Aǧaiyndy Särsenovter: bır äulettıŋ taǧdyr-talaiy

Janahmet Särsenov, jūbaiy Zyliha. "Egemen Qazaqstan" gazetımızde ädebietşı, synşy Qūlbek Ergöbektıŋ «Äuezov ǧaşyq bolǧan Ǧaiypjamal» atty maqalasy (№82, 2017 jyl, 28 säuır) şyqqannan keiın köp uaqyt öt­pei Semeiden bır kısı habarlasyp, «Ämırtai Janahmetov» dep tanystyrdy. Būl kısı äigılı qalam­gerdı özıne täntı etken qa­zaq qy­zynyŋ ömırlık serıgı bol­ǧan Dä­lel Särsenovtıŋ tuǧan aǧa­sy Ja­nah­mettıŋ nemeresı bolyp şyq­ty. Jūrty üşın ıstegen jaq­­sylyǧy köp bolsa da, bügınde esı­mı el jadynan öşe bastaǧan Alaş­tyŋ ardaqty ūldarynyŋ bırı Dälel Särsenov pen onyŋ jan jary Ǧaiypjamal turaly säl keiınırek toqtalamyz. Äue­lı bız köp bıle bermeitın Sär­senovter äuletı jaiynda az-kem­ söz etudı jön körıp otyrmyz. Öit­kenı joǧaryda esımderı atal­­ǧan aǧaiyndy Janahmet pen­ Dä­lel Alaşorda ükımetınıŋ kör­nektı qairatkerı bolǧan Biahmet Särsenovtıŋ tu­ǧan ınılerı. Ne­ba­ry 36 jasynda ömırden öt­ken Biahmet äuel­de Semeide ob­lystyq qa­zaq komitetınde, «Alaş» qala­lyq dumasynda eŋbek et­kenı, oblystyq zemstvonyŋ de­putat­tyǧyna sailanǧany, keiın Oryn­borǧa şaqyrylyp, ūlt ūs­tazy Ahmet Baitūrsynov 1919-1921 jyldary halyq aǧartu komissary qyzmetın atqarǧan kezde bır jyldan astam uaqyt onyŋ orynbasary bolyp, atalǧan komissariattyŋ äleu­mettık tärbie sektory men qazaq mektepterı bölımın bas­qar­ǧany belgılı. «Töŋkerıs za­manǧa duşar bolyp, äleumet ısıne oqy­­ǧany azdyqtan qazaqtyŋ ana jū­­mysy da, myna jūmysy da Biia­şty kerek qyldy, süiredı. Onyŋ aralaspaǧan qyzmetı bolmady. Qandai jūmysqa kırısse de, tereŋnen bılıp, tez bıtıretın Biiaş bolatyn. Oqu komissaria­tynda qandai ıs bolsyn bır özı basqaryp bara jatyr edı. Hä­kım­şılık jūmysta arqasy bo­sa­ǧan­dai bolyp, Ahaŋ Biiaşqa senıp otyruşy edı» dep jazǧan edı Jüsıpbek Aimauytov «Biiaş» atty maqalasynda zamandasynyŋ kenetten kelgen qazasyna qatty qaiǧyryp. Osy Biahmettıŋ tu­ǧan ınılerı Janahmet, Dälel, Ha­lel jaiynda ne bılemız? Alaş ar­daqtysynyŋ ūrpaǧy Ämırtai Janahmetovpen kezdesıp, uaqyt taby sarǧaitqan qūjattarǧa köz salǧanymyzda maŋdaiǧa basar marǧasqalarymyzdy mansūqtaǧan ker zamannyŋ yzǧary boiymyzdy qaryp ötkendei boldy. Bır quanyp, bır mūŋaidyq. Quan­ǧanymyz – bır äuletten şyqqan tört azamattyŋ ūlt müd­desı jo­lyn­da qaltqysyz qyzmet et­ke­nı. Mūŋaiǧanymyz – olar kör­gen, olardyŋ ūrpaǧy, ürım-bū­taǧy tartqan azap, şekken qor­lyq-zorlyq, quǧyn-sürgın. Ret-retımen baiandaiyq. Janahmet Särsenov (ekınşı qatarda oŋ jaqtan bırınşı) Semei kooperativtık tehnikumynyŋ studentterımen bırge, 1932 jyl, 1 qaŋtar

