Dástúrli qundylyqtar boıynsha jumystar atqarylýda

15.06.2019

2565

27 mamyr kúni Almatydaǵy Ǵylym ordasynda «Adyrna» ulttyq-etnografııalyq birlestigi R.Súleımenov atyndaǵy Shyǵystaný ınstıtýty men Fılosofııa, saıasattaný jáne dintaný ınstıtýtymen birlese otyryp «Rýhanı jańǵyrý: dástúr men din máseleleri» taqyrybynda dóńgelek ústel ótkizdi. Jıyn «Azamattyq bastamalardy qoldaý ortalyǵynyń» tapsyrysymen «Dástúrli rýhanı qundylyqtardy qoldaý jónindegi jumystardy uıymdastyrý» atty áleýmettik joba aıasynda ótkizildi. Dóńgelek ústelge QR BǴM ǴK Fılosofııa, saıasattaný jáne dintaný ınstıtýty dırektorynyń orynbasary, fılosofııa ǵylymdarynyń doktory, professor Nurmuratov Serik «Ult qorǵany – ulttyq qundylyqtar» taqyrybynda, QazBSQA-nyń assıstenti, professor Meıirmanov Amanjol «Dinı biregeılik jáne rýhanı qundylyqtar úndestigi» taqyrybynda baıandama jasady.
Almatydaǵy Ulttyq kitaphanada mamyrdyń 24 juldyzy «Adyrna» ulttyq-etnografııalyq birlestigi «Tarıhtan taǵylym: ulttyq ıdeıa jáne din máseleleri» atty respýblıkalyq ǵylymı-tájirıbelik konferenııa ótkizdi. Atalǵan konferenııa QR Aqparat jáne qoǵamdyq damý mınıstrligi qoldaýymen «Azamattyq bastamalardy qoldaý ortalyǵy» KEAQ memlekettik grant negizinde «Dástúrli rýhanı qundylyqtardy qoldaý jónindegi jumystardy uıymdastyrý» atty áleýmettik joba aıasynda ótti.
Konferenııanyń negizgi maqsaty – tarıhı mysaldar negizinde zaıyrly qoǵam uǵym-túsinikterin nasıhattaý, rýhanı qundylyqtar arqyly dinı-ekstrımıstik aǵymdarǵa qarsy turý máseleleri talqylandy. Sharanyń shymyldyǵyn QR Ulttyq kitaphanasynyń dırektory Baqytjamal Qaıyrbekqyzy Ospanova ashyp, ary qaraı birlestik prezıdenti Arman Áýbákirdiń ulttyq ıdeıa, ulttyq qundylyqtar jaıly kirispe sózimen jalǵasty.
Aǵartýshylyq jumystarǵa dinı basqarmany tartý arqyly dástúrli qundylyqtardy ilgeriletý boıynsha aqparattyq-túsindirý jumystaryn uıymdastyrý; Dinı mekemelerdegi qalyptasqan túsinik boıynsha qatyp qalǵan dinı qaǵıdalardy, ımamdardyń kózqarastaryn zaman aǵymyna jáne ulttyq erekshelikterimizge saı ıkemdeý jumystaryn júrgizý; Dinı ekstremızm men terrorızmniń aldyn alý boıynsha jumystyń sapasyn arttyrý úshin resmı dinı basqarmany qaıta daıarlaý jáne biliktiligin arttyrýǵa qoldaý kórsetý jáne jeke aýyldyq bilikti ımamdardy jumysqa tartý múmkindigin usyný boıynsha 13 mamyr kúni Astanadaǵy «Nur Múbarak» medresesinde ımamdarǵa jáne dinı bilim alyp jatqan stýdentterge ulttyq tarıhymyz men ulttyq qundylyqtarymyz týraly semınar-trenıng ótkizildi. Semınar-trenıngke 63 adam qatysty. Adyrna - ulttyq-etnografııalyq birlestigi QQ-y "Azamattyq bastamalardy qoldaý ortalyǵy" KEAQ-nyń (@cisc_official) memlekettik granty aıasynda QR Aqparat jáne qoǵamdyq damý mınıstrliginiń qoldaýymen júzege asyryla bastaǵan "Dástúrli rýxanı qundylyqtardy qoldaý jumysyn uıymdastyrý" jobasy boıynsha ekinshi is-sharasyn uıymdastyrdy.
