جاڭا وقۋ جىلىندا شىمكەنت قالاسىنداعى بىرقاتار تويحانالار قوسىمشا ءبىلىم بەرۋ ورتالىقتارىنا اينالماق. بۇل تۋرالى قالا اكىمىنىڭ ورىنباسارى شىڭعىس مۇقان Facebook پاراقشاسىندا مالىمدەدى.
شىمكەنت قالاسىنا سىرتتان ساياحاتتاي بارعان جاننىڭ كوزىنە ەڭ ءبىرىنشى تويحانالار مەن جەكەمەنشىك كوللەدج-ۋنيۆەرسيتەتتەر تۇسەدى. ءاربىر قادامىڭىزدا – ەرتەگىدەي عاجايىپ سارايلار، تاعى ءبىر اتتاساڭىز – ەلەۋسىز عانا تۇرعان، بىراق ماڭدايىندا كوللەدج نە ۋنيۆەرسيتەت دەگەن جازۋى بار شاعىن عيماراتتار.
ىندەت كەلمەي تۇرعاندا، مۇنىڭ بىرىنشىسىنەن ادام قاراسى ۇزىلمەيتىن. كۇندە جيىن، كۇندە توي. تويلايمىن دەگەن جانعا سەبەپ تە تابىلا كەتەدى. وڭتۇستىكتەگى ءاربىر شاڭىراقتا بالانىڭ قىرقىنان شىققانىنان باستاپ، قاريا جاننىڭ ءاربىر جاسى وسىنداي ءزاۋلىم سارايدا مىندەتتى تۇردە اتاپ وتىلەدى. «بۇل نە دەگەن باتپان قۇيرىق؟» - دەگەن جانعا جاۋاپ تا دايىن – «توي ءوزىن-ءوزى جابادى». ال ەكىنشىسىنەن وقۋعا تالاپتانىپ، كوزى جايناپ تۇرعان جاستى كوپ ۇشىراستىرا بەرمەۋىڭىز مۇمكىن.
شىڭعىس مۇقان: «شىمكەنتتە تويحانالار ويحانالارعا اينالا ما؟»
شىمكەنت قالاسى اكىمىنىڭ ورىنباسارى شىڭعىس مۇقاننىڭ ايتارى دا سول، ءبىلىم سالاسىنىڭ دەڭگەيى كوڭىل كونشىتەرلىك ەمەس ەكەن: «وتكەن اپتا دا عوي. قالا اكىمى مۇرات ايتەنوۆ شىمكەنتتىڭ ءبىلىم سالاسىنىڭ ەسەبىن تىڭدادى.
4 ينديكاتوردىڭ 3-ءۋى، 28 كورسەتكىشتىڭ 15-ءى عانا ورىندالعان. قولعا قالام مەن قاعاز الىپ، ارقايسىسى بويىنشا ناقتى ءىس-شارا ويلاستىرىلدى»، - دەيدى.
حالىق سانى جوعارى شىمكەنت قالاسىندا سايكەسىنشە مەكتەپكە باراتىن بالا سانى دا كوپ. بۇرىنعىداي سىنىپتار «ۆ»، «گ» سىنىبىنا دەيىن عانا ەمەس، 42 ءارىپتى تۇتاس قامتۋعا تاياۋ. كوپتەگەن مەكتەپتەردە وقۋشىلار 3 اۋىسىممەن وقيدى. بۇل جايىندا شىڭعىس مۇقان: «شىمكەنت قالاسىنداعى 147 مەملەكەتتىك مەكتەپتىڭ 19-ى ءۇش اۋىسىمدا. جىلىنا وقۋشىلار سانى 12 مىڭ بالاعا ارتىپ وتىر. قوسىمشا ءبىلىم تۇرماق، نەگىزگى ءبىلىمدى قامتۋ ءۇشىن جىل سايىن قانشاما مەكتەپ سالۋ كەرەك»، - دەپ اكىم م. ايتەنوۆتىڭ تويحانالاردى مەكتەپكە اينالدىرماق نيەتىن ءبىلدىردى.