Janahmet

Qūjattarynan aŋǧarǧanymyz, Janahmet Särsenov sanaly ǧū­my­ryn ūstazdyqqa, ūrpaq tär­bieleuge arnaǧan sekıldı. 1927 jy­ly 29 qaraşada öz qolymen tol­tyrǧan jeke ısqaǧazynda 1886 jyly Zaisan uezınıŋ Naryn bolysynda (qazırgı Tarbaǧatai auda­ny, Aqsuat auylynyŋ ma­ŋy)­ dü­niege kelgenın, Naryn auyl­­dyq mektebınde 3 jyl, Se­mei­degı 4 jyldyq qalalyq uchilişede 4 jyl jäne osyndaǧy mū­ǧa­lımder seminariiasynda (qa­zırgı M.Äuezov atyndaǧy pe­da­gogikalyq kolledj) bılım al­ǧanyn, pedagogikalyq joǧary oqu ornyna tüskenın, 1912-1913 jyl­­dary Öskemende, 1913-1917 jyldary Zaisannyŋ Qa­ra­­­būlaq auylynda mūǧalımdık qyz­­met atqarǧandyǧyn jazypty. Erekşe atap ötkımız kele­tını, J.Särsenovtıŋ 20 özge ūlt ökılınıŋ ara­synan şolpan jūl­­dyz­dai jar­qyrap jalǧyz qazaq bolyp se­minariiany bıtır­genı. Būdan ärı özınıŋ 1924-1926 jyldary Semei uezdık at­­­qaru komitetınıŋ halyqqa bı­­lım beru bölımınde inspektor, 1926 jyldan osy qala­daǧy tū­ty­nuşylar odaǧynda mä­deni nūs­­qauşy bolyp eŋbek et­kenın körsetıp, 1917 men 1924 jyl­dar aralyǧyndaǧy atqarǧan qyz­metterın ainalyp ötıp, «Sızdıŋ revoliusiialyq jäne qoǧamdyq jūmysqa qatysuyŋyz?» degen sūraqqa: «17-ge deiın mūǧalım, 17-şı jyldan keiın ärtürlı me­kemede qyzmet ıstedım» dep qys­­qa ǧana qaiyrypty. 1917 men 1924 jyldardaǧy qyzmetın ait­qysy kelmegenı tüsınıktı se­kıl­dı. «Alaşordaşy» dep aiyp taǧyp, qu­ǧyn-sürgınge sala ma dep qauıptengen. Qauıptenetın jönı de bar. Öitkenı J.Särsenov Alaş­orda ükımetı şyndap jūmysqa kırıs­ken 1918-1919 jyldary Alaş qairatkerı Ahmetjan Qo­zy­­­ba­­ǧarov jetekşılık etken, Se­­­meide qūrylǧan uezdık zem­­­­­stvo basqarmasynyŋ halyqqa bı­lım beru bölımı meŋgeruşısınıŋ kö­mekşısı qyzmetın atqarǧany belgılı. «Tar zamanda taudai qairat kör­setken» (M.Dulatov) Äli­han Bökeihan bastaǧan Alaş qairat­kerlerımen tıze qosyp, ūlt müddesı üşın jan aiamai qyzmet qylǧan tūlǧa 1928-1931 jyldary (1931 jyldan keiın de jūmys ısteuı mümkın) Semei kooperativtık tehnikumynda orystıldı studentter­ge qazaq tılı­nen sabaq berıptı. Qa­zaq tı­lınen bölek, arasynda arifmeti­kadan da därıs oqyǧan sekıldı. Pe­dagogtıŋ 1928-1929 jäne 1930-1931 oqu jyldarynda öz qolymen jaz­­ǧan esebın (eseptıŋ orys tı­lınde jazylǧanyn eskertemız) oqy­ǧanymyzda ana tılımızge degen alǧausyz qūrmetın, özge ūlt ökıl­derıne tılımızdı üiretuge de­gen özgeşe ynta-yqylasyn aŋ­­ǧar­­ǧandai boldyq. «Bız Şo­nanovtyŋ qazaq tılı oqulyǧy bo­iynşa är sabaqta 10 sözden üi­­renıp, 23 sabaq ötkızdık. Iаǧni bız­dıŋ sözdık qorymyz 230 sözdı qū­raidy. Qazaq tılı sabaǧy basqa pän­derden äldeqaida keşıgıp bastaldy. Baǧdarlamamyzda da olqy tūstar köp. Äitpese, sabaq sanyn 25-30-ǧa deiın jetkızuge bolar edı. Sabaq beru barysynda oquşylardyŋ bılım deŋgeiınıŋ ärtürlılıgı men daiyndyǧy bır­şama qiyndyq tudyrdy. Topta qazaq tılınde söilei ala­tyn 2 adam boldy, 5-6 adam tüsınetın, söilei almaityndar da boldy. Mūnyŋ bärı jūmysqa äser ettı. Sabaqty ötkızu barysynda mynadai ädısterdı qoldandym: oqu, hat jazu, sözderdı jattau jä­ne äŋgımelesu. Üi tapsyrmasy­na söz­derdı jattauǧa berdım. Bı­raq üi tap­syrmasy jöndı oryn­dal­mady, bos uaqyt joq dep tüsın­dıredı. Äuel­­de arab qar­pımen jaz­dyq, sabaq aiaqtaluǧa bır ai qalǧanda jaŋa älıpbige – latyn qarpıne köş­tık. Būl älıp­bi köp qiyndyq tu­dyrǧan joq. Tez arada meŋgerıp al­dyq», – dep jazypty 1929 jyly 9 mau­symda jazǧan esebınde. Soŋyna «G.Särsen» dep qol qo­iyp­ty. Älımhan Janahmetūly öz qoly­­men toltyrǧan avtobio­gra­fiia­synda äkesınıŋ 1934 jyly köz jūm­ǧanyn, soŋǧy jūmys orny Se­meidegı kommunistık joǧary oqu orny bolǧanyn jazypty. J.Särsenovtıŋ nemeresı Ämırtai atasynyŋ dünieden öterden bıraz uaqyt būryn abaqtyǧa qamalyp, syrqatqa şaldyǧyp, sol boiy oŋalmai 48 jasynda ömırden ozǧanyn aitady. Sodan tura ekı jyl uaqyt ötkende, iaǧni 1936 jyly bır künı onyŋ üiıne üş ärıptıŋ ökılderı basa-köktep kırıp kelıp: «Janahmet Särsenov qaida?», dep sūrapty deidı. Jesırı Zyliha ekı jyl būryn qaitys bolǧanyn aiǧaqtaityn qūjattaryn körsetıp, äreŋ degende qūtylsa kerek. 10 jyl Qaraǧandyda aidauda bolǧan Älımhan Janahmetūly

