(وسى كۇندەرى ونى دوس-جاراندارى تۋعان كۇنىمەن قۇتتىقتاپ جاتار ەدى...)
1. پاپكاسى جالپاق تارلانبوز
جالپاق ەدى پاپكاسى،
جاستار ەدى جاقتاسى.
جابىق ەمەس ەدى ونىڭ،
جۇرەگىنىڭ قاقپاسى...
(تاقىرىپتىڭ تۇزدىعى)
جۋرفاكتىڭ ءوزىنىڭ جازىلماعان زاڭدارى بار. ماسەلەن، تومەنگى كۋرس ستۋدەنتتەرى جوعارعى كۋرستاعىلاردى ءسوزسىز ۇلگى تۇتادى. سىيلاۋعا مىندەتتى جانە ونەگە الۋعا قۇقىلى. وندا تۇرعان نە بار، بارلىق وقۋ ورنىندا سولاي ەمەس پە دەرسىز. سولايى سولاي. بىراق ماسەلە ءسال باسقاشا. جۋرفاكتىڭ قولىنا قالام ۇستاپ تۋعان بالالارىنىڭ كۋرسى ىلگەرىلەگەن سايىن تانىمالدىعى ارتا تۇسەدى. وقۋ بىتىرمەي جاتىپ بۇقارالىق اقپارات قۇرالدارىنا جۇمىسقا تۇرىپ الاتىندارى دا جەتكىلىكتى. سوندىقتان بۇل قۇرمەتتىڭ ءجونى بولەك.
الايدا جۋرفاكتىڭ ستۋدەنتتەرى الدىڭعى بۋىننىڭ بارىنە بىردەي تابىنا بەرمەيدى. تەك سولاردىڭ ىشىندەگى الابوتەن جازعىشتاردى عانا قادىرلەيدى. ال ەندى... ولاردىڭ تومەنگى كۋرستاعىلارعا كەيدە شەكەسىنەن قارايتىنى راس. تەك ارا-تۇرا «مايدا كۋرس – پايدا كۋرس» دەپ ماڭدايلارىنان سيپاپ قوياتىنى بولماسا. دەگەنمەن، سولاردىڭ ىشىندە ءىلىپ الار دۇنيەلەر جازىپ، كوپشىلىكتىڭ نازارىن اۋدارعان قابىلەتتى ۇل-قىزدار كەزدەسە قالسا، اسا ەلپ ەتە قالماي، سالقىندىلىق تانىتا وتىرىپ، جوعارعى كۋرس ەكەنىڭە قاراماستان ەپتەپ قانا كوڭىل ءبولىپ قويعانىڭ ارتىقتىق ەتپەيدى.
ءبىز جۋرفاكتا وقىعان تۇستا دا كەيىنگى كۋرستا ەلدى ەلەڭ ەتكىزگەن قالامى جۇيرىك جاستار بارشىلىق ەدى. اسىرەسە، ەرەكشە كوزگە تۇسكەن ەكى ستۋدەنتتى بولە-جارا اتار ەدىم. ءبىرىنشىسى – مەكتەپ وقۋشىسىنىڭ ءتورت داپتەرىنە داپتەرىنە سالا قۇلاش پوۆەست جازىپ، سول شىعارماسى ارقىلى «جالىننىڭ» جابىق بايگەسىنە قاتىسىپ، ەكىنشى ورىندى جەڭىپ الىپ، ايدى اسپانعا ءبىر-اق شىعارعان ايگۇل كەمەلباەۆا. ءبىرىنشى ورىندى ەرەن جۇيرىك ەسەنعاليدىڭ اتاقتى «بەرداۋلەت پەن جولامانى» السا، ءبىزدىڭ قىزدان كەيىنگى ءۇشىنشى ورىن مەن ىنتالاندىرۋ سىيلىقتارىن قازاقتىڭ قابىرعالى قالامگەرلەرى يەلەنسە، ايدى اسپانعا شىعارعانى ەمەي نەمەنە؟! ەكىنشىسى، جۋرفاكقا تۇسەردە ۋنيۆەرسيتەتتەگى قابىلداۋ كوميسسياسىنا جاپ-جالپاق پاپكاسىن قولتىقتاپ كەلگەن جۇدىرىقتاي عانا جىگىت – جولداسبەك دۋاناباەۆ ەدى.
