"الاش" پارتياسى، جەر ماسەلەسى، اۆتونوميا. بۇگىن - I جالپىقازاق سەزى وتكەن كۇن

1372
Adyrna.kz Telegram
فوتو: اشىق دەرەككوزدەن
فوتو: اشىق دەرەككوزدەن

107 جىل بۇرىن 21 شىلدەدە ورىنبور قالاسىندا I جالپىقازاق سەزى ءوتتى، دەپ حابارلايدى "ادىرنا" ۇلتتىق پورتالى.

1917 جىلى قازاق ينتەلليگەنتسياسىنىڭ وكىلدەرى «الاش» پارتياسىن قۇرۋ تۋرالى شەشىم شىعاردى.

21-26 شىلدە ارالىعىندا وتكەن سەزگە اقمولا، سەمەي، تورعاي، ورال، جەتىسۋ، سىرداريا، فەرعانا، وبلىستارىنان جانە بوكەي ورداسىنان 20-دان استام وكىلدەر قاتىستى. ورىنبور سەزىنە حالەل دوسمۇحامەدوۆ توراعالىق ەتىپ، حاتشىلىعىن احمەت بايتۇرسىنۇلى، مىرجاقىپ دۋلاتوۆتار اتقارعان.

ءبىرىنشى جالپىقازاق سەزىنىڭ باستى ماسەلەسىندە الەۋمەتتىك-ەكونوميكالىق جانە قوعامدىق-ساياسي ومىرىنە قاتىستى بىرقاتار ماڭىزدى مىندەتتەر بولدى. ولار:

1) مەملەكەتتىك قۇرىلىس، 2) قازاق اۆتونومياسى، 3) جەر ماسەلەسى، 4) حالىق ميليتسياسى، 5) زەمستۆو، 6) وقۋ ماسەلەسى، 7) سوت ماسەلەسى، 8) ءدىن ماسەلەسى، 9) ايەل ماسەلەسى، 10) بۇكىلرەسەيلىك قۇرىلتاي جينالىسى، 11) بۇكىلرەسەيلىك مۇسىلماندار كەڭەسى، 12) قازاق ساياسي پارتياسى، 13) جەتىسۋ وقيعاسى، 14) كيەۆتە وتەتىن بۇكىلرەسەيلىك فەدەراليستەر سەزىنە جانە سانكت-پەتەربۋرگتەگى وقۋ كوميسسياسىنا قازاقتان وكىل جىبەرۋ شارالارى بولعان.

1917 جىلى 21-28 شىلدەدە ءبىرىنشى جالپىقازاق سەزىندە «الاش» اتتى پارتيانى قۇرۋ شەشىمى قابىلدانعان. «الاش» پارتياسىنىڭ ۇلتتىق ۇستانىمى بەس ءتۇرلى تۇجىرىمعا نەگىزدەلگەن. ءبىرىنشى ۇستانىم - جەر، جەر جانە جەر. ەكىنشى ۇستانىم - جەردىڭ استىنداعى، ۇستىندەگى، اسپانىنداعى بارلىق يگىلىك قازاق مەملەكەتىنە قىزمەت ەتۋى كەرەك! ءۇشىنشى ۇستانىم - ءا.بوكەيحانوۆتىڭ جوباسى بويىنشا، «قازاقتىڭ جەرىندە وندىرىلگەن «ءبىر ۋىس ءجۇن سول مەملەكەتتىڭ ازاماتتارىنىڭ ۇستىنە توقىما بولىپ كيىلۋى» كەرەك، ياعني، تولىقتاي ەكونوميكالىق تاۋەلسىزدىك پەن بىرلىككە قول جەتكىزۋگە ۇمتىلۋى ءتيىس!

ال ءتورتىنشى نىسانا - قازاق مەملەكەتىندە مەملەكەت قۇرۋشى ۇلتتىڭ ءتىل، ءدىن، ءدىل ۇستەم¬دىگى بولۋى كەرەك، ياعني، ح.دوس¬مۇ¬حامەدوۆتىڭ پايىمداۋىنا جۇگىنسەك، «ۇلت¬تىق مادەنيەت ۇستەمدىگى ساقتالۋى» ءتيىس! بەسىنشى ءارى تۇپكى ماقسات - تاۋەلسىز عىلىمعا، ۇلتتىق سالت، داستۇرگە نەگىزدەلگەن زاڭعا سۇيەنە وتىرىپ، جاپونيانىڭ ۇلگىسىندەگى ۇلتتىق-دەموكراتيالىق مەملەكەت قۇرۋ ەدى.

پىكىرلەر