Búgin - Alash qozǵalysynyń jetekshisi, Alashorda úkimetiniń alǵashqy tóraǵasy Álıhan Bókeıhanovtyń týǵan kúni, dep habarlaıdy "Adyrna" tilshisi.
Qazaq ulty úshin orny bólek Alash kósemi 1870 jyly 5-shi naýryz kúni burynǵy Semeı oblysynda týǵan.
Sankt-Peterbor qalasynda bilim alǵan qazaq balasy 1905 jyldan bastap Reseı konstıtýııalyq-demokratııalyq partııasynyń múshesi bolady. Osy jyly Alash arystary Ahmet Baıtursynuly, Mirjaqyp Dýlatuly, Jaqyp Aqbaevpen birge Qarqaraly petıııasyn uıymdastyrýshylardyń biri boldy. Alashtyń bastaýymen uıymdastyrylǵan Qarqaraly petıııasyna 14 500 adam qol qoıǵan.
1905 jyldyń kúz aıynda ǵalym-pýblııst Semeı oblysy qazaqtarynyń atynan Reseı patshalyǵyna 1-shi Memlekettik dýmaǵa depýtat bolyp saılanǵanymen jumysyna qatysa almaǵan. Óıtkeni general-gýbernatorynyń negizsiz aıyptaýymen 3 aı Pavlodar abaqtasyna jabylady.
Álıhan Bókeıhanov - shyǵarmashylyqpen de aınalysqan tulǵa. Onyń murasy ár salaǵa arnalǵan myńdaǵan ocherkter men maqalalardan turady. Ult máselesin kótergen avtor alǵashqy pýblııstıkalyq shyǵarmalaryn “Dala ýalaıatynyń gazetinde”, “Aıqap” jýrnalynda jarııalaǵan Á. Bókeıhanovtyń “Qazaq” gazetinde eki júzge jýyq maqalalar men aýdarmalary basylǵan. 1913 jyldyń aqpanynan bastap Orynbordan shyǵa bastaǵan “Qazaqtyń” negizin qalap, baǵyt-baǵdaryn anyqtaýshylardyń biri bolyp, qazaq eliniń jeri, otyryqshy bolýy, patsha úkimetiniń qazaq eline júrgizip otyrǵan saıasaty, sot, ákimshilik týraly baı maǵlumattar bergen.
Saıası qaıratker 1917 jyly Álıhan qazaq tarıhyndaǵy alǵashqy saıası uıym Alash partııasyn uıymdastyrýǵa kirisedi. Ol sol jyly jeltoqsan aıynda Alash avtonomııasyn jarııalaıdy. Onyń úkimeti bolyp Alashorda qurylady. Qazaq dalasyndaǵy tuńǵysh úkimettiń tóraǵasy bolyp Álıhan Bókeıhanov taǵaıyndalady.
Alaıda jas memlekettiń taǵdyry qysqa boldy. 1920 jyly Alash avtonomııasy tarıh sahnasynan birjolata joǵalyp, onyń músheleri qýdalanady. Álıhan Bókeıhanov Máskeýge jer aýdarylyp, sonda 10 jyl boıy úı qamaqta otyrady.
Býtyrka abaqtysyna qamalǵan Álıhan Bókeıhanov 1937 jyly 67 jasynda Máskeýde atý jazasyna kesilgen. Alash ardaqtysy, qazaq úshin janyn qıǵan Álıhan qabiriniń qaıda ekeni jaıly derekter tek 2007 jyly jarııa etildi. Ol Máskeýdegi Don zıratyna jerlengen.
