سەگىزىنشى اسپيرانت

1390
Adyrna.kz Telegram

بىرگە وقىدىق. ءبىر بولمەدە تۇردىق. ءبىر اۋديتوريادا ءبىلىم الدىق. قولدى-اياققا تۇرمايتىن ادام ايتقىسىز جىبىرلاق بالا بولدى ءوزى.

ءبىر وزىندە جيىرما بەس اتتىڭ كۇشى بار شىعار. جوعارعى كۋرستىڭ قىزدارى «وسى توقتاعازين دەگەن جاتاقحانانىڭ بەس-التى باسپالداعىن ءبىر-اق اتتاپ جۇرەتىن انا ءبىر بالا ما؟»، – دەپ سۇرايدى. ەرتەلى-كەش ءھام كۇنى-ءتۇنى ماقالا جازادى. ساباقتان شىققان سوڭ تيميريازەۆ، 46 مەن گوركي، 50-ءدىڭ اراسىنا ەكى-ءۇش رەت قاتىنايدى. تيميريازەۆ، 46 – ءبىزدىڭ بەسىنشى جاتاقحانانىڭ سول كەزدەگى ادرەسى. ال گوركي، 50 – گازەت-جۋرنالدار رەداكتسياسىنىڭ مەكەن-جايى. «قوبىراتىپ تۇنىمەن كوپ قاعازىن، وتىرادى مۇراتبەك توقتاعازين» دەگەن شىمشىما شۋماق ستۋدەنتتەردىڭ اۋزىندا جۇرەتىن مەزگىل. «توم مەن دجەرري» ءمۋلتفيلمىنىڭ كەيىپكەرلەرى سەكىلدى كوز ىلەسپەس جىلدامدىقپەن زۋلاپ بارا جاتادى. كوك بازاردىڭ جانىنداعى توعىز قاباتتى ۇيگە شەتىمىزدەن سۇيرەپ اپارادى. تانىمايتىن ادامى جوق. تىنىمسىزدىڭ تىنىمسىزى. سول توقتامايتىن توقتاعازيننىڭ ارقاسىندا ءوزىمىز دە اقپارات الەمىندەگى اعا بۋىنمەن تىعىز بايلانىس ورناتتىق.
جۇرتتىڭ ءبارى ونى الماتىدا قالاتىن شىعار دەپ ويلاعان. ول بىردەن تسەلينوگرادقا تارتتى. بالكىم، تالاي نارسەنىڭ تىڭىن يگەرگىسى كەلگەن بولار. سول جەردە ءوسىپ-ءوندى. كەيىن ونىڭ سوڭىنان كۇللى استانا كوشىپ باردى.
عىلىمي اتاق-دارەجەگە ەرتەرەك قول جەتكىزگەن مەن بۇرىنعى جۇيە بويىنشا سەگىز ىزدەنۋشىگە كانديداتتىق ديسسەرتاتسيا قورعاتتىم. سەگىزىنشى اسپيرانتىم – وسى جەلدەن جۇيرىك مۇراتبەك توقتاعازين. كۋرستاسىڭا عىلىمي جەتەكشى بولۋ دەگەندى باستارىڭىزعا بەرمەسىن. نە ءسوزىڭ وتپەيدى، نە ءتوزىم جەتپەيدى. تارتىپكە شاقىرعانىڭا كونە قويمايدى. ايتقانىڭدى قۇلاعىنا قىستىرمايدى. ونىڭ ۇستىنە ىزدەنۋشىمنىڭ الاپات ەنەرگياسىنا توتەپ بەرۋ وڭاي ەمەس. بارا جاتقاننىڭ بالتاسىن، كەلە جاتقاننىڭ كەتپەنىن ىلە كەتەتىن الىمدى دا، شالىمدى، جۇلىمىر سەگىزىنشى اسپيرانتىم قالعان جەتى اسپيرانتىمنىڭ ەكى اياعىن ءبىر ەتىككە تىعادى... شىنىمدى ايتسام، كەيدە سولارعا قوسىپ، ءوزىمدى دە جۇمساپ جىبەرە جازدايدى.
ابىروي-بەدەلى ەشكىمنەن كەم ەمەس. ەۋرازيا ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ پروفەسسورى. باس رەداكتورلار كلۋبىنىڭ ۆيتسە-پرەزيدەنتى. ءوزى استانادا تۇرسا دا، شالعايداعى سەمەيدىڭ جىگىتى بولسا دا، سوناۋ جەر تۇبىندەگى شىمكەنتتەن شىعاتىن ءبىر بەلگىلى گازەتتىڭ باس رەداكتورى. بۇل ۇنەمى وسىندا جۇرەدى، ال گازەتى ءوزى-ءى-ءى بەتتەلىپ، ءوزى-ءى-ءى باسىلىپ، مۇراتبەكتى اسىقپاي ىزدەپ، ەلورداعا ءوزى-ءى-ءى كەلەدى. ءوستىپ جۇرگەنىنە ءبىر ەمەس، بىرنەشە جىل بولدى. سونىڭ ءبارىنىڭ قيۋىن كەلتىرىپ وتىرعان ۋداي پىسىق بالادان اينالىپ كەتپەيسىڭ بە؟!
يماندىلىق جولىنا ەرتەرەك دەن قويدى. ءدىني ۇستانىمى بەرىك. قۇراندى قۇيقىلجىتىپ وقيدى. ورتامىزداعى مولدامىز دا، يمامىمىز دا، قاريىمىز دا سول. قاتار جۇرگەن سوڭ، ەركىنسىپ كەيدە مۇراتبەك، كەيدە مۋركا دەي بەرەمىز. بىردە داستارحان باسىندا وتىرعانىمىزدا ۇيرەنشىكتى ادەتپەن «مۋركا، قۇران وقىپ جىبەرشى»، – دەپ قالىپ ەدىك، دوسىمىز ديحان قامزابەكۇلى: «مولدانى «مۋركا» دەۋگە بولا ما، وسى؟»، – دەدى جاي عانا... سودان سوڭ مۋركا ماسەلەسىنە كوپ جولاڭقىرامايمىز.

* * *
سول مۇراتبەك كەشە جۋرناليستەر مەرەكەسىنە وراي وتكەن جيىندا «قۇرمەت» وردەنىن وڭىرىنە تاقتى. مەملەكەتتىك ماراپات يەلەندى. مەملەكەتتىك دەڭگەيدە قۇرمەتتەلدى. بۇل ماراپاتتى پرەزيدەنتتىڭ كەڭەسشىسى ءارى ءباسپاسوز حاتشىسى بەرىك ءۋالي مەن مادەنيەت جانە اقپارات ءمينيسترى ايدا بالاەۆانىڭ ءوزى تاپسىردى. قوي، ەندى مۋركا دەگەندى وسىمەن دوعارۋ كەرەك شىعار... "قۇرمەت" وردەنىنىڭ كاۆالەرىن مۋركا دەپ شاقىرۋ دەگەنىڭىز... قۇتتى بولسىن، مۋر... مۇراتبەك، باق-دارەجەڭ ارتا بەرسىن، سۇيىكتى دە سۇيەكتى سەگىزىنشى اسپيرانتىم!

باۋىرجان ومارۇلى

پىكىرلەر