Almatyda «Kerýen» qyzmet kórsetý ortalyǵynyń uıymdastyrýymen «Atanyń sózi — aqyldyń kózi» atty respýblıkalyq termeshiler keshi ótti. Oǵan elimizdiń túkpir-túkpirinen Aıaz Betpaev, Álmyrza Noǵaıbaev, Óserbaı jyraý, Abaı Naýryzbekuly, Narkenje Serikbaeva, Aqan Ábdýálıev, Alma Amanjolova, Ómirqul Aınııazov, Aıgúl Qosanova, Toqtar Serikov, Klara Tólenbaeva, Saıat Medeýov syndy otyzǵa jýyq termeshiler qatysty.
Ekinshi márte qolǵa alynyp otyrǵan sharanyń maqsaty aıtpasa da túsinikti bolar. Bizdiń ortaǵa salǵymyz kelip otyrǵany — basqa másele.
Ásheıinde estradalyq konertter men ánshilerdi synap-minep, «dańǵur-duńǵyrdan sharshadyq, saf ónerge sýsap júrmiz» dep ah uratyndar kóp. Olarǵa fonogrammaǵa súıenip alǵan ánshiler múlde unamaıdy. «Bir-birinen aýmaıtyn konertter qaptap ketti, óliniń de, tiriniń de atyn jamylyp, pysyq prodıýserler shash etekten paıda taýyp júr. Júıkemiz juqaryp, kóńilimizdi qulazytyp jiberedi. Bizge rýhanı baılyq syılaıtyn, dem alyp, delebemiz qozyp qaıtatyn keshter aýadaı qajet» dep kúńkildeıtinder de jetip artylady. Árıne, árkimniń óz pikirin aıtýǵa qaqy bar. Biraq sol qazaqtyń ónerine jany ashyp, erteńine alańdaıtyn, qazaq tiliniń, dástúriniń búgingi jaǵdaıy janyna aıazdaı batatyn kórermender nege jyr-terme keshterinde tóbe kórsetpeıdi? Keńsede otyryp, kúrsinetin ultjandy tulǵalar, minberlerde másele kóterip júrgen memlekettiń myqtylary, zııaly qaýym ókilderi qaıda? Nege ishińdi jylytyp, et-baýyryńdy eljiretip, jarqyrap osyndaıda kózge túspeıdi?
Qudaıǵa shúkir, sanaǵanda bes saýsaǵymyz jetpese de, osyndaı konertterdi uıymdastyryp júrgen azamattar joq emes, bar ǵoı. Bir aı buryn Qazaqstan Respýblıkasynyń eńbek sińirgen artısi Maıra Ilııasova «Altyn dombyra» dástúrli án-jyr festıvalin ótkizdi. Biraq saraıdyń esigin syndyryp keterdeı, japa-tarmaǵaı entelep, qyzyǵýshylyq tanytyp, aǵylyp jınalǵan eshkimdi baıqamadyq. Byltyrǵy, bıylǵy respýblıkalyq termeshiler keshinde de taýyqqa shashylǵan tarydaı bolyp, azǵana adam jınaldy. «Jarnamasy bolǵan joq, biz estimedik» degen syltaý aıta kórmeńizder. Úsh-tórt arna jaǵy talǵansha habarlap, kóshedegi afıshalar Amantaı qajynyń attandarynan kem bolǵan joq. Sonda halyqtyń óz termesin ózi tyńdamaýyna ne sebep, kim kináli? Ataǵy alty alashqa málim, aýzymen qus tistegen dúldúlderimiz jas-kárisine qaramaı, «Aıshylyq, alys jerlerden» Almatyǵa jınalyp jatqanda, miz baqpaýymyz nelikten? 24 saǵat jumys istep, basy qatyp júrgen eshkim joq shyǵar. Jylyna bir ret dástúrli muramyzǵa eki saǵat ýaqyt taba almaı ma? Uıymdastyrýshylar halyqtyń qaltasyna tıimdi bolsyn dep, bılet baǵasyn barynsha arzandatyp, «ıilip tósek, jaıylyp jastyq» bolyp-aq jatyr. Nátıjesinde ózderi qaryzǵa belshesinen batyp, demeýshilerge alaqan jaıýǵa májbúr. «Atanyń sózi — aqyldyń kózi» respýblıkalyq termeshiler keshiniń uıymdastyrýshysy Sattar Erýbaıdyń aıtýynsha, kúzdegi konerttiń shyǵyny jabylmaı, Respýblıka saraıynyń basshylyǵy olardy sotqa súırep, ábden ıtteı qylǵan.
Al osy joly ıgilikti istiń basy-qasynda júrgen Jasulan Bazarbaev ekeýi belgili, laýazymdy shendi-shekpendilerdiń aldyna baryp «Aǵataılar, umytylyp bara jatqan kóne dástúrimizdi jańǵyrtyp, kóneniń kózi, atanyń sózin búgingi, keleshek urpaqqa dáriptep, nasıhattasaq dep edik. Ol úshin «el ishi — óner kenishinde» jatqan sırek kórinetin sal-serilerimizdi aldyrtýymyz kerek. Olardyń ónerin muraǵatqa alyp qalý úshin, televızııalyq túsirilim bolady. Soǵan ózderińizge arqa súıep kelip otyrmyz. Eldiń erteńin oılaıtyn azamattardyń birisizder ǵoı, qarjylaı kómek kórsetseńizder» dep ótinish aıta barǵanda, «Ne ottap otyrsyńdar? Termelerińmen qosyp, quryp ketińder» dep bulardy kabınetinen qýyp shyqqandar tabylypty.
«Aldyn ala sóılesseń, eldiń barlyǵy keremet yqylas tanytyp, alaqanyn ysyp otyrady da, jeme-jemge kelgende aınyp qalady. Bıletti tabanymyzdan tozyp júrip, ótkizýge tyrystyq. Onda da birazy konerttiń bastalýyna týra bir-eki saǵat qalǵanda qaıtaryp berdi. Meniń oıymsha, munyń barlyǵy mádenıetti, mádenı oryndardy mádenıetke, onyń ishinde qazaq ónerine qatysy joq adamdardyń basqarýynan týyndap otyrǵan jaǵdaı. Ásirese, dástúrli ónerdi jete túsinetin, naǵyz jany ashıtyndardyń qolynda esh múmkindik joq. Kóldeı hatymyzdy ustap, kimniń aldyna barmadyq. Biz «atyń shyqpasa, jer órte» dep osy keshterden paıda taýyp, kólik alyp, úı salyp alǵaly júrgen joqpyz. Tárbıeniń bastaýy — tilimizde, terme, jyr-dastandarymyzda. Qolymyzdan kelgenshe ulttyq muramyzdyń damýyna atsalyssaq dep edik» deıdi Sattar Erýbaı.
Qanshaıym BAIDÁÝLETOVA
Aıqyn.
