جۋرناليست - بيلىك پەن حالىق اراسىنداعى، قالا مەن شالعايداعى اۋىل اراسىنداعى «التىن كوپىر» دەسەك ارتىق بولماس. كوپتىڭ اۋىزىندا «ءتورتىنشى بيلىك وكىلدەرى» دەپ اتالاتىن ماماندىقتىڭ باعاسى قاشان دا بيىك. كۇنى كەشە عانا ەلىمىزدە باق وكىلدەرىنىڭ ءتول مەرەكەسى تويلانعان بولاتىن. قالامىنا قانات بىتكەن قاھارماندارعا حالىقارالىق، الەمدىك دەڭگەيدە كوپتەگەن مەرەكەلەر مەن اتاۋلى كۇندەر قاراستىرىلعان. سولاردىڭ ءبىر توپتاماسىنا ءۇڭىلىپ كورەيىك.
13 اقپان - بۇكىلالەمدىك راديو كۇنى
كوپتەگەن كونفليكتتەر مەن قاقتىعىستار جاعدايىندا راديو ءبىزدىڭ قورعاۋشى شىعىرشىعىمىز سەكىلدى. بۇل ءسوزدى بىرىككەن ۇلتتار ۇيىمىنىڭ باس حاتشىسى پان گي مۋن ايتقان بولاتىن، جانە 2013 جىلعى وتكەن بۇۇ باس اسسامبلەياسى وتىرىسىندا 13 اقپان داتاسىن رەسمي تۇردە بۇكىلالەمدىك راديو كۇنى دەپ بەكىتتى. اتاۋلى كۇننىڭ 13 اقپانعا بەكىتىلۋى تەگىن ەمەس، 1946 جىلى 13 اقپاندا تۇڭعىش رەت «بۇۇ راديوسى» اتتى راديولىق حابارلار باستى ۇيىمنىڭ شتاب پاتەرىنەن تارالعان بولاتىن. سول سەبەپتى يۋنەسكو ۇيىمى قازىرگى ۋاقىتتا مەرەكەنىڭ اياسىن كەڭەيتۋ ماقساتىندا كوپتەگەن مەملەكەتتەردى ءدال وسى مەيرامدى اتاپ وتۋگە شاقىرۋدا.
7 ناۋرىز - حالىقارالىق بالالارعا ارنالعان تەلەراديو حابار تاراتۋ كۇنى
يۋنيسەف-تىڭ شەشىمىمەن 1991 جىلى ەنگىزىلگەن بۇل مەرەكە تەلەجۋرناليستيكا سالاسىنداعى ەڭ ءبىر جارقىن مەرەكەلەردىڭ ءبىرى بولىپ سانالادى. بالالاردىڭ ساپالى اقپاراتتارمەن قورەكتەنۋى قاي زاماننىڭ بولماسىن باستى تالابى بولىپ تابىلارى حاق. ناۋرىز ايىنىڭ ءبىرىنشى جەكسەنبىسىنە جوسپارلاناتىن بۇل مەرەكە بيىلعى جىلى 7 ناۋرىز كۇنى ءوز جالعاسىن تاپتى. بۇل مەرەكەنى الەمنىڭ 100-دەن اسا مەملەكەتى جىل سايىن اتاپ وتەدى جانە مەرەكە كۇنى بالالارعا ارنالعان تەلەكانالدار مەن راديولارعا ارنالعان كوپتەگەن مەرەكەلىك باعدارلامالار جۇرگىزىلەدى. مەرەكەنىڭ باستى ماقساتى جاسوسپىرىمدەر مەن بالالار قۇقىعىن قورعاۋداعى شارالاردىڭ ماڭىزدىلىعىن ارتتىرۋ ەكەندىگىن يۋنيسەف ۇيىمى ەسكەرتۋدەن شارشاعان ەمەس.
3 مامىر - بۇكىلالەمدىك جازۋ بوستاندىعى كۇنى
بۇۇ ادام قۇقىقتارى تۋرالى دەكلاراتسياسىندا زايىرلى قوعامنىڭ كەز كەلگەن وكىلى ءوزىنىڭ قالاۋىن جانە پىكىرىن حات جۇزىندە نەمەسە اۋىزەكى تۇردە جەتكىزۋىنە تولىقتاي مۇمكىندىكتەر قاراستىرىلعان. ءار ادام الەمدە بولىپ جاتقان جاعدايلارعا ءوز ىقپالىن تيگىزۋى ءۇشىن جازۋ بوستاندىعىنىڭ اۋاداي قاجەت ەكەندىگىن تەرىسكە شىعارا المايمىز. سول سەبەپتى 1991 جىلى 3 مامىردا يۋنەسكو، بۇۇ جانە ۆيندحۋك سەمينارىندا «جازۋ بوستاندىعى» كۇنىن بەكىتۋ تۋرالى شەشىم قابىلداندى. بۇل اتاۋلى كۇننىڭ تاعى ءبىر ماعىناسى ۆيندحۋك كونفەرەنتسياسىنا تىكەلەي قاتىستى. ءدال وسى كونفەرەنتسيادا افريكا حالىقتارىنىڭ جازۋ بوستاندىعى مەن تاۋەلسىزدىگى تالقىلانىپ، بەكىتىلگەن بولاتىن. كوپتەگەن حالىقارالىق ۇيىمدار جىل سايىن مەرەكەنى اتاپ ءوتىپ قانا قويماي، «جازۋ بوستاندىعىنىڭ دۇشپاندارى» اتتى ءتىزىم قۇراستىرادى. بۇل تىزىمگە باق وكىلدەرىنە نەمەسە قاراپايىم حالىقتىڭ جازبا حاتتارىنا كەدەرگى جاساۋشى توپ وكىلدەرى ەنەدى.