پاپكاسى جالپاق دەگەنگە، وقۋعا اتتانعانعا دەيىن ءبىر مەكەمەنىڭ باس بۋحگالتەرى بولىپ قىزمەت ىستەگەن ەكەن دەپ قالماڭىز. ونىڭ پاپكاسىنىڭ ءىشىن تولعان ماڭىزدى ماقالالار مەن قۇندى قولجازبالار-ءدۇر. ءتۇرلى توپشىلاۋدان توبىقتان ءتۇيىن تۇيگەن شاعىن زامەتكا دا، سەزىمدى قوزعايتىن سىرلى سۋرەتتەمە دە، وقيعانىڭ سيپاتىن ءدال تانىتاتىن جەدەل رەپورتاج دا، ازاماتتىڭ اجارىن اشاتىن ويلى وچەرك تە وسى جالپاق پاپكانىڭ جەمساۋىنان تابىلادى.
جولداسبەكتىڭ سول پاپكاسىنىڭ ىشىندە قانشا ماقالا بولعانى جونىندە ءومىرى بىتپەيتىن قىزۋ پىكىرتالاس ۇنەمى ءجۇرىپ جاتاتىن. بىرەۋلەر ءجۇز، ەكىنشىلەر ءۇش ءجۇز، ۇشىنشىلەر مىڭ دەسەدى. ايتەۋىر ءارى قاراي كەتپەسە، ەشكىم دە جۇزدەن تومەن تۇسپەيدى. سەبەبى، ول گازەت ىسىنە تىم ەرتە ارالاسىپ، وتە كوپ ەڭبەكتەنگەن جىگىت ەدى. اۋەلى «قازاقستان پيونەرىنە»، كەيىننەن «لەنينشىل جاسقا»، جامبىلدىڭ وبلىستىق گازەتىنە، مەركەنىڭ اۋداندىق باسىلىمىنا ۇزبەي ماقالا جازىپ تۇرعان. سوندىقتان پاپكاسى جالپاق تارلانبوزدىڭ بەدەرلى بەينەسى جۋرفاك ستۋدەنتتەرىنىڭ ميفتىك بولجامدارىنا ارقاۋ بولۋى زاڭدى ەدى. ناقتى سانىن وزىنەن سۇراساڭ، بالاسىنىڭ سانىن ايتپايتىن ىلگەرىدەگى ىرىمشىل ءھام ءداستۇرشىل قازاقتار سەكىلدى جىميىپ كۇلەدى دە قويادى.
بىرەۋلەر ونى مەرەيلى مەركەنىڭ پەرزەنتى بولعان سوڭ سول وڭىردەن شىققان تەمىردەي قاتتى دەكانىمىز تەمىربەك قوجاكەەۆپەن تىكەلەي بايلانىستىراتىن. بىراق تەمكەڭنىڭ قولتىعىنا تىعىلىپ جۇرگەن بوسبەلبەۋ بالانى كورمەدىك. شىنىندا دا، ول مىنا تۇرعان مەركەدەن ەمەس، شىعىستاعى زايساننان نەمەسە ارقاداعى زەرەندىدەن، ءتىپتى مۇنارالى ماڭعىستاۋدان كەلسە دە، سونشاما ماقالاسى كەز-كەلگەن ادامنىڭ جۇرەگىن جىبىتەر ەدى.
ءسويتىپ، جولداسبەكتىڭ ەسەپسىز كوپ ماقالاسى جۋرفاكتىڭ قاستەرلى قابىرعاسىنداعى تالاي اۋىزەكى اڭگىمەنىڭ وزەگىنە اينالدى. وقۋعا ءويتىپ-ءبۇيتىپ تۇسكەنىمەن، بەس جىلدا ءبىر دۇنيە جازباي امالداپ كەلە جاتقان سارى جامباس سابازدار ونى قيال-عاجايىپ ەرتەگىلەرىنىڭ كەيىپكەرىندەي نەمەسە كۇن ۇزاققا ماقالا جوناتىن سۋ جاڭا ستانوكتاي كورەتىن بولۋى كەرەك. ايتەۋىر ەرتەلى-كەش تاڭ قالىسادى دا جۇرەدى. ال شىندىعىندا ونى كوپ جازدى دەگەنگەن گورى، جۋرفاكتىڭ ءاربىر ستۋدەنتىنىڭ كۇندەلىكتى شىعارماشىلىعىنىڭ ولشەم بىرلىگىن تانىتتى دەگەن دۇرىسىراق شىعار. قولىنا قالام ۇستاعان ۇل-قىزدىڭ قاي-قايسىسى دا وسىنداي بولۋ كەرەك دەگەن ۇلگىنى عانا العا تارتتى ول.
