسەك، شىمكەنت قالاسىنىڭ ءورت ءسوندىرۋ تەحنيكاسى ءانى-مىنە 100 پايىز قامتاماسىز ەتىلمەك. ويتكەنى ول ءتيىستى قارجىنىڭ بولىنگەنىن ايتىپ وتىر.
سەرىك جولداسباي،
«ادىرنا» ۇلتتىق پورتالى