Bul jolǵy is-shara Astana medresesinde iske asty. Onda dintanýshy Keńshilik Tyshhanuly jáne R.B. Súleımenov atyndaǵy Shyǵystaný ınstıtýtynyń kishi ǵylymı qyzmetkeri Arman Áýbákir rýxanı qundylyqtar jaıynda semınar-trenıng ótkizdi. 17 mamyr kúni Almaty oblysy, Taldyqorǵan qalasyndaǵy Polıtehnıkalyq kolledjde Adyrna - ulttyq-etnografııalyq birlestigi QQ-y "Azamattyq bastamalardy qoldaý ortalyǵy" KEAQ-nyń memlekettik granty aıasynda QR Aqparat jáne qoǵamdyq damý mınıstrliginiń qoldaýymen júzege asyryla bastaǵan "Dástúrli rýxanı qundylyqtardy qoldaý jumysyn uıymdastyrý" jobasy boıynsha «Rýhanı qundylyqtar jáne teris dinı aǵymdardyń aldyn alý» taqyryby boıynsha arnaıy semınar-trenıng ótti. Adyrna - ulttyq-etnografııalyq birlestigi QQ-y "Azamattyq bastamalardy qoldaý ortalyǵy" KEAQ-nyń memlekettik granty aıasynda QR Aqparat jáne qoǵamdyq damý mınıstrliginiń qoldaýymen júzege asyryla bastaǵan "Dástúrli rýxanı qundylyqtardy qoldaý jumysyn uıymdastyrý" jobasy boıynsha úshinshi is-sharasyn uıymdastyrdy.
Bul jolǵy is-shara Almaty oblysy, Taldyqorǵan qalasynyń polıtehnıkalyq kolledjinde iske asty. Onda Almaty oblysy din isteri basqarmasy "Dinı ekstermızm qurbandary men destrýktıvti aǵym ustanýshylaryn ońaltý ortalyǵynyń" bólim basshysy Mataev Erlan Jumanuly jáne R.B. Súleımenov atyndaǵy Shyǵystaný ınstıtýtynyń kishi ǵylymı qyzmetkeri Arman Áýbákir rýxanı qundylyqtar jaıynda semınar-trenıng ótkizdi.
13 mamyr kúni «Adyrna» - ulttyq-etnografııalyq birlestigi "Azamattyq bastamalardy qoldaý ortalyǵy" KEAQ-nyń memlekettik granty aıasynda QR Aqparat jáne qoǵamdyq damý mınıstrligininiń qoldaýymen júzege asyryla bastaǵan "Dástúrli rýxanı qundylyqtardy qoldaý jumysyn uıymdastyrý" jobasy boıynsha L. Gýmılev atyndaǵy Eýrazııa ulttyq ýnıversıtetiniń dintaný kafedrasynda dintanýshy Keńshilik Tyshhanuly jáne osy R.B. Súleımenov atyndaǵy Shyǵystaný ınstıtýtynyń kishi ǵylymı qyzmetkeri Arman Áýbákir rýxanı qundylyqtar jaıynda dáris ótkizdi.
Dáriske Eýrazııa ulttyq ýnıversıtetiniń "Pıramıda" jas dintanýshylar klýby (jetekshisi Arýlan Qýatov) men "Alash tanymy" klýbynyń (jektekshisi Ajar Qadysqyzy) músheleri qatysty.
Dáris barysynda stýdentter ulttyq qundylyqtar men dinı máselelerge qatysty kókeılerinde júrgen ártúrli suraqtardy qoıyp barynsha belsendilik tanyta bildi. Óz baıandamasynda dintanýshy Keńshilik Tyshhanuly: «Qazaq ǵalymdarynyń Quran jáne hadıs mátinderin túsindirý joldaryn nemese aıat, hadıster men ǵalymdardyń shyǵarmalarynyń arasyndaǵy baılanysyn zertteý óte aýqymdy taqyryp bolmaq. Bolashaqta bul qadam qolǵa alynady dep senemiz. Eger osy máseleni jańǵyrtatyn bolsaq, tól dinı túsinigimizge oralsaq, qazirgi din salasynda bolyp jatqan kóptegen qaıshylyqtar men túsinispeýshilikter óz sheshimin tabary sózsiz. Sondyqtan ásire dinshildik pen radıkalızmniń aldyn alýdyń eń tóte joly dinı sabaqtastyqty saqtaý, ótkenniń murasyn jańǵyrtý bolmaq.