Restoran.kz سايتىنىڭ مالىمەتىنە سۇيەنسەك، شىمكەنت قالاسىندا 212 تويحانامەن قوسا رەستوران، بانكەت زالدارى بار ەكەن (ش. مۇقان 134 تويحانا دەپ كورسەتەدى). بۇل سالتانات سارايلارىنىڭ جابىق تۇرعانىنا جارتى جىلدان اسىپ بارادى. ىندەتتىڭ بەتى ءالى دە قايتار ەمەس. ال تويحانا قىزمەتكەرلەرىنىڭ جاقىن ۋاقىتتا ءبارى رەتتەلىپ، جۇمىسقا كىرىسەمىز دەگەن نيەتى بار.
شىمكەنت قالاسىنداعى «كوركەم» تويحاناسىنىڭ اكىمشىسى اينيسا مۇراتبەكقىزى: «اكىمنىڭ مۇنداي باستاماسىن تويحانا يەسى قۇپتاپ-قۇپتامايتىنىنان حابارسىزبىن. ءالى ەشنارسە ايتىلمادى.
ءوزى شەشەدى عوي. بىراق، ءبىز، تويحانانىڭ ىشىندەگى 100-گە جۋىق قىزمەتكەر جاعدايدىڭ رەتتەلىپ، جۇمىس ورنىمىزدىڭ اشىلعانىن قالايمىز. ءبارىمىز، راسىن ايتقاندا، قاڭعىپ كەتكەندەي كۇيدەمىز. تەزىرەك اشىلىپ، تابىس تاپقىمىز كەلەدى. ونىڭ ۇستىنە قازىر ءبارىنىڭ باسىندا نەسيەسى بار.
ال كارانتين رەجيمى ۇزاققا سوزىلسا، بىلمەيمىن...» - دەيدى. – «جاعداي قالاي بولۋى مۇمكىن؟» - دەپ الاڭداپ بىزدەن سۇرايدى.
«كەشە مەملەكەت باسشىسى كوروناۆيرۋستىڭ تاعى ەكى جىلعا سوزىلۋ مۇمكىن ەكەنىن ايتتى. وعان دەيىن قالاي بولاتىنىن قازىر ەشكىم ءدوپ باسىپ ايتا المايدى. وعان دەيىن حالىق تويدى شاعىن ەتىپ وتكىزۋدى ادەتكە اينالدىرادى دەپ ويلايمىن. ۇلكەن تويحانالاردىڭ سۇرانىسقا بۇرىنعىداي يە بولاتىنىنا كۇمانىم بار. ونىڭ ۇستىنە، ادامدار كوپشىلىك جەرگە بارۋعا اياق تارتىپ قالعان.
وسىندايدا شىمكەنتتەگى 134 تويحانانىڭ تاعدىرى نە بولماق؟ بوس تۇرا بەرە مە، الدە قوعامعا باسقالاي قىزمەت ەتە مە؟ مىسالى، ماڭدايىنا «سالتانات» تويحاناسى دەپ جازىلىپ تۇرعاننان، سول عيماراتقا ءبىلىم سارايى دەپ جازىپ قويسا، قانداي كەرەمەت! ءتىپتى ءبىلىم سارايىنا يەسىنىڭ اتىن بەرسىن»، - دەگەن اكىم ورىنباسارى تويحانالاردىڭ ورنىنا جاستارعا ارنالعان جوبالارىن دا ۇسىنا كەتكەن:
«مەنىڭ ويىمشا، تويحانالاردى ويحانالارعا وينالدىرۋدىڭ جولدارى مىنالار:
- Coworking center
- جاستار ورتالىعى
- شىعارماشىلىق ورتالىعى
- وقۋشىلار سارايى
- IT hub
- ونەر سارايى
- دومبىرا ورتالىعى
- شەبەرلەر مەكتەبى
- STEM center».