ەش نارسەنى ەلەڭ قىلعان جوق. مىڭعىرعان مال ايداعان ماڭعاز مالشى سەكىلدى ماقالالارىنىڭ سانىن كوبەيتكەن ۇستىنە كوبەيتە ءتۇستى. جازعاندا دا جاقسىنىڭ جاقسىسىن اسىرىپ، جاماننىڭ قۇتىن قاشىرىپ جازدى. ءار ءسوزىن كەستەلەپ ءتۇسىردى. توڭىرەگىندە جازۋعا قۇمار جاس ۇلاندار ءورىپ ءجۇردى.
ستۋدەنتتىك ورتادا ۇيىمداستىرىلاتىن اقىندار ايتىسىندا جولداسبەكتىڭ كۋرسىنىڭ مەرەيى ءاردايىم ۇستەم تۇراتىن. وڭكەي وقۋ ءوتىپ كەتكەن كوزىلدىرىكتى-كوزىلدىرىكسىز قىز-جىگىتتەردىڭ اراسىندا شىعارماشىلىق جەتىستىكتەرى جەتكىلىكتى جولداسبەكتىڭ ەسىمى دە ەرەكشە اتالاتىن. بىردە تابىلدى دوسىموۆپەن ايتىسىپ وتىرعان قۋات قايرانباەۆتىڭ «كۋرسىڭنىڭ ءبىر اي بويى جازعاندارىن، ءبىر تۇندە جازار جولداس اعالارىڭ» دەگەنى بار. قۋاتتىڭ وسى قۋاتتى ازىلىنە زالداعىلاردىڭ بىرازعا دەيىن دۋ قول شاپالاقتاپ تۇرىپ العانى ەسىمىزدە.
تومەنگى كۋرستىڭ ستۋدەنتى بولعانىمەن، ونىڭ جاسى بىزدەن ەداۋىر ۇلكەن ەدى. سوندىقتان، قالجىڭ ايتساق، تىزگىندى تارتا ايتتىق. قاي كەزدە دە ونىڭ قاس-قاباعىنا قاراي جۇردىك. سەبەبى، ول ەشكىمگە سىرىن شاشپايتىن، ورىنسىز اسىپ-تاسپايتىن. سول مىنەزىمەن-اق ءوزىن جۇرتقا سىيلاتا الاتىن.
سوندىقتان، ادەتتە باسقالارعا قىرعيداي تيەتىن جۋرفاكتىڭ نەبىر «جىندىلارى» مەن جىرىندىلارى جولداسبەكتىڭ جەكە باسىن باعالاي ءبىلدى.
2. «جاس الاشتىڭ» جامپوزى
بار پەيىلى اق ەدى،
بارىمىزدەن ساق ەدى...
ءبىر ءوزى – ءبىر باسىلىم،
ءبىر ءوزى – ءبىر باق ەدى.
(تاقىرىپتىڭ تۇزدىعى)
ستۋدەنت كەزىمىزدە ازداپ ارالاسقانىمىزبەن وقۋ بىتىرگەن سوڭ جونىمىزگە كەتتىك. ولار بىزدەن سوڭ دا جۋرفاكتا ەكى-ءۇش جىل وقىدى. سودان سوڭ «جاس الاشتىڭ» قابىرعاسىندا كەزدەستىك. مۇنىڭ الدىندا «قازاقستان پيونەرىنىڭ» سايىپقىران ساربازى بولعان ول ايگىلى جەتىنشى قاباتتىڭ جامپوزدارىنىڭ قاتارىنا قوسىلدى. سودان سوڭ كوسىلىپ ءبىر جازدى. جۇمىسىنا وتە ۇقىپتى ەدى. تاپسىرمانى تەز ورىندايدى. ماقالاسىن تارتىمدى ءارى وقىلىمدى ەتىپ جازادى. ۇنەمى جايدارى كەيىپتە جۇرەدى. ارالاس-قۇرالاستىققا اسا جايلى.
