بالالارعا ارنالعان كونتەنت جاساۋ – ۇلكەن جاۋاپكەرشىلىكتى قاجەت ەتەتىن شىعارماشىلىق پروتسەسس. ونىڭ ماقساتى – بالالارعا پايدالى، قىزىقتى جانە تانىمدىق اقپارات ۇسىنۋ. جاس ەرەكشەلىگىنە قاراي اقپاراتتى ءتۇسىندىرۋ تاسىلدەرى دە ءارتۇرلى بولۋى مۇمكىن. جالپى، بالالارعا ارنالعان كونتەنت ازىرلەگەندە نەنى ەسكەرۋ كەرەك؟
الدىمەن، ءتىلىنىڭ قاراپايىمدىلىعى. بالالار قيىن سوزدەر مەن كۇردەلى سويلەمدەردى قابىلداي المايدى. سوندىقتان، اقپاراتتى جەڭىل ءارى تۇسىنىكتى تىلمەن جەتكىزۋ كەرەك. قاراپايىم سوزدەر مەن قىسقا سويلەمدەردى قولدانۋ – كونتەنتتىڭ قولجەتىمدىلىگىن ارتتىرادى. سونداي-اق، ناقتى مىسالدار كەلتىرىپ، بالالاردىڭ ومىرىمەن بايلانىستىرۋ اقپاراتتى جاقسى مەڭگەرۋگە كومەكتەسەدى.
قازاقستانداعى بالالار كونتەنتى سوڭعى جىلدارى قارقىندى دامىپ كەلەدى. كوپتەگەن وتاندىق جوبالار بالالاردىڭ جاس ەرەكشەلىكتەرىنە، قىزىعۋشىلىقتارىنا جانە مادەني ەرەكشەلىكتەرىنە ساي ساپالى اقپارات، ويىن-ساۋىق جانە ءبىلىم بەرۋ كونتەنتىن ۇسىنا باستادى.
ماسەلەن، «Balapan» تەلەارناسى - قازاقستانداعى بالالارعا ارنالعان باستى تەلەارنالاردىڭ ءبىرى. 2010 جىلى قۇرىلعان بۇل ارنا 3–12 جاس ارالىعىنداعى بالالارعا ارنالعان مۋلتفيلمدەر، تانىمدىق باعدارلامالار جانە فيلمدەر كورسەتەدى. «Balapan» كونتەنتى قازاق تىلىندە ۇسىنىلىپ، بالالاردىڭ انا ءتىلىن ۇيرەنۋىنە جانە ۇلتتىق قۇندىلىقتاردى تانۋعا مۇمكىندىك بەرەدى. ارناداعى «قوبىلاندى»، «ەر توستىك»، «الدار كوسە» سىندى قازاق ەرتەگىلەرى مەن اڭىزدارىنا نەگىزدەلگەن انيماتسيالىق فيلمدەر ارقىلى بالالار ءوز تاريحىن تانيدى. سونىمەن قاتار، ارنادا بالالاردىڭ لوگيكاسىن دامىتۋعا، تابيعات تۋرالى ءبىلىمىن ارتتىرۋعا باعىتتالعان «تومپاق»، «ايسۇلۋ مەن ايدار»، «دالا ويىندارى» سياقتى باعدارلامالار بار.
ەكىنشىسى، كورنەكىلىك پەن گرافيكانىڭ بولۋى بالالار كونتەنتىن دامىتۋعا كومەكتەسەدى. بالالار ۆيزۋالدى اقپاراتتى جاقسى قابىلدايدى. يلليۋستراتسيالار، سۋرەتتەر، گرافيكالار، ۆيدەولار مەن انيماتسيالاردى پايدالانۋ – ماڭىزدى ەلەمەنت. مىسالى، قاراپايىم جازباشا اقپاراتتى سۋرەتپەن تولىقتىرۋ بالانىڭ قىزىعۋشىلىعىن ارتتىرادى، ال انيماتسيالار مەن قىسقا بەينەروليكتەر ماتەريالدى ءتۇسىندىرۋدى جەڭىلدەتەدى. ءتۇرلى-ءتۇستى گرافيكالىق ەلەمەنتتەر جانە قىزىقتى كەيىپكەرلەر بالانىڭ نازارىن اۋدارىپ، وقۋعا دەگەن ىنتاسىن ارتتىرادى.
ءۇشىنشىسى، ويىن ەلەمەنتتەرى. ويىن – بالانىڭ ومىرىندە ەرەكشە ورىن الادى. سول سەبەپتى بالالارعا ارنالعان كونتەنتكە ويىن ەلەمەنتتەرىن قوسۋ ماڭىزدى. ءارتۇرلى جۇمباقتار، تاپسىرمالار، ۆيكتورينالار مەن قيمىل ويىندارى بالالاردى قىزىقتىرىپ، تانىمدىق پروتسەستى قىزىقتى ەتەدى. ويىندار ارقىلى بالالار كۇردەلى اقپاراتتى دا جەڭىل قابىلداي الادى.
