Jańa oqý jylynda Shymkent qalasyndaǵy birqatar toıhanalar qosymsha bilim berý ortalyqtaryna aınalmaq. Bul týraly qala ákiminiń orynbasary Shyńǵys MUQAN Facebook paraqshasynda málimdedi.
Shymkent qalasyna syrttan saıahattaı barǵan jannyń kózine eń birinshi toıhanalar men jekemenshik kolledj-ýnıversıtetter túsedi. Árbir qadamyńyzda – ertegideı ǵajaıyp saraılar, taǵy bir attasańyz – eleýsiz ǵana turǵan, biraq mańdaıynda kolledj ne ýnıversıtet degen jazýy bar shaǵyn ǵımarattar.
Indet kelmeı turǵanda, munyń birinshisinen adam qarasy úzilmeıtin. Kúnde jıyn, kúnde toı. Toılaımyn degen janǵa sebep te tabyla ketedi. Ońtústiktegi árbir shańyraqta balanyń qyrqynan shyqqanynan bastap, qarııa jannyń árbir jasy osyndaı záýlim saraıda mindetti túrde atap ótiledi. «Bul ne degen batpan quıryq?» - degen janǵa jaýap ta daıyn – «Toı ózin-ózi jabady». Al ekinshisinen oqýǵa talaptanyp, kózi jaınap turǵan jasty kóp ushyrastyra bermeýińiz múmkin.
Shyńǵys Muqan: «Shymkentte toıhanalar oıhanalarǵa aınala ma?»
Shymkent qalasy ákiminiń orynbasary Shyńǵys Muqannyń aıtary da sol, bilim salasynyń deńgeıi kóńil kónshiterlik emes eken: «Ótken apta da ǵoı. Qala ákimi Murat ÁITENOV Shymkenttiń bilim salasynyń esebin tyńdady.
4 ındıkatordyń 3-ýi, 28 kórsetkishtiń 15-i ǵana oryndalǵan. Qolǵa qalam men qaǵaz alyp, árqaısysy boıynsha naqty is-shara oılastyryldy», - deıdi.
Halyq sany joǵary Shymkent qalasynda sáıkesinshe mektepke baratyn bala sany da kóp. Burynǵydaı synyptar «v», «g» synybyna deıin ǵana emes, 42 áripti tutas qamtýǵa taıaý. Kóptegen mektepterde oqýshylar 3 aýysymmen oqıdy. Bul jaıynda Shyńǵys Muqan: «Shymkent qalasyndaǵy 147 memlekettik mekteptiń 19-y úsh aýysymda. Jylyna oqýshylar sany 12 myń balaǵa artyp otyr. Qosymsha bilim turmaq, negizgi bilimdi qamtý úshin jyl saıyn qanshama mektep salý kerek», - dep ákim M. Áıtenovtiń toıhanalardy mektepke aınaldyrmaq nıetin bildirdi.
Restoran.kz saıtynyń málimetine súıensek, Shymkent qalasynda 212 toıhanamen qosa restoran, banket zaldary bar eken (Sh. Muqan 134 toıhana dep kórsetedi). Bul saltanat saraılarynyń jabyq turǵanyna jarty jyldan asyp barady. Indettiń beti áli de qaıtar emes. Al toıhana qyzmetkerleriniń jaqyn ýaqytta bári rettelip, jumysqa kirisemiz degen nıeti bar.
Shymkent qalasyndaǵy «Kórkem» toıhanasynyń ákimshisi Aınısa MURATBEKQYZY: «Ákimniń mundaı bastamasyn toıhana ıesi quptap-quptamaıtynynan habarsyzbyn. Áli eshnárse aıtylmady.
Ózi sheshedi ǵoı. Biraq, biz, toıhananyń ishindegi 100-ge jýyq qyzmetker jaǵdaıdyń rettelip, jumys ornymyzdyń ashylǵanyn qalaımyz. Bárimiz, rasyn aıtqanda, qańǵyp ketkendeı kúıdemiz. Tezirek ashylyp, tabys tapqymyz keledi. Onyń ústine qazir báriniń basynda nesıesi bar.
Al karantın rejımi uzaqqa sozylsa, bilmeımin...» - deıdi. – «Jaǵdaı qalaı bolýy múmkin?» - dep alańdap bizden suraıdy.
