«شىعىستىڭ شىڭىراۋ كۇيلەرى». وسىنداي اتاۋمەن وسكەمەندە العاش رەت رەسپۋبليكالىق كۇيشىلەر بايقاۋى ءوتتى. شەرتپە كۇي ونەرىن ناسيحاتتاعان ونەرپازدار جارىققا شىقپاعان جانە ۇمىت بولا باستاعان كۇيلەرگە قايتادان جان ءبىتىردى. ساحنادا اۋەزدى دومبىرا ءۇنىن اۋەلەتتى. بابالاردان ميراس بولىپ قالعان كۇيشىلىك ءداستۇردىڭ تاريحى تەرەڭدە جاتقان مول مۇرا بولعانىمەن، ونىڭ ەل ىشىندە ناسيحاتتالۋى كەنجە قالىپ كەلە جاتقانى راس. وسى ولقىلىقتىڭ ورنىن تولتىرۋ، بۇگىنگى وسكەلەڭ ۇرپاققا ونى ناسيحاتتاۋ باعىتىندا «شىعىستىڭ شىڭىراۋ كۇيلەرى» اتتى رەسپۋبليكالىق كۇيشىلەر فەستيۆالىن وتكىزۋ قولعا الىندى.
فەستيۆالدى وتكىزۋگە 2006 جىلى «ماڭگىلىك مۇرا» دەگەن اتپەن وتكەن كونفەرەنتسيا تۇرتكى بولدى. شىعىس جەرىندە العاش رەت ۇيىمداستىرىلعان بايقاۋعا ەلىمىزدىڭ تۇكپىر-تۇكپىرىنەن كەلگەن بارلىعى 26 كۇيشى قاتىستى. كۇي ونەرى شەرتپە جانە توكپە بولىپ ەكىگە بولىنسە، بۇل كۇنى دارىندى كۇيشىلەر اتالعان كۇيدىڭ العاشقىسىنان باق سىناستى. ادىلقازىلار القاسىنىڭ شەشىمىمەن 26 كۇيشىنىڭ 16-سى ەكىنشى بولىمگە ءوتتى. مارەگە سۇرىنبەي جەتكەن جاس دارىندار كۇيشىلىك ونەردە وزىندىك ورىن قالدىرعان بەيسەنبى، ءاشىم، قايراقباي، بەيىسباي، شاقاباي شولاق سىندى كۇيشىلەردىڭ تۋىندىلارىن ورىنداپ، كۇي دوداسىنا ءتۇستى. «سىنشى كوز قىراعى» دەمەكشى، قوڭىر اۋەزدى دومبىرانىڭ كۇمبىرىن، ساۋساق پەن بىلەك شابىسىن كورەرمەندەرمەن قاتار، قوشقاربەك تاسبەرگەنوۆ، تالاسبەك اسەمقۇلوۆ، جانعالي جۇزباەۆ، ءبىلال ىسقاق، مۇرات ابۋعازى، امانجول سامىق سىندى مايتالمان كۇيشىلەر باعالادى.
مۇرات ابۋعازى، قۇرمانعازى اتىنداعى قازاق ۇلتتىق كونسەرۆاتوريانىڭ اعا وقىتۋشىسى:
– قايراقبايدىڭ، بايجىگىتتىڭ، بەيىسبايدىڭ، بەيسەنبىنىڭ كۇيلەرى – بۇلاردىڭ ءبارى وسى بايقاۋدا العاش رەت ورىندالىپ، سەڭ قوزعاعانداي بولىپ جاتىر. كۇيشىلەر جاس بولعانىمەن وتە جوعارى دەڭگەيدە دايىندالىپ كەلگەن. «سەن تۇر، مەن اتايىندار». جەڭىمپازدى انىقتاۋ دا قيىنعا سوقتى. جەر-جەردەن كەلگەن كۇيشىلەر بولسا دا شىعىستىڭ كۇيلەرىن جاقسى مەڭگەرگەن.
اردابي ماۋلەت، گران-پري يەگەرى:
– شەرتپە كۇيدىڭ دەنى ءبىر عوي. تەك ءوڭىردىڭ ەرەكشەلىكتەرىنە بايلانىستى بولماسا. شىعىس قازاقستاننىڭ، ارقا كۇيلەرىنەن تالاپكەرلەر ءوز ەركىمەن ءبىر كۇي، قاراتوبەشىكتەن ءبىر كۇي ورىندادى. تورەلىك ءادىل بولدى. ەڭ باستىسى، بۇل فەستيۆال كۇيشىلىك ونەردىڭ اۋقىمىن كەڭەيتۋگە زور ىقپال ەتەتىنى ءسوزسىز.
شالقار رىسقانوۆ، ۇيىمداستىرۋشى:
– فەستيۆالدى وتكىزۋدەگى ءبىر سەبەپ حالىققا كۇي ونەرىن ناسيحاتتاپ جەتكىزۋ بولسا، ەندىگى ماقسات – جاس كۇيشىلەردىڭ اراسىندا وسى كۇيلەردى دارىپتەپ، ولاردى ىنتالاندىرۋ.
كۇيسۇيەر قاۋىم الدىنا شىعىس قازاقستاننىڭ تانىمال كۇيشىلەرى قالەك جۇماتايۇلى مەن قازەن اۋعازىۇلى دا شىقتى. ولار وسكەلەڭ ۇرپاققا ۇلگى بولسىن دەپ ءوز ونەرلەرىن كورسەتتى. سوڭىنان ءومىر بويى كۇي ونەرىن ناسيحاتتاعان كونەكوز قاريالاردىڭ يىعىنا شاپان جابىلدى.
العاشقى قادام ءساتتى بولدى. جينالعان كورەرمەن ونەرپازدار ونەرىنە كوزايىم بولىپ، جوعارى باعا بەردى. ەندىگى ماقسات – فەستيۆالدى ۇلتتىق دەڭگەيگە كوتەرىپ، تۇراقتى بايقاۋعا اينالدىرۋ.
سونداي-اق بۇل كۇنى تاعى ءبىر اۋقىمدى شارا ءوتتى. قازاقتىڭ شالقارلى كۇي مۇحيتىنا «شىعىستىڭ شىڭىراۋ كۇيلەرى» دەگەن اتاۋمەن جاڭا كىتاپ قوسىلدى. شىعىس ءوڭىرىنىڭ كۇيلەرى جيناقتالعان توپتاما ازىرگە مىڭ دانامەن جارىققا شىقتى. ونىڭ ىشىندە ۇمىت بولا باستاعان، سوناۋ XVIII عاسىردىڭ ەكىنشى جارتىسىنان قالىپتاسقان 100 كۇي جيناقتالعان.
ايارۋ نەسىپحان،
وسكەمەن
«الاش ايناسى».