ءبىزدىڭ تۇسىمىزدا بولىمدەر ىرىلەندىرىلدى دە، جولداسبەك ەكەۋمىز ءبىراز ۋاقىت اقپارات بولىمىندە قىزمەت ىستەدىك. بۇل بولىمدە جولداسبەكتەن باسقا سەيىتحان زەبەرحانۇلى، تولەۋحان ءبىدىرالى، تالعات ءىلىمجان سەكىلدى وڭكەي العىر رەپورتەرلەر بار ەدى. ولار جۋرناليستيكاداعى جەدەلدىكتىڭ وزىق ۇلگىسىن كورسەتتى. اقپارات ءبولىمى ماتەريالدارىنىڭ تاقىرىپتارى تۇرلەنىپ سالا بەرەتىن كەزى وسى تۇس. «اۋليە ۇرىنى ءبىلىپ وتىر»، «تاماق بەرەتىن ترامۆاي»، «ادامسون سارىكەمەردە قىستاپ جاتىر» دەگەن سەكىلدى ەلەڭ ەتكىزەرلىك تاقىرىپتار بەرتىنگە دەيىن ەلدىڭ اۋزىندا بولدى. وسى شاعىن حابارلاردىڭ ءبىرازى جولداسبەكتىڭ قالامىنان شىقتى. مەن وسى ءبولىمنىڭ مەڭگەرۋشىسى رەتىندە وعان كوبىرەك ءۇمىت ارتاتىن ەدىم.
جولداسبەك كوپكە دەيىن ۇيلەنبەي، بويداق بولىپ ءبىراز ءجۇردى. ءسىرا، ول ءوزىنىڭ شاڭىراعىنا لايىق بويجەتكەندى ۇزاق ىزدەگەن سىڭايلى. جالعىز جولداسبەك ەمەس، سول كەزدە رەداكتسيانىڭ جاسى وتىزدان اسقان سىرالعى سۇربويداقتارى جەتكىلىكتى ەدى. سونىڭ ءبارى «جاس الاشتىڭ» تىكەن ءتىلدى جىگىتتەرىنىڭ ادەمى ءازىل-قالجىڭىنا ارقاۋ بولدى. ءبىزدىڭ باسىلىمدا بىرەۋ بالالى بولسا، سونىڭ قۇرمەتىنە قابىرعاعا قۇتتىقتاۋ جازىپ ىلەتىن ءداستۇر بار ەدى. مۇنى جاي قۇتتىقتاۋ ەمەس، قابىرعا گازەتى دەسە دە بولعانداي. سەبەبى، بەلگىلى ءبىر تاقىرىپقا ارنالادى. سودان سوڭ سۋرەت سالىنادى. سول سۋرەتكە ساي نە ولەڭمەن نە قاراسوزبەن مايىن تامىزىپ ءماتىن جازاسىڭ. سوندا قابىرعا گازەتى بولماعان نەسى قالدى؟!
پەرزەنتتى بولعانداردى قۇتتىقتاعان كەزدە دە ءالى ۇيلەنبەي جۇرگەندەر ءتىل ۇشىنا ىلىنە كەتەدى. بۇعان ەشكىم رەنجىمەيدى. ماسەلەن، جاۋاپتى حاتشىنىڭ ورىنباسارى ءادىل قويتانوۆتىڭ ەكىنشى ۇلى تۋعاندا جىگىتتەر قابىرعاعا مىناداي قۇتتىقتاۋ-ولەڭ جازىپ ىلگەنى بار:
بويداقتىقتىڭ جاندى جەگەن جاراسى،
قۇلتاستاردىڭ كەسكىنىنە قاراشى.
جولداسبەكتەر ءارى ۇيلەنبەي جۇرگەندە،
قويتانوۆتىڭ تۋدى ەكىنشى بالاسى.
مىنە، وسىلاي... سول باياعى سۇربويداق قۇلتاس... موينىنا قۇرىق تۇسپەگەن جولداسبەك... ازىلمەن ارلەۋ، قالجىڭمەن قاجاۋ. الىمدى اقپاراتشىلار تولەۋحان ءبىدىرالى، سەيىتحان زەبەرحانۇلى، جولداسبەك دۋاناباي ۇشەۋىنىڭ جاسى بۇل كەزدە وتىز ۇشكە جەتكەن-ءدى. ەندى ولارعا «وتىز ۇشتە وتاۋ يەسى» دەگەن، ۇيلەنسەڭدەرشى»، – دەيتىن بولدى ارىپتەستەرى. ءبىرى شامدانادى، ەكىنشىسى اشۋ شاقىرادى. ال جوكەڭ جىميادى دا قويادى. كەيىن ءبارى دە باس قۇرادى. ءسويتىپ، ولاردىڭ ۇزاققا سوزىلعان بويداقتىعى تۋرالى تاقىرىپ اكتۋالدى بولماي قالدى. جولداسبەك تە تەڭىن تاپتى. ومىرگە دينا قىز كەلدى.
