وركەنيەتتىڭ دامۋىنا جورامال جاساپ وتىراتىن «The Lancet» جۋرنالىنىڭ ماماندارى بولاشاعىمىزدىڭ قانداي بولاتىنىن بولجاعان ەكەن. ەندەشە 2100 جىلعا قاراي الەمدە قانداي وزگەرىستەر بولاتىنىنا كوز جىبەرەيىك.
مىسالى، قازىرگى كەزدە رەسەي حالقى ءوسىمى جونىنەن 9-ورىندا تۇر. ال 2100 جىلى رەسەيدىڭ دەموگرافيالىق قارقىنى كۇرت تومەندەپ، 19-ورىنعا ءبىر-اق قۇلدىرايدى ەكەن. 2100 جىلى قىتايدى قوسقاندا، الەمنىڭ 24 ەلىنىڭ حالقى 25 پايىزعا ازايادى. قازىر تۇرعىندارىنىڭ سانى باسىم بولىپ تۇرعان قىتاي ءۇشىنشى ورىنعا تۇسەدى دە، ونىڭ ورنىن ءۇندىستان باسادى. ال ەكىنشى ورىندى حالقىنىڭ ءوسىمى جونىنەن نيگەريا الادى.
ەگەر زەرتتەۋگە نازار اۋدارار بولساق، 2064 جىلى تورتكۇل قۇرلىقتاعى تۇرعىنداردىڭ سانى 9,7 ميللياردقا جەتەدى، ال 2100 جىلى كەرىسىنشە ءوسىم بولمايدى، الەم حالقىنىڭ سانى 8,8 ميلليارد شاماسىندا بولادى. وسى عاسىردىڭ اياعىندا لاتۆيا حالقىنا دا وڭاي تيمەيىن دەپ تۇر. لاتۆيالىقتار 78 پايىزعا ازايادى. جاپون حالقى قازىرگى ۋاقىتتا 125 ميلليون شاماسىندا، ال 2100 جىلى ولاردىڭ سانى كۇرت ازايىپ، 53 ميلليونعا تومەن ءتۇسۋى مۇمكىن. بۇگىندە 61 ميلليون بولىپ وتىرعان يتاليالىقتاردىڭ سانى 28 ميلليونعا تومەندەيدى.
مامانداردىڭ زەرتتەۋىنە قاراعاندا، 195 ەلدىڭ 183-ىندە حالىقتىڭ سانى ازايادى. 1950 جىلى ورتاشا ەسەپپەن العاندا، ايەلدەر 4,7 بالادان تۋسا، بۇل دەڭگەي 2100 جىلى 1,7 شاماسىندا عانا بولادى.
ال افريكا قۇرلىعىندا قارقىندى ءوسىم بولايىن دەپ تۇر. مىسالى، 2100 جىلى نيگەريادا تۇرعىنداردىڭ سانى 765 پايىزعا، چادتا -710, وڭتۇستىك سۋداندا -594, مالي مەملەكەتىندە-321 پايىزعا كوبەيەدى. بىراق قارا قۇرلىقتا حالىقتىڭ كوبەيۋى ەكونوميكالىق قيىندىقتارعا الىپ كەلۋى مۇمكىن. وسىعان بايلانىستى كوشى–قون قارقىنى ارتادى. افريكا قۇرلىعىنىڭ تۇرعىندارى جۇمىس ىزدەپ ەۋروپاعا قاراي اعىلاتىن بولادى. بۇل عانا ەمەس، مامانداردىڭ بولجاۋىنشا، XXI عاسىر ادامزات تاريحىندا رەۆوليۋتسيالار ءجيى بولاتىن كەزەڭگە اينالادى. «The Lancet» باسىلىمىنىڭ باس رەداكتورى، دوكتور ريچارد حورتوننىڭ ايتۋىنا قاراعاندا، «افريكا مەن اراب الەمى ءبىزدىڭ بولاشاعىمىزدى ايقىندايتىن بولادى، ال گەوساياساتتا ەۋروپا مەن ازيا ەلدەرىنىڭ ىقپالى السىرەي باستايدى. 2100 جىلى ءۇندىستان، قىتاي، نيگەريا مەن اقش الىپ دەرجاۆاعا اينالادى. بۇل كەزەڭ مۇلدە جاڭا الەم بولادى، وعان قازىردەن باستاپ دايىندالا بەرۋ كەرەك».
بىراق بۇل بولجام قانشالىقتى شىندىققا سايكەس كەلەدى؟ ناقتى ايتۋ قيىن. حالقىنىڭ ءوسىمى قۇپتاۋعا تۇرارلىق بولعانىمەن، نيگەريانىڭ الىپ دەرجاۆاعا اينالاتىنى ءتىپتى سەنىمسىز. بىراق ءبىر نارسە سەنۋگە تۇرارلىق: «XXI عاسىر رەۆوليۋتسيا ءجيى بولاتىن عاسىرعا» اينالۋى ابدەن مۇمكىن.
ەركىن قالدان،
«ادىرنا» ۇلتتىق پورتالى
