ەلىمىزدە قىس ايلارى حالىق كوتەرىلەتىن قىزۋقاندى ايلارعا اينالدى. بۇرىن جەلتوقسان ايى، كەيىن قاڭتار قوسىلدى. قاڭتار كەلگەندە قاڭتار وقيعاسى ويىمىزعا ورالادى.
جاڭا جىل مەيرامىنان كەيىن قىتىمىر قاڭتارداعى الاساپىراننىڭ بولعانىنا دا ەكى جىل تولىپ وتىر. قانشاما قىلمىستىق ءىس قوزعالىپ، ايىپتىلار جازاسىن وتەۋدە. الەۋمەتتىك جەلىلەردە قانشا پوست-پودكاستتار جازىلدى، ءتۇسىرىلدى. الماتىدا ەسكە سالاتىن ارنايى ەسكەرتكىش تە اشىلدى. پرەزيدەنتىمىزدىڭ باستاماسىمەن جازا باسىپ، بىلمەي قاتەلىككە بوي الدىرعان 1205 سوتتالعان ادامنىڭ 1095-ءى وسى راقىمشىلىققا ىلىكتى.
پرەزيدەنتىمىز قاسىم-جومارت كەمەلۇلى توقاەۆ «Egemen Qazaqstan» گازەتىنە بەرگەن سۇحباتىندا قاڭتار وقيعاسىنىڭ شىندىعىن تاعى ءبىر رەت شەگەلەپ ايتتى. ەلدەگى ساياسي جۇيەنى دەموكراتيالاندىرۋعا، قوعامدىق ومىرگە ەركىندىك سيپات بەرۋگە، ەكونوميكانى مونوپوليادان ارىلتۋعا بەت بۇرعان ساياساتقا قارسى توپ قاڭتار قىرعىنىن ۇيىمداستىرعانىن ايتتى.
پرەزيدەنت ءوز سۇحباتىندا «ماعان باس ساۋعالاپ، رەزيدەنتسيادان كەتۋ، ءتىپتى شەتەل اسۋ تۋرالى ۇسىنىس بىرنەشە رەت ايتىلدى. بىراق مەن بۇعان ءۇزىلدى-كەسىلدى قارسى بولدىم. ەكى اپتا بويى تاپجىلماي، اقوردادا بولدىم، كۇن-ءتۇن دەمەي، شۇعىل جينالىستار وتكىزدىم. سول الاساپىران كۇندەردە مەملەكەتىمىزدى ساقتاپ قالۋ، ەلدەگى زاڭ مەن ءتارتىپ ۇستەمدىگىن قالپىنا كەلتىرۋ ەڭ باستى مىندەت ەدى»، - دەپ مەملەكەتتىك توڭكەرىس جاساۋدى ويلاعان قاسكوي ازاماتتاردىڭ پرەزيدەنتتى ەلدەن كەتۋگە ۇگىتتەگەنىن ايتادى. شىنىن ايتۋ كەرەك پرەزيدەنتتى كىم ۇگىتتەگەنى بارىمىزگە بەلگىلى. ول تۋرالى اشىق ايتىلىپ ءجۇر جانە ول ادام ءتيىستى جازاسىن وتەۋدە. ۇجىمدىق قاۋىپسىزدىك تۋرالى شارت ۇيىمىنىڭ بىتىمگەرلىك كۇشتەرى الماتى قالاسى مەن الماتى وبلىسىنداعى لاڭكەستىك ارەكەت جاسالۋى مۇمكىن دەگەن نىسانداردى قورعاۋعا قاتىستى جانە جاعداي تۇراقتالعاندا ءوز ەلدەرىنە قايتتى.