جولداسبەكپەن بىرگە «جاس الاشتا» ەكى-ءۇش جىل قىزمەت ىستەگەن سوڭ ءبىز باسقا جۇمىسقا اۋىستىق. ول سول باسىلىمدا قالىپ، ونشاقتى جىل تەر توكتى. گازەتتىڭ جىرتىعىن جامادى. كۇندەلىكتى اقپاراتتى اجداھاداي جۇتىپ جاتاتىن باسىلىمنىڭ ءومىرى تىعىندالمايتىن وڭەشىن تولتىرۋمەن اينالىستى. ول بارلىق دەرلىك جانردى يگەردى. حابار-وشار ازىرلەيتىن بولىمدە ماشىقتانىپ، قالامىنان ءتۇرلى زامەتكا تۋىنداتتى. وقيعانىڭ ورتاسىنا جەدەل جەتىپ، وقىرمانعا رەپورتاج ۇسىندى. تابيعات اياسىنا شىقسا، ودان دا قۇر قايتپاي، مولدىرەتىپ سۋرەتتەمە دايىنداپ اكەلدى. تۇعىرلى تۇلعالارمەن تىلدەسىپ، سىر سۋىرتپاقتاپ، سۇحبات الدى. قاتارىنان وزعان زامانداس كەلبەتىن ايشىقتاپ، پورترەتتىك وچەرك جازدى.
قاي باسىلىمدا قىزمەت ىستەسە دە، ول اسقان ۇقىپتىلىعىمەن كوزگە ءتۇستى. فاكتىلەردى مۇقيات تەكسەرەدى. كەيىپكەرلەرىمەن قايتا-قايتا تىلدەسەدى. ءتيىستى مەكەمەلەرگە الدەنەشە رەت قوڭىراۋ شالادى. ەشنارسەنى نازاردان تىس قالدىرمايدى. كوڭىلى تىنىشتالعان سوڭ عانا جازعانىن باسۋعا ۇسىنادى. ال ول كەزەكشى بولعان كۇنى گازەت باسشىلارى تىنىش ۇيىقتايدى. ايتەۋىر، جولداسبەكتىڭ كىناسىنەن بۇقارالىق اقپارات قۇرالى زارداپ شەگىپتى دەگەندى وسى ۋاقىتقا دەيىن ەستىگەن ەمەسپىز.
جۋرناليستىك كاسىپكە ادالدىقتىڭ ەتالونى دەۋگە بولار ونى...
3. «ايقىننىڭ» اقتاڭگەرى
تايتالاسا الادى ول،
تۇلعالىققا جارادى ول.
تاريحىندا «ايقىننىڭ»،
تاڭبالانىپ قالادى ول!
(تاقىرىپتىڭ تۇزدىعى)
ەڭ ۇزاق ۋاقىت قىزمەت ىستەگەن باسىلىمى – «ايقىن» گازەتى. «ليتەر media» جاۋاپكەرشىلىگى شەكتەۋلى سەرىكتەستىگىنە قاراستى قوس باسىلىم – «ايقىن» مەن «ليتەر» اقپارات كەڭىستىگىنە ەرەكشە ەكپىنمەن، وزگەشە ۇردىسپەن كەلدى. بۇل تەڭدەسسىز جوبانى تانىمال جۋرناليست ەرلان بەكحوجين باسقاردى. شىنىندا دا، ۇزاق جىل جالعىز شاپقان «ەگەمەن قازاقستاننىڭ» قاتارىنا كۇن سايىن شىعاتىن «ايقىننىڭ» قوسىلۋى ەلدى ەلەڭدەتكەن جاڭالىق بولدى. سول كەزدىڭ ولشەمى بويىنشا باسقا ارىستەستەرىنە قاراعاندا جالاقىنى كوبىرەك الاتىن ايقىندىقتار قۇلشىنا جۇمىس ىستەدى. وي ەركىندىگى بار ەدى بۇل باسىلىمدا. گازەتتىڭ العاشقى باس رەداكتورى سەرىك جانبولاتتىڭ ىرىكتەپ العان سايدىڭ تاسىنداي قىز-جىگىتتەردەن قۇرالعان الەۋەتى مول شىعارماشىلىق توبىندا جولداسبەك تە بار ەدى. سودان بەرى ون ءتورت جىل بويى وسى شاڭىراقتىڭ وتىمەن كىرىپ، كۇلىمەن شىقتى. تەك وسىدان ەكى جىل بۇرىن «ايقىن» كورپە-توسەگىن ارقالاپ، استاناعا اتتانعان كەزدە عانا كوشەلى كوشكە ىلەسپەي، الاتاۋدىڭ ەتەگىندە قالىپ قويدى.