مىسال رەتىندە ەلىمىزدەگى «Oyla» — بالالار مەن جاسوسپىرىمدەرگە ارنالعان قازاقستانداعى العاشقى عىلىمي جۋرنالداردىڭ ءبىرىن الۋعا بولادى. بۇل جۋرنال 12 جاستان اسقان بالالار ءۇشىن عىلىمي جانە تانىمدىق ماتەريالدار ۇسىنادى. مۇندا بالالار مەن جاسوسپىرىمدەرگە قاراپايىم تىلمەن تۇسىندىرىلگەن عىلىم، تەحنيكا، ماتەماتيكا، ەكولوگيا، مادەنيەت تاقىرىپتارى قامتىلعان. «Oyla» جۋرنالى ارقىلى بالالار الەمدى تانۋعا، عىلىمعا قىزىعۋشىلىعىن ارتتىرۋعا مۇمكىندىك الادى. جۋرنالدىڭ ماقساتى — بالالاردىڭ لوگيكالىق ويلاۋىن، شىعارماشىلىق قابىلەتىن دامىتۋ جانە ولاردى بولاشاقتا عىلىمعا باعىتتاۋ.
ءتورتىنشى، تاقىرىپقا بەيىمدەۋ. بالالارعا ارنالعان كونتەنت بالالاردىڭ جاسىنا، قىزىعۋشىلىقتارىنا ساي بولۋى كەرەك. مىسالى، جاس بالاعا ارنالعان كونتەنتتى مۋلتفيلمدەردەگى سۇيىكتى كەيىپكەرلەر ارقىلى جەتكىزۋ ءتيىمدى بولۋى مۇمكىن. ال مەكتەپ جاسىنداعى بالالار عىلىم، تابيعات نەمەسە تەحنيكا تاقىرىبىنداعى اقپاراتتى قىزىعۋشىلىقپەن قابىلدايدى. بالانىڭ جاس ەرەكشەلىكتەرىن ەسكەرە وتىرىپ، ولاردى قىزىقتىراتىن تاقىرىپتاردى تاڭداۋ ماڭىزدى.
بەسىنشىسى، اڭگىمە مەن ەرتەگى. ەرتەگىلەر مەن قىزىقتى وقيعالار ارقىلى بالالارعا اقپاراتتى جەتكىزۋ – ەڭ ءتيىمدى ادىستەردىڭ ءبىرى. ەرتەگى كەيىپكەرلەرىنىڭ باسىنان وتكەن وقيعالار، قيىندىقتار مەن ولاردىڭ شەشىمدەرى بالالاردى ويلانۋعا، ۇيرەنۋگە ىنتالاندىرادى. بۇل ءادىس، اسىرەسە، كىشكەنتاي بالالار ءۇشىن ءتيىمدى، سەبەبى ولار كەز كەلگەن مالىمەتتى قيال مەن فانتازيا ارقىلى جاقسى قابىلدايدى.
التىنشىسى، ەڭ ماڭىزدىسى دا - قاۋىپسىزدىك. بالالارعا ارنالعان كونتەنتتە ولاردىڭ پسيحولوگيالىق دامۋىنا، مادەنيەتىنە، تىلىنە سايكەس كەلمەيتىن ماتەريالداردى پايدالانۋعا بولمايدى. ءار كونتەنت قاۋىپسىزدىك ستاندارتتارىنا ساي بولۋى شارت. بالالار ءۇشىن زورلىق-زومبىلىقسىز، ادەپتى، دوستىق قارىم-قاتىناستى ناسيحاتتايتىن ماتەريالداردى تاڭداعان ءجون.
جەتىنشىسى، ينتەراكتيۆتىلىك. بالالاردىڭ بەلسەندى قاتىسۋىنا مۇمكىندىك بەرەتىن ينتەراكتيۆتى كونتەنت جاساۋ ولاردىڭ قىزىعۋشىلىعىن ارتتىرادى. مىسالى، سۇراقتار قويىپ، جاۋاپ بەرۋىن سۇراۋ نەمەسە ءتۇرلى تاپسىرمالار بەرۋ ارقىلى بالالاردى ديالوگقا تارتۋعا بولادى. بۇل ولاردىڭ ويلاۋ قابىلەتىن دامىتىپ، وزىندىك پىكىرىن ايتۋعا ىنتالاندىرادى.
بالالار – ەلىمىزدىڭ بولاشاعى. سوندىقتان ولارعا ارنالعان كونتەنت ازىرلەۋ تەك تانىمدىق اقپارات ۇسىنۋ عانا ەمەس، ولاردىڭ وي-ءورىسىن دامىتۋعا، دۇنيەتانىمىن كەڭەيتۋگە، شىعارماشىلىق قابىلەتتەرىن وياتۋعا ىقپال ەتۋى قاجەت. جوعارى ساپالى كونتەنت بالالاردىڭ وقۋ پروتسەسىن قىزىقتى ەتىپ، ولارعا ومىرلىك ماڭىزى بار داعدىلاردى مەڭگەرۋگە كومەكتەسۋى كەرەك.
