بۇگىن، 26 جەلتوقسان – تۇركى حالىقتارى ۇلت-ازاتتىق قوزعالىسىنىڭ كوسەمى، قوعام جانە مەملەكەت قايراتكەرى، پۋبليتسيست، تاريحشى، ديپلومات تۇرار رىسقۇلوۆتىڭ تۋعان كۇنى.
1894 جىلى، 26 جەلتوقساندا جەتىسۋ وبلىسى، ۆەرنىي ۋەزى شىعىس تالعار بولىسىندا دۇنيەگە كەلگەن تۇرار رىسقۇلوۆ 1917 جىلدىڭ باسىندا «قازاق جاستارىنىڭ رەۆوليۋتسيالىق وداعىن» قۇرادى.
1918 جىلى اۋليەاتا ويازى سوۆدەپى توراعاسىنىڭ ورىنباسارى قىزمەتىن اتقارادى. قازان ايىندا كەڭەستەردىڭ ءVى سەزىندە تۇركواك قۇرامىنا كىرەدى. ودان كەيىن تۇركىستان رەسپۋبليكاسىنىڭ دەنساۋلىق ساقتاۋ حالكومى بولىپ تاعايىندالادى.
1920 جىلى 21 قاڭتاردا رىسقۇلوۆ تۇركىستان ورتالىق اتقارۋ كوميتەتىنىڭ توراعاسى بولىپ سايلاندى. اتقارۋ كوميتەتىنىڭ توراعاسى رەتىندە تۇركىستان رەسپۋبليكانىڭ كونستيتۋتسياسىنا ساي بەرىلگەن قۇقىقتارىن پايدالانا وتىرىپ ورىس شارۋالارىنىڭ قارۋسىزداندىرىلۋىنا، كازاكتاردىڭ كوشپەلى حالىقتاردان تارتىپ العان جەرلەرىن يەلەرىنە كەرى قايتارۋلارىنا قول جەتكىزدى. رەسپۋبليكانى تۇركى تىلدەس حالىقتاردىڭ ۇلتتىق مەملەكەتىنە اينالدىرۋعا، رەسپۋبليكا ەگەمەندىگىنە، ياعني ساياسي، ەكونوميكالىق، ديپلوماتيالىق، اسكەري جانە مادەني ماسەلەلەر بويىنشا ناقتى بولۋى ءتيىس دەربەستىك قۇقىقتارىنا يە بولۋعا بار كۇش-جىگەرىن جۇمسادى.
1937 جىلى 21 مامىردا كيسلوۆودسكىدە دەمالىستا جۇرگەن رىسقۇلوۆ «پانتۇرىكشىل»، «حالىق جاۋى» دەگەن ايىپپەن تۇتقىنعا الىندى. كەڭەستىك قۋعىن-سۇرگىنگە ۇشىراعان رىسقۇلوۆ ماسكەۋ تۇرمەسىندە جۇرەك اۋرۋىنان قايتىس بولدى.
جۇبايى ءازيزا دا كەڭەستىك قۋعىن-سۇرگىن قۇرىعىنا ىلىگىپ، الجير-دە 18 جىل ايداۋدى باستان كەشتى. ۇلى ەسكەندىر تۇرمەدە قايتىس بولدى.
كەيىننەن، 1956 جىلى 8 جەلتوقساندا رىسقۇلوۆ ەسىمى كسرو اسكەري كوللەگياسى جوعارعى سوتىنىڭ شەشىمىمەن اقتالادى.
«ادىرنا» ۇلتتىق پورتالى
