Toqtar... Toqa... Toqtar aǧa... Qasiettı qara şaŋyraq – M.Äuezov atyndaǧy Ädebiet jäne öner institutynyŋ bügıngı altyn dıŋgegınıŋ bırı edı ol. Soŋǧy jyldarda söz ūstahanasyndaǧy alyptar şoǧyry azaiǧan soŋ būlardyŋ buyny da qasterlı ǧimarattyŋ qūtyna ainalǧan-dy.
Talai tūǧyrly tūlǧanyŋ ızı qalǧan būl mekemedegı barlyq bölım bır töbe de, qoljazba bölımı bır töbe. Toqtar aǧamyz sol eskı jädıgerlıkterdı oqyp, taldap-tarazylaudyŋ maitalman mamany edı. Ūlttyŋ ruhani qazynasy jinaqtalǧan qoljazba jäne tekstologiia bölımın bızdıŋ instituttyŋ Mekkesı deuge bolar. Sol mereilı Mekkenıŋ qaǧbasynyŋ qaqpasyn qas qaqpai küzetıp Toqtar aǧam otyratyn.
Beinelep aitsaq, būl bölım arǧy däuır, basqa bölımder bergı däuır sekıldı edı. Alyp Er Toqa sol arǧy däuırden bır sätte sytylyp şyǧyp, bergı däuırdıŋ adamdarymen az-kem tıldesetın de, köne zamannyŋ tūŋǧiyǧyna qaita süŋgitın. Sodan kün ūzaqqa ejelgı dünieden jetken qoljazbalarǧa kömılıp, myŋ türlı mätınge üŋılıp, Ūly dalanyŋ ūly ruhymen kübır-kübır söilesetın. Endı sonyŋ bärı eles...
Būl ǧibratty ǧimaratta «Bır özı – bır institut» degen biresmi lauazymdy bır auyzdan ielengen sanauly ǧana ǧalym boldy. Toqaŋnyŋ tabiǧaty da soǧan jaqyn edı. Barşaǧa belgılı tırkestı säl türlendırsek, ǧalymda da ǧalym bar, qazanaty bır bölek... Zaman basqa, salt basqa. Anyǧyn aitsaq, endı däl ondai zertteuşı bolmaidy. Ekı Toqtar tumaidy. Ony kün ötken saiyn sezıne tüsetınımız anyq. Ne deseŋ, o de, küllı qoljazba jetım qaldy endı...
Toqtar Älıbekov tynymsyz zerttegen Qūlanaian Qūlmambet aqyn ömır turaly tolǧanystarynda adam men tırşılık ūǧymyn köşıp kele jatqan keruenge balaityn. Jyr düldülı
«Barady künı bıtken künde ötıp,
Bız kelgen keruenbız düniiaǧa»
nemese
«Qaza jetıp Qūlmambet,
Keruenı köşıp jönedı» dep termeleter edı. Sol Qūlanaian Qūlmambet aitqandai, Toqaŋnyŋ da keruenı köştı...
Söitıp, bızdıŋ Toqtar da ǧaryş jaqqa attandy. Mäŋgılıkke... Aldynan jarylqasyn aǧamyzdyŋ!
Bauyrjan OMARŪLY