Älımhan

Biahmet te, Janahmet te sta­­lin­­dık zūlmattyŋ tyrna­ǧyna ılıgıp ülgermei ömırden ötkenımen, quǧyn-sürgın olar­dyŋ ūrpaqtary men tuǧan-tuys­taryn ainalyp ötpedı. Mä­selen, Janahmet Särsenovtıŋ 1919 jyly düniege kelgen, keiın Jezqazǧandaǧy ken bas­qarmasynda, Qazaq KSR Ǧy­lym akademiiasynda qyzmet ıs­tegen ūly Älımhan 1943 jyly 30 şıldede tūtqyndalyp, RSFSR QK-nıŋ 58-10 baby boiynşa 10 jyl­ǧa sottalyp, Qaraǧandydaǧy Do­linka lagerınde jazasyn ötep, 1950 jyly küzetpen bosatylady. 1950-1952 jyldary Şar audandyq auyl şaruaşylyǧy bölımınde jer qūrylysşysy, 1952-1963 jyldary Şūbartau audandyq atqaru komitetınde aǧa jer qūrylysşysy qyzmetın atqarǧan ol 1958 jyly saiasi aiyptaudan aqtalyp, 1976 jyly ömırden ötıptı. «Äkem, bälkım, sottalmas ta edı. Jaqyn aralasatyn bır orys joldasy üilenıp, keiın özınıŋ anasyna soq­tyǧyp, üi­den quyp şyq­paq bol­ǧanda ara­şa tü­s­ken äkemnıŋ syr­­tynan «Alaş­ordanyŋ tū­qymy» dep aryz jazypty. Äkem marqūm köp aşy­lyp söilemeitın. Qor­­qynyş, ürei boiyn äbden jai­­lap alǧan ǧoi. Aǧaiyn, ja­qyn-juyqtary üi­­­­ge kelgende­ esık­­tı jauyp alyp, sybyrlap söi­lesetın. Ta­lai dünie, talai qū­piia ışınde, özı­men bırge kettı dep oilaimyn.­ «Türme avto­­ri­tetınıŋ arqa­synda aman qal­dym. Onyŋ äke­sı aq gvar­diia­şy bolyp­ty. Türmeden şy­ǧarda «artymda ūlym qaldy, sony tapşy» dep amanattap edı»,  dep otyratyn äkem jaryqtyq. Bıraq taba almady. Soǧan ökınıp otyratyn. Ziialy otbasynan şyq­qan ol kısı äkemdı erekşe jaq­sy körıptı. Özınıŋ kamerasyna şaqyryp, äŋgımelesıp, şer tarqatady eken. Äkem sauatty kısı bolǧan. Türmedegı adam­­dardyŋ keşırım hattaryn öz­derınıŋ atynan jazyp berıp otyrypty. Qanyş Sätbaevtyŋ qol astynda Ǧylym akademiiasynda qyzmet ıstegen kezınde özı qūralpy studenttermen bırge kün säulesın paidalanuǧa qatysty joba äzırlegen eken. So­dan köp ötpei özı de qudalauǧa ūşyrap, jobasy jaiyna qalǧan sekıldı. Älımhan Janahmetūly äigılı geolog ǧalym, tau-ken injenerı Aqjan äl-Maşanimen bırge Jezqazǧanda geologiialyq ekspedisiia qūramynda da bolypty. Bızdıŋ üide «Ä.Särsenov KSRO Ǧylymdar akademiiasy Qa­zaq filialynyŋ geologiialyq otriadynyŋ qyzmetkerı ekendıgın kuälandyramyn» dep