Damyǧan elder özınıŋ şikızat nemese önımın satudan bölek, kreativtı oilap, kreativtı jūmys ısteu arqyly ekonomikalaryna äkeletın paidany ekı ese arttyryp otyr. Mädeni jäne şyǧarmaşylyq önımder men qyzmetterdı jasau, öndıru jäne taratu arqyly käsıptık qyzmet pen biznestıŋ keŋ auqymyn bırıktırude. Iаǧni, kino, teatr, muzyka, beineleu önerı, ädebiet, dizain, sän, jarnama, säulet, oiyn, BAQ jäne basqa da köptegen salalar aqşanyŋ qainar közı boluda.
Közben körıp, qolmen ūstaityn eşteŋe şyǧarmai-aq, “aqylyŋdy” satyp, önerıŋdı paş etu arqyly paida tabatyn kreativtı industriianyŋ qandai qūdıretı bar? Aldymen, onyŋ maŋyzdy sipattamalaryna toqtalyp öteiık:
Bırınşıden, jaŋaşyldyq. Şyǧarmaşylyq salalar ünemı jaŋa ideialardy, tūjyrymdamalardy jäne önımderdı jasaidy, ömırdıŋ ärtürlı salalarynda innovasiialardy yntalandyrady.
Ekınşı, estetika jäne sapa. Şyǧarmaşylyq industriia önımderı men qyzmetterı köbınese estetikanyŋ joǧary deŋgeiımen, tüpnūsqa dizainymen jäne joǧary sapaly jūmysymen erekşelenedı.
Üşınşı, mädeni maŋyzdylyǧy. Şyǧarmaşylyq industriia qoǧamnyŋ mädeni bıregeilıgın qalyptastyrudyŋ, ūlttyq jäne älemdık mädeni mūrany saqtau men nasihattaudyŋ maŋyzdy faktory bolyp tabylady.
Törtınşı, äleumettık äser. Şyǧarmaşylyq industriia bılım berudı, mädeni almasudy, toleranttylyq pen inkliuziiany alǧa tarta otyryp, äleumettık prosesterge jäne qoǧamnyŋ damuyna äser etedı.
Besınşı, ekonomikalyq maŋyzdylyǧy. Şyǧarmaşylyq salalar köp eldıŋ ekonomikasynyŋ maŋyzdy bölıgın qūraidy, olar JIÖ ösuıne, jūmys oryndaryn qūruǧa jäne investisiialauǧa yqpal etedı.
İä, toqtalmaǧymyz da, tereŋırek üŋılmegımız de osy – kreativtı industriianyŋ ekonomikalyq maŋyzy.
Qazaqstan da kreativtı industriiany damytudan qalyspaidy. Önerı men öleŋı, talanty men talaby biık tūlǧalar älemge elımızdı tanytuda. Sol arqyly elge aǧylyp, Qazaqstannyŋ turizmı men mädenietıne qyzyqqan şeteldıkter köbeidı.
Ūlttyq ekonomika ministrlıgı 2020 jyly Qazaqstandaǧy jalpy ışkı önımnıŋ 2,8%-y kreativtı industriiaǧa tiesılı bolǧanyn aitady. Sol jyly Qazaqstan 77-orynǧa tūraqtaǧan. Būl 4 jyl būrynǧy Ǧalamdyq innovasiia indeksınıŋ reitingı. Odan keiın ılgerılep, alǧa jyljymasaq, keiın şegınbegenımız sözsız.
Öitkenı, mädeniet jäne sport ministrlıgı Qazaqstandaǧy kreativtı ekonomikany damytudyŋ 2030 jylǧa deiıngı ıs-şaralar josparyn bekıtken bolatyn. Sol arqyly mädeni şaralar, ülken konsertter, döŋgelek üstelder ūiymdastyryluda.
Bırıkken Ūlttar Ūiymynyŋ Qazaqstandaǧy Damu baǧdarlamasy (BŪŪDB) Qazaqstan Respublikasynyŋ Mädeniet jäne aqparat ministrlıgımen bırlesıp, eldegı kreativtı salalardy damytu mäselelerıne yqpalyn tigızude. Degenmen, ekonomikaǧa orasan zor paida äkelu üşın kreativtı industriianyŋ qyr-syrymen tanysqan jön.
Sondyqtan kreativtı industriianyŋ ekonomika üşın maŋyzdylyǧynyŋ keibır negızgı aspektılerımen bölısıp ötelık.
Ekonomikalyq ösu: Şyǧarmaşylyq salalar JIÖ ösuıne jäne jūmys oryndaryn qūruǧa yqpal etedı. Ol ekonomikanyŋ ösuı men ärtaraptandyryluyn yntalandyratyn kino jäne televidenie, muzyka, beineleu önerı, dizain, sän, säulet jäne basqa da köptegen sektorlardy qamtidy.
İnnovasiia: Kreativtı salalar jiı innovasiialar men innovasiialyq ideialardyŋ közı. Olar jaŋa tehnologiialardy, dizain şeşımderın jäne mazmūndy öndıru men taratu ädısterın äzırleudı yntalandyrady.
Eksporttyq äleuet: Şyǧarmaşylyq industriianyŋ önımderı men qyzmetterı jiı eksporttalady, būl eksporttyq kırıstı ūlǧaituǧa jäne eldıŋ älemdık naryqtaǧy halyqaralyq pozisiiasyn nyǧaituǧa kömektesedı.
İnvestisiialardy tartu: Şyǧarmaşylyq industriiany damytu jeke sektordan da, ükımetten de investisiia tartady. İnvestorlar osy sektorda paida men damu äleuetın köredı.
Turizmdı ılgerıletu: Mädeni jäne şyǧarmaşylyq attraksiondar, ıs-şaralar men festivalder turisterdı tartady, turizm industriiasyn damytuǧa jäne turistık kırıstı arttyruǧa kömektesedı.
Äleumettık-mädeni äser: Şyǧarmaşylyq industriia qoǧamnyŋ mädeni jäne äleumettık qūndylyqtaryn qalyptastyrady, bılım men tūlǧanyŋ damuyna yqpal etedı jäne qoǧamda bırlık pen tüsınıstıkke kömektesedı.
Tūtastai alǧanda, şyǧarmaşylyq salalar ekonomikada maŋyzdy: mädeni mūrany baiytady, innovasiialardy yntalandyrady jäne tūraqty ekonomikalyq ösudı qamtamasyz etedı.
“Adyrna” ūlttyq portaly
