بۇگىن — قازاقتىڭ ماڭدايىنا بىتكەن جۇلدىزى، حالىق ءارتىسى نۇرمۇحان ءجانتورين دۇنيەگە كەلگەن كۇن. ءجانتورين نۇرمۇحان سەيىتاحمەتۇلى (22 ءساۋىر 1928 جىل اتىراۋ وبلىسى، ماحامبەت اۋدانى - 2 مامىر، 1990 الماتى) — اكتەر، رەجيسسەر. قازاق كسرنىڭ حالىق ءارتيسى (1966). قازاق كسرنىڭ مەملەكەتتىك سىيلىعىنىڭ يەگەرى.
مەكتەپتى ءبىتىرىپ الماتىعا جول تارتقان ن.ءجانتورين كينومەحانيكتەر دايىندايتىن مەكتەپكە تۇسكەن، وسى كەزدە تاعدىردىڭ ءوزى ونىڭ بويىنداعى ارتىستىك قاسيەتىن كورە بىلگەن ۇستازدارعا جولىقتىرىپ، الماتىنىڭ اكتەرلەر دايىندايتىن مەكتەبىنىڭ ستۋدەنتى بولادى.
كەشىكپەي تاشكەنت تەاتر ونەرى ينستيتۋتىنىڭ اكتەرلىك فاكۋلتەتىنىڭ 3-ءشى كۋرسىنا قابىلدانىپ، 1952 ج. ءبىتىرىپ شىعادى.
1952—1967 جج. جانە 1988 ج. ءومىرىنىڭ سوڭىنا دەيىن قازاق دراما تەاترىنىڭ ساحناسىندا ونەر كورسەتتى.
1967—1988 جج. "قازاقفيلم" كينوستۋدياسىندا اكتەر بولدى.
وسى جىلدار ارالىعىندا تەاتر مەن ەكراندا سومداعان ونداعان رولدەرى، ايشىقتى اكتەرلىك شەبەرلىگى ونى قازاقستان مادەنيەتىندەگى اڭىزعا اينالدىردى. ونىڭ تۇلعا بويىنداعى جۇمساقتىق پەن قىزبالىق، قايسارلىق، بالاداي اڭعالدىق، جابىرلەنگىش مىنەزى ونىڭ قايتالانباس رولدەرىندەگى كەيىپكەرلەرىنىڭ بويىنان دا كورىنىس تاۋىپ تۇراتىن. العاشقى ءرولى "الاستالعان اليتەت" فيلمىندەگى چۋكچا جىگىت تۋماتۋگە بەينەسى. تاعدىردىڭ سىيى شىعار، ول ۇمىتىلماس رولدەردى: قودار، كەبەك، كەرىم، سىرىم، ياگو، مولەر، سالەري، بارون جانە دون جۋاندى ويناپ، ۇزدىك اكتەرلىك شەبەرلىگىن تانىتتى. ول ەرۋديتسياسى كەڭ سۋرەتكەر، اسىرەسە "ەڭلىك—كەبەكتەگى" ابىزدىڭ ن.ءجانتورين جاساعان فيلوسوفيالىق بەينەسى — ساحنادا سيرەك كەزدەسەتىن قۇبىلىس. ول قانداي ءرولدى ويناسا دا وي مەن ارەكەت تۇتاستىعىن تابا ءبىلدى، كەيىپكەرىنىڭ بويىنا وزىنشە جان بىتىرۋگە تالپىندى. م. بەگاليننىڭ "ونىڭ ۋاقىتى كەلەدى" (1957 ج.) فيلمىندە شوقان ءۋاليحانوۆ وبرازىمەن ونەر كۇمبەزىنە ءجۇلدىزداي جارقىراپ شىقتى. ۆ. ماجۋرين قويعان م.ا.بۋلگاكوۆتىڭ "مولەر" قويىلىمى ءجانتوريننىڭ اسقان شەبەرلىكپەن ويناۋى ارقاسىندا ماسكەۋ تەاتر سۇيەر قاۋىمىن ءدۇر سىلكىندىردى، — دەپ ەسكە الادى اكتريسا لەيلو بەكنازار-حانينگا.
رەجيسسەر ب.مانسۇروۆ قويعان "سۇلتان بەيبارىس" (1989 ج.) فيلمىندەگى بەيبارىس بەينەسى — تەك ءجانتوريننىڭ ەمەس، قازاق كينوسىنىڭ ءىرى تابىسى بولدى. بۇل وبراز اكتەر شەبەرلىگىنىڭ شىرقاۋ شىڭىنا اينالدى. ول وسى ءرولى ءۇشىن كەڭەس كينوسى اكتەرلەرىنىڭ بۇكىلوداقتىق "سوزۆەزديە — 90" فەستيۆالىندە "اكتەر ماماندىعىنا قوسقان اسا زور ۇلەسى ءۇشىن" سىيلىعىن جەڭىپ الىپ، ارنايى ديپلوممەن ماراپاتتالدى. بۇكىلوداقتىق فەستيۆال كۇندەرى تۆەر قالاسى كوشەلەرىندە نۇرمۇحان ءجانتوريندى حالىق "سۇل-تان بەي-بارس!.. سۇل-تان بەي-بارس!.." دەپ قوشەمەتتەپ، قولپاشتاپ تۇرىپ العان. ءفيلمنىڭ دىبىسىن جازۋ ساتىندە اتاقتى رەجيسسەر سەرگەي بوندارچۋك: "نە دەگەن اكتەر، نە دەگەن كەرەمەت تۇلعا! ونىڭ ءۇنىن جازۋدىڭ ءوزى ءبىر عانيبەت قوي!" — دەپ تامسانعان ەكەن.
اكتەردىڭ العان ماراپاتتارى:
- 1959 جىلى قازاق كسرنىڭ ەڭبەك سىڭىرگەن ءارتيسى (قۇرمەتتى اتاعى);
- 1959 جىلى كسرونىڭ ەڭبەك قىزىل تۋ وردەنىمەن ماراپاتتالدى.
- 1966 جىلى قازاق كسرنىڭ حالىق ءارتيسى (قۇرمەتتى اتاعى);
- 1970 جىلى «قاجىرلى ەڭبەگى ءۇشىن لەنيننىڭ تۋعانىنا 100 جىل» قۇرمەت بەلگىسى (مەدالى);
- 1978 جىلى قازاق كسر جوعارعى كەڭەسىنىڭ قۇرمەت گراموتاسى.
- 1988 جىلى كسرونىڭ حالىقتار دوستىعى وردەنىنىڭ يەگەرى اتاندى.
- كسرونىڭ ەڭبەك قىزىل تۋ وردەنىن ەكىنشى مارتە العان.
- كسرو جانە قازاق كسر جوعارعى كەڭەسىنىڭ قۇرمەت گراموتاسىمەن ماراپاتتالعان.
"ادىرنا" ۇلتتىق پورتالى
©wikipedia.org