ǧalymnyŋ öz qolymen toltyrylyp, soŋyna «otriad bastyǧy Maşanov» dep qoly qoiylǧan qūjat saqtalǧan. Äkem osy ekspedisiiada jürıp tūtqyndalǧan sekıldı. Keide oilaimyn, stalindık totalitarlyq rejımnıŋ zardabyn tartpaǧanda ūstazy Maşanovtyŋ ızın basqan ülken ǧalym bolar ma edı»,  deidı Ämırtai Älımhanūly. «Särsenov» degen tegı üşın osy äulettıŋ bır emes, bırneşe ada­my quǧyn-sürgın körıp, jū­mystan, oqudan şyǧarylyp, abaq­tyǧa qamalypty. Tıptı, ja­zyq­syzdan jazyqsyz atylǧany da bar. Mäselen, Mäskeudegı tüstı öndırıs bas basqarmasynda in­jener bolyp jūmys ıstegen Bi­­ah­met pen Janahmettıŋ tu­ǧan ınısı Ha­lel Särsenov tegın Tonin dep äielınıŋ familiiasyna auystyrsa da, äperbaqan, ämırşıl jüienıŋ qūryǧynan qūtylmai, 1937 jyly KSRO äskeri kollegiiasynyŋ ükımımen atu jazasyna kesılıptı. KSRO Joǧarǧy sotynyŋ äskeri kol­le­giiasynyŋ 1958 jyly 16 jel­toqsanda H.Särsenovtıŋ aq­taluyna bailanysty bergen tıl­dei anyqtamasynyŋ üş jerın­de Tonin degen sözdıŋ janyna /on je Sarsenov/ dep jazylypty. Al Halel Särsenovtıŋ jūbaiy E.N.Tonina-Nikolaeva 1959 jyly Mäskeuden Şūbartauda tūra­­tyn Älımhan qainysyna hat jol­­dapty. Hatta ne jazylǧanyn eş­kım bılmeidı. Bügınde sol hat­­tyŋ şetterı jyrtylǧan, syrt­qy betı ǧana saqtalǧan. Ja­­n­ahmettıŋ taǧy bır ınısı Şa­r­ahmet­tıŋ Seiıljan degen ūly da tür­mege qamalypty. Būrynǧy Qaz­Pİ, bügıngı Abai atyndaǧy qa­­zaq ūlttyq pedagogikalyq uni­ver­sitetınde oqyǧan, keiın oqu aǧartu ministrlıgınde qyzmet ıstegen Älımhannyŋ tuǧan äpkesı Naǧima da «Alaşorda tūqymy» dep oqudan şyǧarylmaq bolǧanda audandyq partiia komitetınıŋ hatşysy araşa tüsıp, keiın ol kısınıŋ özı de quǧynǧa ūşyrapty. «Ol zamanda Särsenov degen­nıŋ bärın jau körıp, qoly jetken­derın ūstai bergen ǧoi. Sodan da bolar, äkemız Älımhan bızdıŋ otbasyndaǧy bala­lardyŋ familiiasyn ärtürlı etıp jazdyr­ǧan sekıldı. Ülken apaiym jäne men Janahmetov, ta­ǧy bır apa­iym Älımhanova, qal­ǧandary Särsenov. Äiteuır bıreuı aman qalar degen oimen osylai ıste­gen boluy kerek»,  degen tek­­tı­nıŋ tūiaǧy, atasy Janahmetke qatys­ty qūjattardy mūraǧattan 2012 jyly tauyp alǧanyn aitty. Ǧaiypjamal Qūtymovanyŋ ömırlık serıgı Dälel Särsenov

