پرەزيدەنتتىڭ بەلگىلى ساياساتكەر زامانبەك نۇرقادىلوۆتىڭ اسىنا كوڭىل ءبىلدىرىپ، ارنايى حات جولداۋى قوعامدا نازارباەۆقا بەرىلگەن سوققى رەتىندە اتالا باستادى. بۇل جۇمباق جاعدايدا قازا تاپقان ساياساتكەر ءولىمىنىڭ قايتا تەرگەلۋىنە جول اشا ما؟
جۋىردا الماتىدا قوعام جانە مەملەكەت قايراتكەرى زامانبەك نۇرقادىلوۆتىڭ 80 جىلدىعىنا وراي ۇلى قايرات پەن قىزى قۇرالاي اس بەردى. استا مەملەكەت باسشىسى قاسىم-جومارت توقاەۆتىڭ ساياسي قايراتكەرگە ارناپ ەسكەرتكىش ورناتۋ تۋرالى ۇيعارىمعا كەلگەنى بەلگىلى بولدى.
«ەشكىمگە جالتاقتاماي قىزمەت اتقارعان ازامات»
زامانبەك نۇرقادىلوۆقا تۋعان اۋىلىندا بولسا دا ەسكەرتكىش تۇرعىزىپ، الماتىدا تۇرعان ۇيىنە ەسكەرتكىش-تاقتا ورناتۋ تۋرالى ۇيعارىم ەكس-پرەزيدەنت نۇرسۇلتان نازارباەۆقا سوققى بولدى ما؟ وسى جانە وزگە دە سۇراقتاردى بىرقاتار ءماجىلىس دەپۋتاتتارىنا قويعان ەدىك.
رينات زايىتوۆ ساياسي قايراتكەرگە قۇرمەت كورسەتۋدىڭ سوققى بولعان، بولماعانىن نۇرسۇلتان ءابىشۇلىنىڭ ءوزى ايتۋى كەرەك ەكەنىن ەسكەرتتى.
– بىراق زامانبەك قالابايۇلىن تۇلعا رەتىندە قوعامعا شىعارۋ – ءبىزدىڭ مىندەتىمىز. ويتكەنى ول مەملەكەت پەن ۇلتتىڭ پايداسىنا از ەڭبەك ىستەگەن جوق. جالپى ۇلتقا دەگەن جاناشىرلىعى الماتى قالاسىن باسقارىپ تۇرعان كەزدە مادەنيەت ادامدارىنا باسپانا بەرۋ مەن جانە حالىققا جەر ۇلەستىرۋمەن ءبىلىندى. ەشكىمگە جالتاقتاماي قىزمەت اتقارعان ازامات ەل ەسىندە ءوزىن-ءوزى ءۇش رەت اتقان ادام رەتىندە ەمەس، ۇلت پەن مەملەكەت جولىندا قۇربان بولعان تۇلعا رەتىندە قالۋ كەرەك، – دەدى ول.
سونداي-اق ول ءجۋرناليستىڭ «نۇرقادىلوۆكە قاتىستى قىلمىستىق ءىس قايتادان قارالۋى كەرەك دەپ سانايسىز با؟» دەگەن سۇراعىنا «سانايمىن. قايراتكەردىڭ قازاسىنا قاتىستى قىلمىستىق ءىس قايتادان قوزعالۋى كەرەك،-» دەپ جاۋاپ بەردى.
«جاڭا قازاقستانعا» قادام باسقانىمىزدى اڭعارتامىز»
ءماجىلىس دەپۋتاتى ەرمۇرات باپي دە ارىپتەسىنىڭ پىكىرىن قولدايدى. ناقتىراق ايتساق ول باس پروكۋراتۋرادان ناقتى ءىس كۇتەتىنىن جاسىرمادى.
– وسى پرەزيدەنتتىڭ باستاماسىنان كەيىن ءتيىستى مەملەكەتتىك ورگاندار وزدەرى سەزىنۋى كەرەك دەپ ويلايمىن. پرەزيدەنت يشاراسىن جاسادى، ال ەندى ارقايسىن ءتۇرتىپ «سەن انانى ىستە، مىنانى ىستە» دەپ ءجۇرۋى مىندەت ەمەس. باس پروكۋراتۋرا پرەزيدەنتتىڭ باستاماسىنان كەيىن ءوز ينيتسياتيۆاسىمەن، مۇمكىن پرەزيدەنت اكىمشىلىگىمەن كەلىسەتىن شىعار، بىراق وسى ىسكە قوزعاۋ سالۋ كەرەك، – دەدى ول.
دەپۋتاتتىڭ ايتۋىنشا، زامانبەك نۇرقادىلوۆتىڭ ەسكەرتكىشىن ورناتۋ نازارباەۆقا سوققى بولۋى مۇمكىن. بىراق ەكس-پرەزيدەنتكە سوققى بولادى ەكەن دەپ قوعام مەن ەلدىڭ مۇددەسىن دالادا قالدىرۋعا بولمايتىنىن ەسكەرتتى.