2007 جىلى سەرىك جانبولات باسقا قىزمەتكە اۋىستى دا، ورنىنا باس رەداكتور بولىپ مەن كەلدىم. ءبارى دە كوز كورگەن جىگىتتەر... ادىلبەك قابا، بەرىك بەيسەنۇلى، ەرماحان ءابدىرامان، تورەعالي تاشەنوۆ... اسىرەسە جولداسبەكتىڭ ءجونى بولەك-ءتى. «جاس الاشتان» كەيىن ون ءۇش جىلدان سوڭ قايتا قىزمەتتەس بولدىق. بۇل كەزدە ول باياعى جەلمەن جارىسىپ جۇرەتىن جۇرەتىن جولداسبەك ەمەس ەدى. سابىرلى، سالماقتى، ساليقالى. ازىلىنە دەيىن ادەمى. بىرقاقپايلارىنا دەيىن بەرەكەلى. قالجىڭى مەن قاعىتپاسىنا دەيىن قازاقى. ەرتەرەك ەسەيگەن، ەلۋگە جاقىنداعان ەلەۋلى جىگىت اعاسى. بۇرىنعىداي جۇدەۋلەۋ ءھام جۇقالتاڭتاۋ ەمەس. ءسال تولىسقان. ونىسى وزىنە كەرەمەت جاراسادى.
«ايقىننىڭ» رەداكتسياسىندا مەنەن جاسى ۇلكەن جۋرناليستەر بارشىلىق ەدى. سولاردىڭ ءبىرى رەتىندە مەن ونى اعا تۇتتىم، اقىلشى سانادىم. وعان كوبىرەك سەندىم، كادىمگىدەي ارقا سۇيەدىم. ويتكەنى ول بارشا جۇرتقا ادالدىعىن باياعىدا-اق دالەلدەپ، ازاماتتىق بيىككە الدەقاشان كوتەرىلگەن-ءدى.
ول ەل-جۇرتتان ەرەكشەلەنىپ، جارقىراپ جۇرگەن جوق. بىراق قاراپايىم قۇندىلىقتار كوپ ەدى ونىڭ بويىندا. نە عىلعان قۇندىلىقتار دەيسىز بە؟ بىرىنشىدەن، جولداسبەكتىڭ بىرەۋدى جامانداعانىن نە سىپسىڭ سوزگە قۇلاق اسقانىن ەستىمەدىك تە، كورمەدىك تە. جىگەرلى جىگىتتەر جەڭگەيلەردەن بەتەر جەلدەي ەسىپ تۇرعاندا، جولاعاڭ جىميىپ قانا وتىرار ەدى. سول جىميىسى ارقىلى بورىكتىلەردىڭ كورىكتىلەردەن ايىرماسى بولماي بارا جاتقانىنا دەگەن قىجىلى مەن قىنجىلىسىن اڭعارتقانداي بولاتىن. ەكىنشىدەن، ول وتىرىك ايتۋمەن اۋەستەنبەدى. ەشكىمدى الداپ-سوققان ەمەس. ۇشىنشىدەن، جۇرتتىڭ كوڭىلىنە كەلەتىن اڭگىمەنى ەشقاشان ايتپايتىن. جىبەكتەي مىنەزى جۇرەگىنەن جىبەكتەي ءسوزدى عانا تۇرتكىلەپ شىعاراتىن. ورىنسىز وسپادارسىزدىقتان اۋلاق بولدى. «ايقىننىڭ» اۋلاسىندا تورەعالي تاشەنوۆ ەكەۋى ارا-تۇرا جەڭىل قالجىڭمەن قايىمداسىپ تۇراتىن. الايدا، سونىڭ ءوزى جوعارى مادەنيەتتىڭ، ۇيلەسىمدى ەتيكەتتىڭ دەڭگەيىندە جۇزەگە اساتىن. تورتىنشىدەن، ۋادەگە وتە بەرىك ەدى. بەرگەن سەرتىنە تاستاي قاتىپ قالاتىن. ونىڭ تىم بولماسا، ءبىر رەت ۋادەسىن اياق استى ەتكەنى ەسىمىزدە جوق. جوسپار كۇندە سىزىلاتىن، ۋادە كۇندە بۇزىلاتىن زاماندا جولداسبەكتىڭ جارقىن بەينەسى جوعارىلاعان ۇستىنە جوعارىلاي تۇسپەك. بەسىنشىدەن، دوس-جارانعا، اعايىن-تۋىسقا ادال ەدى. اسىرەسە اداممەن قارىم-قاتىناسقا سىزات تۇسىرمەيتىن.