Dälel

Al endı ūly Mūhaŋ ǧaşyq bolǧan Ǧaiypjamal Qūtymovany özıne täntı etıp, keiın jūp jaras­tyryp, az uaqyt baqytty ǧūmyr keşken Dälel Särsenov kım? Eŋ äuelı onyŋ Alaş qairatkerı Biahmet Särsenovtıŋ tuǧan ınısı ekenın basa aitqymyz keledı. Ekınşı, D.Särsenov te aǧasy sekıldı Alaşorda ükımetınıŋ qū­ry­luyna, Alaş ideiasynyŋ na­­sihattaluyna bırşama eŋbek sıŋırgen adam. Qūlbek Ergöbek joǧaryda atalǧan maqalasynda Dälel Särsenovtıŋ Tom univer­sitetınıŋ zaŋ fakultetın bıtır­genın, sonda M.Äuezovpen, Q.Sät­baevpen bırge oqyǧanyn, keiın Ǧ.Qūtymovamen qol ūstasyp Taş­­­­kentke kelıp, Orta Aziia uni­­­versitetıne oquǧa tüskenın, osy qalada aşylǧan tūŋǧyş Qazaq aǧartu institutynyŋ direktory bolǧanyn, keiın Orta Aziia mal şaruaşylyǧy ǧylymi- zert­teu institutynda jūmys ıs­tep jürıp, 1932 jyly süzekten qai­tys bolǧanyn jazady. Al Ǧaiypjamaldyŋ (tuystary Ǧa­liia dep ataǧan eken) Orta Aziia universitetınıŋ medisina fakultetın üzdık bıtırıp, aǧa oqy­tuşy, dosent, keiın Taş­kenttegı Ana men balany saqtau basqarmasyn basqaryp, 1938 jyly Densaulyq saqtau halyq komissarynyŋ orynbasary, Özbek KSR-ı Joǧarǧy Sovetınıŋ de­putaty bolyp sailanyp, 1947 jyly doktorlyq dissertasiia qorǧaǧaly tūrǧan jerınde jürek talmasynan köz jūmǧanyn atap ötedı. Bügınde esımderı köp aitylmaityn qazaqtyŋ qos ziialysy – erlı-zaiypty Dälel men Ǧaiypjamaldyŋ Taşkenttegı ömırı men qyzmetıne qatysty bas­qa qandai mälımetter bar? Tym köp bolmasa da tam-tūmdap bar eken. Oǧan da şükır dedık. Tarbaǧatai audanynyŋ Aq­suat auylynyŋ tūrǧyny Töleu­ǧazy Nūrǧaliūly Särsenovter äuletı jaiyndaǧy «Biiahmet Sär­senūly haqynda» atty maqa­lasynda D.Särsenovtıŋ 1932 jyly 4 jel­­toqsanda dünie salyp, 6 jel­toqsanda Taşkent qalasynda jer­­lengenın tılge tiek etedı. «Dä­leldıŋ mezgılsız qazasyna joǧary oqu ornynyŋ studentterı, instituttyŋ oqy­tuşylary men professor, doktorlary, alystaǧy el-jūrty, tuǧan-tuysqandary, dos-jaran­dary qatty qaiǧyryp, aza tū­tady. Qatysqandar qosaǧy Ǧaliia­nyŋ aza tūtuy erekşe közge tüs­ken edı desedı. Lek-legı­men qoş­tasqan eldıŋ qarasy tolas­tamaǧandyǧy qazaq halqy üşın orny tolmaityn qaza ekendıgınıŋ körınısı edı deidı közkörgender», dep jazady avtor. Semeidegı qazırgı zaman­ ta­rihyn qūjattandyru or­ta­­­ly­­­ǧyndaǧy arhivtık derekter­ D.Särsenovtıŋ aǧasy Jan­ah­met­pen bırge uezdık zemstvo bas­qar­masynyŋ jer bölı­mınde ıs jür­gızuşı, al ülken aǧasy Bi­ahmetpen bırge oblystyq qazaq