قانداعى قانت دوزاسى جاسقا قاراي ما؟
كوپتەگەن زەرتتەۋلەر كورسەتكەندەي، قانتتىڭ كورسەتكىشتەرى (باسقا اتاۋى - گليۋكوزا) كەز-كەلگەن جاستا اش قارىنعا 3,3-تەن 5,5 ممول/ل، ەگەر قان ساۋساقتان (كاپيلليارلىق قان) الىنسا، ال شىنتاق تامىرلاردان 3,3-تەن 6,0 ممول/ل عا دەيىن نورما بولىپ تابىلادى.
2 ءتيپتى قانت ديابەتى دياگنوزدى (ەرەسەكتەردەگى ديابەت) ەگەر بىرنەشە ولشەۋلەردەن اش قارىنعا قانت كاپيلليارلىق قاندا 6,1 ممول/ل تەڭ نە ودان جوعارى نەمەسە ۆەنوزدىق قاندا 7,0 ممول/ل تەڭ نە ودان جوعارى بولسا عانا قويادى. ەگەر ادامدا ديابەتتىڭ ايقىن بەلگىلەرى كورىنسە جانە قانت دەڭگەيى وتە جوعارى بولسا، وندا دياگنوزدى ءبىر ولشەۋدەن كەيىن بىردەن قويۋعا بولادى.
قانت ديابەتىنە كۇدىك پايدا بولعاندا، قازىرگى ۋاقىتتا گليۋكوزوتولەرانتتى تەستتى جۇرگىزۋ ۇسىنىلادى، ول اش قارىنعا قانتتىڭ قاراپايىم تالداۋان گورى اسا سەزىمتال. بۇل ءۇشىن الدىمەن اش قارىنعا ساۋساقتان نەمەسە تامىردان تالداۋ الىنادى، سودان كەيىن ادام 75 گرامم گليۋكوزامەن ەرىتىندىنى ىشەدى. سودان، ەكى ساعاتتان سوڭ قايتادان قانداعى قانتتى ايقىندايدى. قانت ديابەتى كەزىندە جەتكىلىكسىز دارەجەدە ينسۋلين وندىرىلەدى، بۇل ءوز كەزەگىندە گليۋكوزانىڭ تولىق كولەمدە قايتا وڭدەۋدىڭ مۇمكىنسىزدىگىنە اكەپ سوعادى. تيىسىنشە، گليۋكوزا دەڭگەيى جوعارى بولادى - 11,1 ممول/ل جانە ودان دا جوعارى. دەنى ساۋ ادامدا قانت 7,8 ممول/ل اسپايدى.
كومىرسۋ الماسۋىنىڭ بۇزىلىستارىن انىقتايتىن تاعى ءبىر ءتاسىلى - بۇل گليكيرلەنگەن گەموگلوبيندى (نەمەسە گليكوزيليرلەنگەن دەپ تە اتايدى) انىقتاۋ. بۇل قانداي كورسەتكىش؟ قاننىڭ قۇرامىندا بولاتىن گليۋكوزا ءىشىنارا ەريتروتسيتتەر گەموگلوبينمەن بايلانىسادى – (قىزىل قان تۇيىرشىكتەر) جەتكىلىكتى تۇراقتى قوسىلىستى قۇرايدى. گليۋكوزا گەموگلوبينمەن وسىنداي كۇيىندە ەريتروتسيتتىڭ بۇكىل ء"ومىرى بويى" قالادى - شامامەن 120 كۇن. ەگەر قانداعى قانت كوبىنەسە نورمادان ارتىق بولسا، وندا گليكيرلەنگەن گەموگلوبين كورسەتكىشتەرى دە 6,5% - عا جوعارى بولادى. بۇل كورسەتكىشتى قانت ديابەتىن دياگنوستيكالاۋ، سونداي-اق، باقىلاۋ ءۇشىن پايدالانادى. مىسالى، ەگەر ديابەتى بار ادام ديەتانى ۇستاماسا، ءدارى-دارمەك قابىلداۋىن وتكىزسە، وندا ونىڭ گليكيرلەن گەموگلوبين كورسەتكىشتەرى دە جوعارى بولادى.
الايدا، قان قۇرامىنداعى قانت دەڭگەيى نورمادان جوعارى بولىپ، بىراق ديابەتكە دەيىن جەتپەيتىن جاعدايلار دا بولادى. مۇنداي جاي-كۇيدى - پرەدديابەت دەپ اتادى. جۇرگىزىلگەن زەرتتەۋلەردىڭ ناتيجەلەرى دالەلدەدى، وسى ساتىسىندا، قانت ديابەتتىڭ دامۋىنا دەيىن دارىلىك پرەپاراتتاردى – مەتفورميندى قابىلداۋعا پايدالى بولادى (قانتتى تومەندەتەتىن پرەپارات). بۇل شارا قانت ديابەتىنىڭ دامۋىن جانە ونىڭ اسقىنۋىن الدىن الۋ ءۇشىن كومەكتەسەدى. جانە، ارينە، قانت ديابەتىنىڭ الدىن الۋ ءۇشىن ديەتانى ۇستانۋ، تۇراقتى فيزيكالىق جۇكتەمەلەردى جاساۋ جانە سالماقتى باقىلاۋ وتە ماڭىزدى بولادى.
