وركەنيەتسىز ادىلەتسىزدىك نەمەسە ءتىلسىز قازاق
قۇرىلىس الاڭىندا قازاق جىگىتتەرى اق تەر، كوك تەر، قارا تەر بولىپ جۇمىس ىستەپ جاتادى. شاڭنىڭ دا اراسىندا سولار، تەمىر مەن بەتوننىڭ دا اراسىندا سولار. بۇكىل جۇمىستى جاۋاپكەرشىلىكپەن اياقتاۋ كەرەك. تۇتاس قۇرىلىستى اياقتاپ، تۇرعىنداردى باسپانالارىنا كىرگىزگەنشە قازاقتىڭ قارا بالاسى قۇرىلىس نىسانىندا شيرىعىپ جۇرەدى.
ءاربىر جۇمىستىڭ باسىندا قۇرىلىس نىساندارىنىڭ جۇمىستارىن تەكسەرىپ، قابىلداپ الۋ ءۇشىن "رۋسوكازاح" وتريادى كەلەدى. البەتتە، رەسەيتىلدى "كازاحتىڭ" ول جەردە ماترەبەسى جوعارى. ۇستىندەگى كيىمدەرىندە شاڭنىڭ توزاڭى دا جوق. سودان "قازاقتارعا" اناۋ نەگە انانداي، مىناۋ نەگە مىنانداي دەگەن سۇراقتار جاۋادى. تىعىرىققا تىرەلەتىن دە، قارا جۇمىستى ىستەيتىن دە، جاۋاپكەرشىلىكتى ارقالايتىن دا قازاق ءتىلدى ورتانىڭ موينىندا بولادى. ولار تەك ورىسشا ايتادى. قازاقشا ەشتەڭە دە ايتىلمايدى. سەبەبى، قازاق ءتىلى ماڭىزدى سەكتورلاردا جۇمىس ىستەمەيدى. تەك قانا قۇرىلىس سالاسى ەمەس، مەملەكەتتىڭ بارلىق ماڭىزدى سەكتورلارىندا قازقا ءتىلى جۇمىس ىستەمەيدى. قازاق ءتىلىن مەن دە، سەن دە جۇمىس ىستەتۋگە قۇلىقسىزبىز.
سودان رەسەيتىلدى حانىمدار مەن مىرزالار (بۇلاردىڭ بارلىعى دا قازاقتار) وزدەرىنىڭ ەركىن ميسسياسىن تامامداپ، قازاق ءتىلدى قارا جۇمىس يەلەرىن قامىرشا يلەيدى. بىراق قازاقستاننىڭ بارلىق قالاسىن سالىپ جاتقان دا وسى قازاق ءتىلدى قارا جۇمىس يەلەرى. ال، تۇتاس تەندەرلەر مەن ءىرى گرانتتاردىڭ، ميللياردتاردىڭ يەسى ورىسكازاحتار. مۇندا نە بايقادىڭىز؟ رەسەي ءتىلىنىڭ قازاق تىلىنەن الدەقايدا ىقپالدى ءارى تابىس تابۋ كەزىندە دە، بيلىك جاساۋ كەزىندە دە، تەندەرلەردى الۋ كەزىندە دە، قازاقتارعا ىقپال ەتى كەزىندە دە ۇلكەن ارتىقشىلىقتارعا يە ەكەندىگىن كورەسىز.
ارينە، قازاق تىلدىلەر قارا جۇمىستىڭ باسىندا وتىرادى. ورىسكازاحتار كوندەرى سالقىن، جانىنا جايلى، تاماشا، بارلىق جاعدايى جاسالعان كەڭسەلەردە وتىرادى. ولاردىڭ جانى مۇلدەم قينالمايدى. بۇل نەنىڭ ارقاسىندا؟ بۇل "كازاحستانداعى" رەسەي ءتىلىنىڭ اسا ىقپالدى ەكەندىگىنىڭ ارقاسىندا. بۇكىل ماڭىزدى قۇجاتتىڭ بارلىعى دا رەسەي تىلىندە بولىپ ىسكە اسادى. اقيقاتىندا، ولار قازاقستاندا ءجۇرمىن، وسى ەلدىڭ ازاماتىمىز، قازاق ءتىلىن يگەرىپ، قازاق تىلىمەن جۇمىس ىستەۋ ءبىزدىڭ مىندەتىمىز دەپ سانامايدى دا. قازاق ءتىلىنىڭ نە كەرەگى بار؟ ول تابىس تاپپايتىن، جۇمىس كەزىندە تەك قارا جۇمىسقا عانا جارايتىن ءتىل عوي.
ءدااا، ءبىر نارسە ۇققان بولارسىز. ءالى تالاي جاناشىر قازاق ءوزىنىڭ انا ءتىلىن تۇعىرىنا قوندىرا الماي وسى ومىردەن ءوتىپ كەتەتىن شىعار...
قورىتىندى!
رەسەي ءتىلى وگەي ءتىل. وگەي ادام ەشكىمگە جاقىلىق جاسامايدى. قازاق ءوزىنىڭ مەملەكەتتىلىگىنىڭ نەگىزىن، تۇۇعىرىن بەكەم ەتكىسى كەلسە، وندا قازاق تىلىمەن بارلىق سەكتورلاردا جۇمىس جاساۋى كەرەك. ونىڭ دامۋ جولى مەن قۇداي جازعان ميسسياسى تەك قازاق تىلىندە. قازاق تىلىندە عىلىم جاساپ قازاق تىلىندە ءىس ارەكەت ەتۋى كەرەك. ايتپەسە قازاق وسپەيدى. قۇر زارجاق بولىپ وتىرا بەرەدى. سوندىقتان دا، قازاققا قازاقتىلدى ۇلتشىل باسشىلار كەرەك.
30 جىل ءوتىپ كەتتى. بۇل از ۋاقىت پا...؟
ەۆرەيلەر ءوز ءتىلىن وزىنە قايتارىپ الىپ، قانداي دەڭگەيگە جەتكەنىن كورمەي وتىرسىڭ با...؟
ءبىر بىرىڭە جاندارىڭ اشىماسا، وسىلاي كۇن كورە بەرەسىڭدەر!
"ادىرنا" ۇلتتىق پورتالى