2 شىلدە - حالىقارالىق سپورت جۋرناليستيكاسى كۇنى
حالىقارالىق سپورت جۋرناليستيكاسى كۇنى 1995 جىلى حالىقارالىق سپورت ءباسپاسوزى قۇرىلىمىنىڭ شەشىمى بويىنشا شىلدە ايىنىڭ 2 جۇلدىزىنا بەكىتىلدى. ءدال وسى كۇنى 1924 جىلى پاريج قالاسىندا حالىقارالىق سپورت ءباسپاسوزى اسسوتسياتسياسى قۇرىلعان بولاتىن. حالىقتى ۇلتىنا قاراماي، ءدىنى مەن ناسىلىنە بولمەي بىردەي قابىلدايتىن سپورتتىق شارالار مەن سايىستاردىڭ جارشىلارى سانالاتىن ماماندارعا بۇگىنگى ۋاقىتتا قۇرمەت ەرەكشە. سول سەبەپتى دە حالىقارالىق اسسوتسياتسيا دا جىل سايىن وسى مەرەكەدە ءوز ءىسىنىڭ مايتالماندارىن ارنايى جۇلدەلەرمەن ماراپاتتاپ وتىرادى.
21 قاراشا - بۇكىلالەمدىك تەلەۆيدەنيە كۇنى
حح عاسىردىڭ اياعىنداعى كوپتەگەن مەملەكەتارالىق قاقتىعىستار كەزىندە تەلەحابارلار مەن تەلەارنالاردىڭ ەلدەردى كەلىسىمگە كەلتىرۋ جولىنداعى ەڭبەگى وراسان زور بولدى. الەمدىك وقيعالارعا دەگەن وزگەرىستەردىڭ باعاسىن بۇۇ ءادىل بەردى. 1996 جىلى وتكەن بۇۇ باس اسسامبلەياسىندا اتالعان ماسەلەلەر تالقىلانىپ، 21 قاراشا كۇنىن رەسمي تۇردە بۇكىلالەمدىك تەلەۆيدەنيە كۇنى دەپ بەكىتتى. بۇل داتا 1996 جىلى وتكەن بۇكىلالەمدىك تەلەۆيزيالىق فورۋممەن دە بايلانىستى بولدى.
1933 جىلى ورىس ۇلتىنان شىققان امەريكاندىق ينجەنەر ۆلاديمير زۆورىكيننىڭ اشقان جاڭالىقتارىنىڭ ناتيجەسىندە ۇلىبريتانيا، گەرمانيا مەملەكەتتەرى تاريحتاعى العاشقى تەلەحابارلاردى تاراتتى. باستاپقىدا ءوز ۋاقىتىنىڭ جاڭالىقتارىن عانا جاريالاپ وتىرعان تەلەۆيدەنيە قازىرگى ۋاقىتتا ۇلت پەن ۇلتتى، ەل مەن ەلدى بايلانىستىرىپ وتىرعان ۇعىمعا اينالدى. ءتىپتى وزگە ەلدىڭ مادەنيەتىن ءسىڭىرۋ ءۇشىن سول مەملەكەتتىڭ تەلەكانالدارىن قاراساڭىز ابدەن جەتكىلىكتى. حالىقارالىق مەرەكە تەلەارنالاردىڭ ءدال وسى فيلوسوفيالىق ۇستانىمدارى ءۇشىن قابىلدانعان بولاتىن.
ۋاقىت وتكەن سايىن ماڭىزى ۇلعايىپ جاتقان باق وكىلدەرىنە دەگەن مەرەكەلەردىڭ ءبىر شوعىرىمەن سىزدەردى تانىستىردىق. زاماننىڭ جارشىسى سانالاتىن بۇل تۇلعالارعا دەگەن حالىقتىڭ قۇرمەتى ازايعان ەمەس. ءبىز دە كۇنى كەشە وتكەن مەرەكەمەن ەلىمىزدىڭ قالام تەربەگەن ءباسپاسوز قىزمەتشىلەرىن شىن جۇرەكتەن قۇتتىقتايمىز. قالامدارىڭىز تالماسىن، تەك بەيبىتشىلىكتىڭ جارشىسى بولىڭىزدار!
قۋاندىق كورگەنوۆ
