107 jyl būryn 21 şıldede Orynbor qalasynda I jalpyqazaq sezı öttı, dep habarlaidy "Adyrna" ūlttyq portaly.
1917 jyly qazaq intelligensiiasynyŋ ökılderı «Alaş» partiiasyn qūru turaly şeşım şyǧardy.
21-26 şılde aralyǧynda ötken sezge Aqmola, Semei, Torǧai, Oral, Jetısu, Syrdariia, Ferǧana, oblystarynan jäne Bökei ordasynan 20-dan astam ökılder qatysty. Orynbor sezıne Hälel Dosmūhamedov töraǧalyq etıp, hatşylyǧyn Ahmet Baitūrsynūly, Mırjaqyp Dulatovtar atqarǧan.
Bırınşı jalpyqazaq sezınıŋ basty mäselesınde äleumettık-ekonomikalyq jäne qoǧamdyq-saiasi ömırıne qatysty bırqatar maŋyzdy mındetter boldy. Olar:
1) Memlekettık qūrylys, 2) Qazaq avtonomiiasy, 3) Jer mäselesı, 4) Halyq milisiiasy, 5) Zemstvo, 6) Oqu mäselesı, 7) Sot mäselesı, 8) Dın mäselesı, 9) Äiel mäselesı, 10) Bükılreseilık qūryltai jinalysy, 11) Bükılreseilık mūsylmandar keŋesı, 12) Qazaq saiasi partiiasy, 13) Jetısu oqiǧasy, 14) Kievte ötetın Bükılreseilık federalister sezıne jäne Sankt-Peterburgtegı oqu komissiiasyna Qazaqtan ökıl jıberu şaralary bolǧan.
1917 jyly 21-28 şıldede Bırınşı Jalpyqazaq sezınde «Alaş» atty partiiany qūru şeşımı qabyldanǧan. «Alaş» partiiasynyŋ ūlttyq ūstanymy bes türlı tūjyrymǧa negızdelgen. Bırınşı ūstanym - jer, jer jäne jer. Ekınşı ūstanym - jerdıŋ astyndaǧy, üstındegı, aspanyndaǧy barlyq igılık qazaq memleketıne qyzmet etuı kerek! Üşınşı ūstanym - Ä.Bökeihanovtyŋ jobasy boiynşa, «Qazaqtyŋ jerınde öndırılgen «bır uys jün sol memlekettıŋ azamattarynyŋ üstıne toqyma bolyp kiıluı» kerek, iaǧni, tolyqtai ekonomikalyq täuelsızdık pen bırlıkke qol jetkızuge ūmtyluy tiıs!
Al törtınşı nysana - qazaq memleketınde memleket qūruşy ūlttyŋ tıl, dın, dıl üstem¬dıgı boluy kerek, iaǧni, H.Dos¬mū¬hamedovtıŋ paiymdauyna jügınsek, «ūlt¬tyq mädeniet üstemdıgı saqtaluy» tiıs! Besınşı ärı tüpkı maqsat - täuelsız ǧylymǧa, ūlttyq salt, dästürge negızdelgen zaŋǧa süiene otyryp, Japoniianyŋ ülgısındegı ūlttyq-demokratiialyq memleket qūru edı.
Ūqsas jaŋalyqtar