الماتىنىڭ قوعامدىق-ساياسي ومىرىنە ارالاسىپ، ونىڭ ىشىندە ازاماتتاردىڭ ءتۇرلى نارازىلىق ءىس-شارالارىنا كۋا بولعان ازامات رەتىندە ايتارىم بەيبىت شەرۋ جاپپاي تارتىپسىزدىككە ۇلاسقانىن، جاعدايدىڭ ۋشىققانىن ساناسى بار ازاماتتار ءتۇسىندى. ونى شىنىمەن بۇرمالاپ، باسسىزدىقتى اقتاۋعا بولمايدى. تىنىشتىقتى ويلاعان، ەلدى ءبۇلدىرىپ الماۋدى باعامداعان ازاماتتار جاپپاي تارتىپسىزدىكتەن قاشتى. بالالارىن قىزىق كورۋ ءۇشىن الاڭعا الىپ بارمادى. دۇربەلەڭ كەزىندە قارۋلى راديكالدار مەن لاڭكەستەر ءبىر مەزەتتە، ءبىر عانا بۇيرىقپەن مەملەكەتتىك ورگانداردىڭ جانە كۇشتىك قۇرىلىمداردىڭ عيماراتتارىنا، قارۋ-جاراق دۇكەندەرىنە، قۇقىق قورعاۋ مەكەمەلەرى مەن اسكەري بولىمدەردىڭ قويمالارىنا شابۋىل جاسادى. جاعداي ۋشىققاننان كەيىن عانا قۇقىق قورعاۋ ورگاندارى سوڭعى شاراعا بارۋعا تۋرا كەلدى. ءبارى زاڭدى. ادام قۇقىقتارى قورعالعان، دەموكراتياسى ۇلگى سانالاتىن باتىس ەلدەرىندە دە بۇنداي تارتىپسىزدىكتەرگە جول بەرىلمەيدى. پرەزيدەنتىمىز ءاردايىم ايتاتىن زاڭ مەن ءتارتىپ ۇستەمدىگى ورناعان كەزدە عانا ەلدە ادىلەتتىلىك ورنايدى.
سونداي-اق، الەۋمەتتىك جەلى بەتتەرىندە قاڭتار وقيعاسىنا تۇڭعىش پرەزيدەنتىمىزدىڭ قاتىسى بار جانە ول كىسى دە جاۋاپقا تارتىلۋ كەرەك دەگەن پىكىرلەردى كورىپ قالدىم. قاسىم-جومارت كەمەلۇلى ءوز سۇحباتىندا وسى داۋعا دا نۇكتە قويدى، ءوز سوزىندە «كەيبىر لاۋازىمدى تۇلعالاردىڭ، ونىڭ ىشىندە بۇرىنعى ادىلەت ءمينيسترىنىڭ مارتەبە جاعىنان ەلباسى پرەزيدەنتتەن جوعارى تۇراتىنىن ايتقانى ەستەرىڭىزدە شىعار. كەيبىر شەنەۋنىكتەر بىرەسە انا، بىرەسە مىنا كابينەتتى جاعالاپ ءجۇردى. ولار ويناقتاپ ءجۇرىپ، اقىرى وت باستى. مەن كەيىنىرەك نۇرسۇلتان ءابىشۇلى نازارباەۆقا ونىڭ جاقىن سەرىكتەرىنىڭ ساياسي قيتۇرقىلىعى ەلىمىزدىڭ تاس-تالقانىن شىعارا جازداعانىن اشىق ايتتىم»، - دەپ جازدى. تۇڭعىش پرەزيدەنتىمىزدى قالقالاپ، قوسارلانعان بيلىك جۇيەسىن جاقتاپ، وزدەرىنىڭ جىمىسقى ويلارىن اسىرۋشى توپ بولعانىن اشىق ايتتى.
پرەزيدەنتىمىزدىڭ سۇحباتى كوپ سۇراققا ناقتى جاۋاپ بەردى.
ەلىمىزدە زاڭ مەن ءتارتىپ ۇستەمدىگى ورناسىن. ەلىمىز امان بولسىن، قاڭتار وقيعاسى سياقتى دۇربەلەڭ بولماسىن.
سەرىكبولسىن سارىباي