– بۇل بۇگىن بولماسا، ەرتەڭ، ەرتەڭ بولماسا بۇرسىگۇنى سوققى بولاتىن دۇنيە ەدى. سوندىقتان ۋاقىتى كەلدى دەپ ويلايمىن. ءبىز ءوزىمىز العا باسۋ ءۇشىن بۇرىنعى تاريحىمىزداعى اقتاڭداقتاردى تازالاپ الۋىمىز كەرەك. سوندىقتان زامانبەك مارقۇمنىڭ ارۋاعىنا ارناپ، ونىڭ مەملەكەتتىك قايراتكەرلىك قىزمەتىنە بايلانىستى پرەزيدەنتتىڭ ەسكەرتكىش اشۋ تۋرالى باستاماسى وتە قۇپتارلىق دۇنيە. بۇل – قوعامعا ۇلكەن سيگنال. ءبىز بۇرىن «ەسكى قازاقستاننىڭ» جاۋى بولعان جانە ونىمەن كۇرەس جولىندا قازا بولعان ازاماتتىڭ ارۋاعىن ۇلىقتاۋ ارقىلى «جاڭا قازاقستانعا» بىرتە-بىرتە قادام باسقانىمىزدى اڭعارتامىز، – دەدى ول
«ار الدىندا ويلانعان شىعار...»
ءماجىلىس دەپۋتاتى جاناربەك اشىمجانعا «الەۋمەتتىك جەلىدەگى ازاماتتار ەسكەرتكىشتەن بۇرىن قىلمىستىق ءىستى قايتا تەرگەۋ كەرەك دەپ جاتىر. ءسىز ءوزىڭىزدىڭ مانداتىڭىزدى پايدالانىپ، دەپۋتاتتىق ساۋال جولداپ، ءىستىڭ قايتا قارالۋىنا ىقپال ەتەسىز بە؟» دەگەن سۇراق قويىلدى.
«ىقپال ەتەمىن جانە بۇل ءىس بويىنشا وتكەن كەزەڭدەردە دە قادام جاساعانمىن. ءتۇبى وسى ىستە ناتيجەگە جەتەمىز عوي دەپ ويلايمىن. دەپۋتات رەتىندە ەڭ باستىسى سول كىسىنىڭ ءبىر كەزەڭدەرندە قاسىندا جۇرگەن ءىنىسى رەتىندە مەنىڭ وعان ازاماتتىق پوزيتسيام دايىن، – دەدى ول.
زامانبەك نۇرقادىلوۆ قايتىس بولعان كەزدە توپىراق سالۋعا جاراماعان اماندىق باتتالوۆ، سەرىك ۇمبەتوۆ شەنەۋنىكتەر بيىل، ساياساتكەردىڭ 80 جىلدىعىنا ارنالعان اسقا كەلدى. «اسقا كەلگەن ازاماتتار كەزىندە نەگە پىكىر ايتا المادى؟ جالپى ءبىزدىڭ ساياسي ەليتاداعى ەكىجۇزدىلىك قانشالىقتى قاۋىپتى؟» دەگەن سۇراققا دەپۋتات قاشقاقتاپ جاۋاپ بەردى.
– ەندى سول كەزەڭدەردە قيىن ۋاقىتتار بولدى عوي. 2004 جىلدىڭ قاراشاسى ءالى ەسىمىزدە. ءتىپتى جەرلەۋ ءراسىمىن ۇيىمداستىرۋدىڭ ءوزى قيىن بولىپ، قانداي كەدەرگىلەر بولعانىن بىلەسىزدەر. ال ەندى ول جەرگە كىمدەر كەلىپ، كىمدەر توپىراق سالۋعا كەلمەگەنى ەسىمدە جوق. سول كەزدە بىرەۋى وبلىس اكىمىنىڭ ورىنباسارى، ەندى ءبىرى ساياسي قىزمەتكە ارالاستى. ءبارى ارىنىڭ الدىندا ويلانعان شىعار دەپ ويلايمىن. جيىرما جىل دەگەن وڭاي ۋاقىت ەمەس. مىسالى، سول كەزدە دۇنيەگە كەلگەن بالا قازىر ات جالىن تارتىپ مىنگەن ازامات بولدى. شىنى كەرەك، بەلگىلى ءبىر كەزەڭدەگى ساياسي وقيعاعا تولىققاندى باعا بەرەتىن تەك ۋاقىت ەكەن، – دەدى دەپۋتات جاناربەك ءاشىمجان.
مەملەكەت جانە قوعام قايراتكەرى زامانبەك نۇرقادىلوۆ ءومىرىنىڭ سوڭىنا قاراي وپپوزيتسيالىق ساياساتكەر رەتىندە دە كوپشىلىك ەسىندە قالدى. ول سول كەزدەگى پرەزيدەنت نۇرسۇلتان نازارباەۆتى وتكىر سىنايتىن، باتىل ايىپتايتىن. 2005 جىلى ءوز ۇيىندە بەلگىسىز جاعدايدا قازا تاپقان ونىڭ ءولىمىنىڭ سىرى ءالى اشىلعان جوق. رەسمي حابارلاردا ء"وز-ءوزىن قارۋمەن بىرنەشە مارتە اتتى" دەلىندى. 15 قاڭتار ساياساتكەردىڭ تۋعان كۇنى بولاتىن.
سەرىك جولداسباي
«ادىرنا» ۇلتتىق پورتالى