شىڭعىس جۇمابەكۇلىنىڭ ايتۋىنشا، ءدال قازىرگى ۋاقىتتا ءنۇرسات شاعىن اۋدانىنداعى «وڭتۇستىك-قابىلداۋ ءۇيى» سالتانات سارايى مەكتەپكە اينالىپ، قىزمەتىن باستاپ كەتكەن. تويحانا يەسى ەشقانداي اكىمدىكتىڭ نۇسقاۋىنسىز، تىكە مينيسترلىكتىڭ وزىنەن ليتسەنزيا الىپتى.
ءبىر زالدا كۇنىنە 750 ادامعا دەيىن قابىلداپ، ورتا ەسەپپەن ادام باسىنا 5500-7500 تەڭگە كولەمىندە الىپ كەلگەن تويحانا يەسىنىڭ بۇل ارەكەتى باسقا تويحانالارعا دا ۇلگى بولارلىق ءىس.
بۇل ءۇردىس ەلىمىزدىڭ باسقا وڭىرلەرىندە دە بۇعان دەيىن جۇزەگە اسقان ەكەن.
اياتجان احمەتجان: «تويحانا ويحاناعا اينالدى»
رەسپۋبليكالىق «QAZBILIM» ورتالىعىنىڭ باس ديرەكتورى اياتجان احمەتجان دا Facebook پاراقشاسىندا: «ماڭعىستاۋلىق بالشەكەر شاگيروۆا اپايىمىز ءوزىنىڭ 10 جىلدان بەرى جۇمىس جاساپ كەلە جاتقان «كەرۋەن» تويحاناسىن رەسپۋبليكالىق «QAZBILIM» ورتالىعىنا سىيعا تارتتى. باستى ماقساتى – «توي جاساپ، ىردۋ-دىردۋدىڭ زامانى كەتتى، ءبىلىم بەرەتىن ءبىر ساپالى ءبىلىم ورداسى بولسا ەكەن» دەگەن ارمانى ەكەن.
كارانتيننەن سوڭ بىردەن شەشىم قابىلداپ، ءبىلىم ورداسىنا اينالدىرىپ، ۇلكەن-ۇلكەن كابينەتتەر جابدىقتاپ، QAZBILIM-گە كىلتىن ۇستاتتى. ەندى بىزگە QAZBILIM-ءنىڭ ناتيجەلى جولىن ماڭعىستاۋدا جالعاستىرۋ سەرت!» - دەپ اقجولتاي باستامامەن حاباردار ەتكەن ەكەن.
پرەزيدەنت قاسىم-جومارت كەمەلۇلى دا تاياۋدا «انا ءتىلى» باسىلىمىنا بەرگەن سۇحباتىندا: «توي قۋالايتىن ەمەس، وي قۋالايتىن كەزەڭمەن بەتپە-بەت كەلدىك. بۇل ءداۋىر – اقىل-ويدىڭ، عىلىم مەن ءبىلىمنىڭ، ەڭبەكتىڭ ءداۋىرى!» - دەگەن-ءدى.
حان ابىلاي دا زامانىندا: «بىلەككە سەنگەن زاماندا ەشكىمگە ەسە بەرمەدىك، بىلىمگە سەنگەن زاماندا قاپى قالىپ جۇرمەلىك»، - دەپ ۇرپاقتىڭ بەلىن بۋارداي ءسوزىن قالدىرعان-دى. ىندەتتىڭ سالدارىنان، بىرنەشە اي ۇيدە قامالعان ەلدىڭ مۇنداي باستامالارى حالىقتىڭ بىلىمگە دەن قويعانىنان حابار بەرەتىندەي مە؟ ءسىز قالاي ويلايسىز، الەۋمەت؟
فوتو اشىق دەرەككوزدەن الىندى
ايجان پەردەبەكقىزى،
«ادىرنا» ۇلتتىق پورتالى
