قازاقستان فۋتبول قۇراماسىنا باس باپكەر بوپ تاعايىندالعاننان كەيىن رەسەيلىك باق-قا بەرگەن ءبىرىنشى سۇحباتىندا ستانيسلاۆ چەرچەسوۆ «نەگە بۇل كوماندانى تاڭدادىڭىز؟» دەگەن سۇراققا:
– بوتەن تىلدىك ورتادا جۇمىس ىستەگىم كەلمەدى. كەيىنگى ەكى جىلدا ۆەنگريادا جۇمىس ىستەدىم، وندا فۋتبولشىلارمەن نەگىزىنەن اعىلشىنشا، نەمىسشە تىلدەسۋگە تۋرا كەلدى. ەندى رەسەيدە، ءوز تىلدىك ورتامدا جۇمىس ىستەسەم دەپ كەلگەن ەدىم. ال قازاقستان – ءورىستىلدى ەل عوي، ءبارىمىز كسرو-دان شىقتىق، بۇل تۇرعىدا [رەسەي مەن قازاقستاننىڭ] ەش ايىرماسى جوق، – دەپ جاۋاپ بەرگەن ەدى.
س.چەرچەسوۆ استانادا العاشقى ءباسپاسوز ءماسليحاتىن وتكىزىپتى. جيىن بارىسىندا جۋرناليست نۇرسۇلتان قۇرماننىڭ قايتا-قايتا قازاقشا سۇراق قويعانى رەسەيلىك مامانعا ۇناماي قالىپتى. ونىڭ باستاپقىدا قازاقشا قويعان سۇراعىن قفف پرەزيدەنتى ادىلەت بارمەنقۇلوۆ ورىسشاعا اۋدارىپ بەرگەن. ال جۋرناليست ەكىنشى رەت قازاقشا ساۋال تاستاعاندا ستانيسلاۆ چەرچەسوۆ جاتىپ كەپ رەنجىپتى.
– نەگە سۇراقتى ورىسشا قويمايسىز؟ مەن قازىر سىزگە ءوز انا ءتىلىم – وسەتين تىلىندە جاۋاپ بەرسەم نە بولادى؟ ونى ەشكىم تۇسىنبەيدى عوي. ءبىرىنشى قازاقشا ساۋالىڭىزدى فەدەراتسيا پرەزيدەنتى اۋدارىپ بەردى، ەندى ول كىسىنى قايتا-قايتا اۋرەلەيمىن بە؟ ءوتىنىش جاساۋ ءبىرىنشى رەت تەگىن بولادى، ال كەيىننەن ونداي جۇرمەيدى، – دەپتى رەسەيلىك باپكەر.
بۇل نە ماسقارا؟
سوندا ول قازاقستان دەگەن تاۋەلسىز ەلدىڭ مەملەكەتتىك ءتىلىن رەسەيدىڭ تۇكپىرگى ءبىر ولكەسىندەگى وسەتين تىلىمەن سالىستىرىپ تۇر ما؟ مۇنىسى – ناعىز باسىنۋ ەمەس پە؟
باپكەر تاپپاعانداي وسىنداي شوۆينيست مامانعا جىلىنا 1 ميلليون دوللاردان استام جالاقى كەسىپ، كەلىسىمشارت جاساسقان قازاقستان فۋتبول فەدەراتسياسى (قفف) وزدەرىنىڭ ناعىز ورىسقۇل ەكەنىن دالەلدەپ وتىر. جارايدى، چەرچەسوۆ قازاقستاندى رەسەيدىڭ ءبىر گۋبەرنياسى دەپ ويلاعان ەكەن، ال بۇل ەلدىڭ رەسەي ەمەس، قازاقستان ەكەنىن، جۋرناليستەردىڭ قازاق تىلىندە دە سۇراق قويۋى مۇمكىن ەكەنىن، وعان قۇقىعى بار ەكەنىن قفف پرەزيدەنتى ءا.بارمەنقۇلوۆ نەگە ەسكەرمەگەن، نەگە ەسكەرتپەگەن؟ نەگە اۋدارماشى ەرتپەگەن؟ الدە ول دا «قازاقستان – ءورىستىلدى ەل عوي» دەپ ەسەپتەي مە؟
كەشە عانا ءبىز سەكىلدى «كسرو-دان شىققان» گرۋزيا ەلىنىڭ فۋتبول قۇراماسى ەۋروپا چەمپيوناتىنىڭ فينالدىق تۋرنيرىندە ازۋى التى قارىس پورتۋگاليانى ۇتىپ، 1/8 فينالعا جولداما الدى. كەرەمەت تابىس! وسى تابىسقا گرۋزين فۋتبولشىلارى تەك جاسىل الاڭداعى شەبەرلىگى ارقىلى عانا جەتىپ وتىر ما؟ جوق. سول شەبەرلىككە قوسا ۇلتتىق رۋحتىڭ، ۇلتتىق نامىستىڭ، وتانشىلدىقتىڭ ء(پاتريوتيزمنىڭ) الاپات كۇشى ارقىلى جەتىپ وتىر. گرۋزيانى جاتتىقتىراتىن فرانتسۋز مامانى ۆيللي ءسانولدىڭ ايلىعى چەرچەسوۆتان 6 ەسە (!) از! جارايدى، ول دا گرۋزين ءتىلىن بىلە قويماس. گرۋزين فۋتبولشىلارىنىڭ كوپتەن شەتەلدە وينايتىندارى بولماسا، فرانتسۋز-اعىلشىن تىلدەرىنە ءبارى بىردەي جەتىك ەمەس شىعار. بىراق وندا اۋدارماشى بار عوي! ءجۇز پايىز گرۋزين جىگىتتەرىنەن قۇرالعان شىن مانىندەگى ۇلتتىق قۇرامادا ءبارى دە گرۋزينشە سويلەيدى، جاسىل الاڭدا گرۋزينشە ايقايلاسادى، ەرەگەسىپ قالسا گرۋزينشە بوقتاسادى!
ال بىزدە قالاي؟ بىرنەشە قازاق فۋتبولشىسى ويناپ جۇرگەنىمەن، قازاقستان ۇلتتىق قۇراماسىنداعى نەگىزگى ءتىلدىڭ ورىس ءتىلى ەكەنى بارىمىزگە دە ايان. چەرچەسوۆكە وسىنداي ءورىستىلدى ورتا قاجەت بولىپ تۇر. جارايدى، سامورودوۆ، ماروچكين، ۆوروگوۆسكيلەر باسىم ورتادا ءدال قازىر قازاق ءتىلىنىڭ ۇستەم بولۋىن تالاپ ەتۋ قيىن دا شىعار. بىراق تىم بولماسا باق وكىلدەرىمەن كەزدەسۋگە، ءباسپاسوز ءماسليحاتىنا اۋدارماشى شاقىرۋعا بولادى عوي! نەگە قازاق جۋرناليستەرى تەك چەرچەسوۆكە تۇسىنىكتى تىلدە عانا سۇراق قويۋى كەرەك؟ قازاق جۋرناليستەرىنىڭ ارقايسىسىنىڭ ارتىندا قازاق تىلىندە اقپارات، مالىمەت، بەينەكورىنىس كۇتىپ مىڭداعان قازاقتىلدى كورەرمەن، تىڭدارمان، وقىرمان تۇر ەمەس پە؟! قالا بەردى، قازاق دەيتىن حالىق تۇر ەمەس پە؟! نەگە ولاردىڭ قۇقىعى تاپتالۋعا ءتيىس؟
ساكەن سىبانباي
