Qazaqstan futbol qūramasyna bas bapker bop taǧaiyndalǧannan keiın reseilık BAQ-qa bergen bırınşı sūhbatynda Stanislav Cherchesov «nege būl komandany taŋdadyŋyz?» degen sūraqqa:
– Böten tıldık ortada jūmys ıstegım kelmedı. Keiıngı ekı jylda Vengriiada jūmys ıstedım, onda futbolşylarmen negızınen aǧylşynşa, nemısşe tıldesuge tura keldı. Endı Reseide, öz tıldık ortamda jūmys ıstesem dep kelgen edım. Al Qazaqstan – orystıldı el ǧoi, bärımız KSRO-dan şyqtyq, būl tūrǧyda [Resei men Qazaqstannyŋ] eş aiyrmasy joq, – dep jauap bergen edı.
S.Cherchesov Astanada alǧaşqy baspasöz mäslihatyn ötkızıptı. Jiyn barysynda jurnalist Nūrsūltan Qūrmannyŋ qaita-qaita qazaqşa sūraq qoiǧany reseilık mamanǧa ūnamai qalypty. Onyŋ bastapqyda qazaqşa qoiǧan sūraǧyn QFF prezidentı Ädılet Barmenqūlov orysşaǧa audaryp bergen. Al jurnalist ekınşı ret qazaqşa saual tastaǧanda Stanislav Cherchesov jatyp kep renjıptı.
– Nege sūraqty orysşa qoimaisyz? Men qazır sızge öz ana tılım – osetin tılınde jauap bersem ne bolady? Ony eşkım tüsınbeidı ǧoi. Bırınşı qazaqşa saualyŋyzdy federasiia prezidentı audaryp berdı, endı ol kısını qaita-qaita äureleimın be? Ötınış jasau bırınşı ret tegın bolady, al keiınnen ondai jürmeidı, – deptı reseilık bapker.
Būl ne masqara?
Sonda ol Qazaqstan degen täuelsız eldıŋ memlekettık tılın Reseidıŋ tükpırgı bır ölkesındegı osetin tılımen salystyryp tūr ma? Mūnysy – naǧyz basynu emes pe?
Bapker tappaǧandai osyndai şovinist mamanǧa jylyna 1 million dollardan astam jalaqy kesıp, kelısımşart jasasqan Qazaqstan futbol federasiiasy (QFF) özderınıŋ naǧyz orysqūl ekenın däleldep otyr. Jaraidy, Cherchesov Qazaqstandy Reseidıŋ bır guberniiasy dep oilaǧan eken, al būl eldıŋ Resei emes, Qazaqstan ekenın, jurnalisterdıŋ qazaq tılınde de sūraq qoiuy mümkın ekenın, oǧan qūqyǧy bar ekenın QFF prezidentı Ä.Barmenqūlov nege eskermegen, nege eskertpegen? Nege audarmaşy ertpegen? Älde ol da «Qazaqstan – orystıldı el ǧoi» dep eseptei me?
Keşe ǧana bız sekıldı «KSRO-dan şyqqan» Gruziia elınıŋ futbol qūramasy Europa chempionatynyŋ finaldyq turnirınde azuy alty qarys Portugaliiany ūtyp, 1/8 finalǧa joldama aldy. Keremet tabys! Osy tabysqa gruzin futbolşylary tek jasyl alaŋdaǧy şeberlıgı arqyly ǧana jetıp otyr ma? Joq. Sol şeberlıkke qosa ūlttyq ruhtyŋ, ūlttyq namystyŋ, otanşyldyqtyŋ (patriotizmnıŋ) alapat küşı arqyly jetıp otyr. Gruziiany jattyqtyratyn fransuz mamany Villi Sanoldıŋ ailyǧy Cherchesovtan 6 ese (!) az! Jaraidy, ol da gruzin tılın bıle qoimas. Gruzin futbolşylarynyŋ köpten şetelde oinaityndary bolmasa, fransuz-aǧylşyn tılderıne bärı bırdei jetık emes şyǧar. Bıraq onda audarmaşy bar ǧoi! Jüz paiyz gruzin jıgıtterınen qūralǧan şyn mänındegı ūlttyq qūramada bärı de gruzinşe söileidı, jasyl alaŋda gruzinşe aiqailasady, eregesıp qalsa gruzinşe boqtasady!
Al bızde qalai? Bırneşe qazaq futbolşysy oinap jürgenımen, Qazaqstan ūlttyq qūramasyndaǧy negızgı tıldıŋ orys tılı ekenı bärımızge de aian. Cherchesovke osyndai orystıldı orta qajet bolyp tūr. Jaraidy, Samorodov, Marochkin, Vorogovskiiler basym ortada däl qazır qazaq tılınıŋ üstem boluyn talap etu qiyn da şyǧar. Bıraq tym bolmasa BAQ ökılderımen kezdesuge, baspasöz mäslihatyna audarmaşy şaqyruǧa bolady ǧoi! Nege qazaq jurnalisterı tek Cherchesovke tüsınıktı tılde ǧana sūraq qoiuy kerek? Qazaq jurnalisterınıŋ ärqaisysynyŋ artynda qazaq tılınde aqparat, mälımet, beinekörınıs kütıp myŋdaǧan qazaqtıldı körermen, tyŋdarman, oqyrman tūr emes pe?! Qala berdı, qazaq deitın halyq tūr emes pe?! Nege olardyŋ qūqyǧy taptaluǧa tiıs?
Säken Sybanbai
Ūqsas jaŋalyqtar