سەنىمدى سەرىكتەس بولاتىن. سوندىقتان، «جورتقاندا جولىڭ بولسىن، جولداسىڭ جولداسبەك بولسىن!» دەگەن ءمانى وزگەرگەن ماتەلدى ءجيى ايتاتىنبىز.
جانىنان جالعىز قىزى دينانى ءبىر ەلى تاستامايتىن. جولداسبەكتىڭ جولداس-جورالارىنىڭ اراسىندا ءجۇرىپ بوي جەتكەن كوركەم قىز وتە باۋىرمال بولدى. اكەسىن شەكسىز جاقسى كوردى. ونىمەن بىرگە جۇرگەن ءار كۇنىن باقىتقا بالادى.
سوناۋ ستۋدەنت كەزىندە فۋتبولعا ءبىر بارعاندا ويناتىلعان لوتەرەيادان «موسكۆيچ» كولىگىن ۇتقان، تاعى بىردە وزگە ءبىر سايىستا ەتەك-جەڭى مول پىشىلگەن سپورت كيىمىن ولجالاعان باقىتتى بيلەتتىڭ يەسى سۇيىكتى پەرزەنتىنە ولشەۋسىز باقىت تىلەۋدەن ءومىرى جالىقپايتىن.
وسى تۇستا جولداسبەككە «جاس الاشتا» دا، «ايقىندا» دا باسشى بولىپ، قامقورلىعىن اياماعان، اعاسىنداي ايالاعان ءسوز ونەرىنىڭ ساردارى نۇرتورە ءجۇسىپتى ايرىقشا اتار ەدىك. جولداسبەكتىڭ جولىن اشىپ، تىنىسىن كەڭەيتتى ول...
ءتىلى اششى، ءدىنى قاتتى دەكانىمىز تەمىربەك قوجاكەەۆ كەيىنىرەك جولداسبەكتىڭ باياعىدا جۋرفاكقا الا كەلگەن جالپاق پاپكاسى تۋرالى ءسوز بولعاندا، «سلۋشاي، مۇنداي كوپ ماقالانى مەن وسى كەزگە دەيىن جازعان ەمەسپىن»، – دەپ سۇيسىنگەنى بار.
ءسويتىپ، وسىدان قىرىق جىلعا تاياۋ ۋاقىت بۇرىن جۋرفاكقا «پاپكاسى جالپاق تارلانبوز» بولىپ كەلگەن جۇقالتاڭ جىگىت جۋرناليستيكانىڭ جورعاسىنا ءمىنىپ، جىراۋلار جىرلاعان ناعىز «تابانى جالپاق تارلانبوزعا» اينالىپ ەدى. ىلبىسىندەي بوپ ءىلبىپ كەلىپ، ىرگەدەن ەنگەن ىندەت جولداسبەكتى جەتەلەي كەتەدى دەپ كىم ويلاپتى؟!
تالايدىڭ تىنىسىن اشىپ، دەمىككەنگە دەمەۋ بولعان جۇيرىك ءجۋرناليستىڭ ءبىر-اق ساتتە ءوزىنىڭ دە تىنىسى تارىلىپ، دەم جەتپەي قينالاتىنىن كىم بىلگەن؟!
مىنە، ەندى... جولداسبەكسىز جارتى جىل ءوتتى...
باۋىرجان ومارۇلى