komitetınıŋ müşesı bolyp ärı osynda hatşy qyzmetın atqar­ǧanyn aiǧaqtaidy. «Spisok organizatorov Alaşskogo konnogo partizanskogo polka, uchastnikov organizasii protiv Sovetskoi vlasti 1918 goda Pravitelstva Vostochnoi Alaş-Ordy» atty resmi qūjatta B.Särsenovpen qosa Däleldıŋ de esımı atalady. Sonda aǧaiyndy üş jıgıttıŋ bır mezette bır qalada Alaşorda ükımetınıŋ qūrylymdarynda ūlt üşın aianbai qyzmet etkenın aŋǧaramyz. Bır ökınıştısı, Dälel Särsenovtıŋ soŋynda ızın jalǧar ūrpaǧynyŋ qalmaǧany. Taşkenttıŋ qai jerın­de jer­len­genın de naqty eşkım bıl­meidı. Tūlǧanyŋ jan jary Ǧaiypjamaldyŋ osy qaladaǧy «Minor» qabırhanasynda jer­len­genı belgılı. Alaida ol jer jermen-jeksen bolyp, üstınen üiler salynyp ketıptı. Bızge osyny aitqan Ämırtai Ja­nahmetov Dälel Särsenovtıŋ būryn eşqaida jariialanbaǧan ekı fotosuretın körsettı. Tüi­melengen pidjak kigen suretı jas kezınde, al ekın­şı oŋ jaq bölıgı qiylǧan, käs­töm şalbarmen otyrǧan, ziialy bolmysyn tanytatyn suretı Taş­kentte qyzmette jürgen kezınde tüsı­rılgen sekıldı. Ämırtai Älımhanūlynyŋ äŋ­­gı­­me­sınen estıp, bılgenımız, Şe­ge­dektıŋ kındıgınen Biahmet, Jan­ahmet, Halel men Dälelden bö­lek Şarahmet, Bırahmet, Qo­jahmet, Salyq degen ūldary men tört qyz taraǧan eken. Äulettıŋ kenjesı Salyq aǧalary sekıldı el basqaru, oqu-aǧartu ısıne aralaspasa da, seminarlyq bılım alǧan, el ışınde bedeldı, közı aşyq jan bolǧanǧa ūqsaidy. Al 1937 jyly Mäskeude atyl­­­ǧan Halel Särsenovten Ar­ka­dii degen ūl tuyp, odan Mişa (şamasy Mihail boluy kerek) ömırge kelıptı. Mişadan ūrpaq bar ma, joq pa, ol da belgısız. Särsenovter äuletınde tek Haleldıŋ nemeresı Mişanyŋ bala kezınde külımdep tüsken jalǧyz suretı ǧana saq­talǧan.

Tüiın

Ökınıştısı sol, Alaş üşın aian­bai qyzmet etken aǧaiyndy Sär­senovterdı bügınde jūrttyŋ köp­şılıgı bılmeidı. Bızdıŋ bıle­tınımız, Tarbaǧatai audanynyŋ Jän­tıkei auylynda Biahmet Sär­senovke köşe berılıp, osy auyl­da ūrpaqtarynyŋ küşımen eskert­kış syntas qoiylǧandyǧy, Semeidegı M.Äuezov atyndaǧy peda­gogi­kalyq kolledjde B.Särsenov esı­mı­men bır kabinettıŋ atalǧany. Alaş ardaqtysynyŋ tuǧan jerı Tarbaǧatai audanynyŋ orta­lyǧynda qyzmet etken şahary Semei men Öskemende bırde-bır köşege, bılım oşaqtaryna, özge de nysandarǧa tūlǧa esımı berılmegen. Aldaǧy uaqytta būl olqylyqtyŋ orny tolar, tūlǧaǧa laiyqty qūrmet körsetıler dep ümıt etemız.

---

Azamat QASYM, 

«Egemen Qazaqstan»

Şyǧys Qazaqstan oblysy