«Keshe memleket basshysy koronavırýstyń taǵy eki jylǵa sozylý múmkin ekenin aıtty. Oǵan deıin qalaı bolatynyn qazir eshkim dóp basyp aıta almaıdy. Oǵan deıin halyq toıdy shaǵyn etip ótkizýdi ádetke aınaldyrady dep oılaımyn. Úlken toıhanalardyń suranysqa burynǵydaı ıe bolatynyna kúmánim bar. Onyń ústine, adamdar kópshilik jerge barýǵa aıaq tartyp qalǵan.
Osyndaıda Shymkenttegi 134 toıhananyń taǵdyry ne bolmaq? Bos tura bere me, álde qoǵamǵa basqalaı qyzmet ete me? Mysaly, mańdaıyna «Saltanat» toıhanasy dep jazylyp turǵannan, sol ǵımaratqa Bilim saraıy dep jazyp qoısa, qandaı keremet! Tipti Bilim saraıyna ıesiniń atyn bersin», - degen ákim orynbasary toıhanalardyń ornyna jastarǵa arnalǵan jobalaryn da usyna ketken:
«Meniń oıymsha, toıhanalardy oıhanalarǵa oınaldyrýdyń joldary mynalar:
- Coworking center
- Jastar ortalyǵy
- Shyǵarmashylyq ortalyǵy
- Oqýshylar saraıy
- IT hub
- Óner saraıy
- Dombyra ortalyǵy
- Sheberler mektebi
- STEM center».
Shyńǵys Jumabekulynyń aıtýynsha, dál qazirgi ýaqytta Nursát shaǵyn aýdanyndaǵy «Ońtústik-Qabyldaý úıi» saltanat saraıy mektepke aınalyp, qyzmetin bastap ketken. Toıhana ıesi eshqandaı ákimdiktiń nusqaýynsyz, tike mınıstrliktiń ózinen lıenzııa alypty.
Bir zalda kúnine 750 adamǵa deıin qabyldap, orta eseppen adam basyna 5500-7500 teńge kóleminde alyp kelgen toıhana ıesiniń bul áreketi basqa toıhanalarǵa da úlgi bolarlyq is.
Bul úrdis elimizdiń basqa óńirlerinde de buǵan deıin júzege asqan eken.
Aıatjan AHMETJAN: «Toıhana oıhanaǵa aınaldy»
Respýblıkalyq «QAZBILIM» ortalyǵynyń bas dırektory Aıatjan AHMETJAN da Facebook paraqshasynda: «Mańǵystaýlyq Balsheker Shagırova apaıymyz óziniń 10 jyldan beri jumys jasap kele jatqan «Kerýen» toıhanasyn Respýblıkalyq «QAZBILIM» ortalyǵyna syıǵa tartty. Basty maqsaty – «toı jasap, yrdý-dyrdýdyń zamany ketti, bilim beretin bir sapaly bilim ordasy bolsa eken» degen armany eken.
Karantınnen soń birden sheshim qabyldap, bilim ordasyna aınaldyryp, úlken-úlken kabınetter jabdyqtap, QAZBILIM-ge kiltin ustatty. Endi bizge QAZBILIM-niń nátıjeli jolyn Mańǵystaýda jalǵastyrý sert!» - dep aqjoltaı bastamamen habardar etken eken.
Prezıdent Qasym-Jomart Kemeluly da taıaýda «Ana tili» basylymyna bergen suhbatynda: «Toı qýalaıtyn emes, oı qýalaıtyn kezeńmen betpe-bet keldik. Bul dáýir – aqyl-oıdyń, ǵylym men bilimniń, eńbektiń dáýiri!» - degen-di.
Han Abylaı da zamanynda: «Bilekke sengen zamanda eshkimge ese bermedik, bilimge sengen zamanda qapy qalyp júrmelik», - dep urpaqtyń belin býardaı sózin qaldyrǵan-dy. Indettiń saldarynan, birneshe aı úıde qamalǵan eldiń mundaı bastamalary halyqtyń bilimge den qoıǵanynan habar beretindeı me? Siz qalaı oılaısyz, áleýmet?
Foto ashyq derekkózden alyndy
Aıjan PERDEBEKQYZY,
«Adyrna» ulttyq portaly
