Aýylda kóktemniń kelgeni erekshe mereke edi. Eń alǵash kún kúrkiregende ájemiz shómishindegi sýyn úıdi aınaldyra shashyp: «Sút kóp, kómir az» dep kúbirleıtini bar. Biz kúlemiz. Bizdiń kúlkimizde ájemniń sharýasy joq. Jalpy, aýyl úlkenderiniń árbir qımylynda bir yrym, bir salt, bir tıym jatatyn. Sútti abaısyzda jerge tógip alsań, súttiń jerdegi qaldyǵyn ákep mańdaıyńa jaǵatyn: «Súttiń tógilgen jerine seniń de mańdaıyń tısin». O, bizdiń jadymyzda qalǵan etnografııalyq sabaqtar tym kóp. Keıbirin umytqanbyz, keıbirin eske áreń-áreń túsiremiz. Endi birin áli kúnge ózimizge serik etip kelemiz… Keıinirek aýyl Naýryz toıyn toılaıtyn boldy. Qazaqsha kıim úlgileriniń tańǵajaıyp saltanatyn sonda kórdik. Qosetek kóılektiń sulýlyǵyn sol ýaqytta sezindik. Aqyn Esenqul Jaqypbektiń kózi tirisinde aıtyp bergen myna áńgimesi bar edi: «Biz sovettik aýylda óstik. 1963 jyldary Qytaıdan qazaq baýyrlar kóship keldi. Qarııalary – kúpi, qyzdary – búrmeli kóılek, jigitteri – teri shalbar kıgen. «Qyz Jibek» fılmin kórgendeı boldyq. Kózimiz toımaı qaraı beremiz. Bir-eki aı ótpeı qarııalary ulttyq kıimin tastap, sovetshe kostıým-shalbar kıip, qyzdardyń búrmeli kóılegi sholtıyp shyǵa keldi. Ertegimizden aırylyp qalǵandaı, naǵyz qazaqtyń ómiri kóz aldymyzdan kóship ketkendeı kúı keshtik».
Naýryzda árbir kóshe ózine bólinip berilgen salt-joralǵylardan kishigirim qoıylym kórsetetin. Sol kezde bizder de Er Tóstikter men Kún astyndaǵy Kúnekeılerdiń eline kóship kelgendeı áserde júretinbiz. Naýryzdan keıin aqshańqan úıler men altybaqandar jınalyp, qazaqsha kıingender kózden ǵaıyp bolǵan soń, biz de ertegimizden aırylyp qalǵandaı, kóńilimiz páseıetin. Qazaqy kúlli salt-dástúr sol Naýryzben kelip, Naýryzben ketip qalǵandaı edi.
Biz de balalyq shaǵymyzda shama-sharqymyzsha tıym men yrymdy ustanýǵa tyrystyq. Tipti, oıyn oınap júrgenimizde, sózińe eshkim senbeı bara jatsa: «Nan ursyn!» dep qarǵanatynbyz. Iá, nannyń, dámniń, aqtyń qadiri men qasıetin, obaly men saýabyn úlkender kishkentaıymyzdan qulaǵymyzǵa quıyp tastaǵan edi.
«Aıǵa qolyńdy shoshaıtpa», «Kúldi baspa», «Sútti tókpe!» dep kete beretin túrli tıymdardan biz etnografııalyq etıkanyń álippesin úırenýdi bastaǵan ekenbiz ǵoı. Ony túsinip júrgenimiz bertinde emes pe, buryndary biz ol tıymdardy tıym emes, ómirimizdiń bir erejesi sekildi qabyldaıtynbyz.
Osy kúni de aýylǵa barǵanda seniń jadyńnan shyǵyp bara jatqan etnografııalyq sabaqtardy kishkene balalar esińe túsirgende, boıyńdy jylylyq jaılaıdy. Arǵy-bergi qazaqty jalǵastyryp turǵan etnografııalyq sabaqtardyń jibi úzilmeı, salt-dástúrdiń de irgesi sógilmeıtinine senesiń sondaıda.
Bala kúnimizde Ybyraı Altynsarınniń «Taza bulaǵyn» tastamaı oqydyq. Shaǵyn ári qyzǵylyqty mysaldarymen baýrady ma, áıteýir sol kitaptyń bir sıqyry bar edi. Jyldar aınalyp sol kitapty qolǵa qaıta ustaǵanda qazaqy tárbıeniń naǵyz úlgisi osy kitapta ekenine kóz jetkizdik. Bala kúnnen janymyzǵa tanys Asan men Úsenniń kóshte qalǵandaǵy is-áreketi, «Taza bulaqtaǵy» jan tazalyǵy… Aıta bersek, birneshe márte qaıtalap oqyǵan mysaldarymyz jetkilikti eken-aý. Árıne, «Orynbor vedomstvosy qazaqtarynyń ólgen adamdy jerleý jáne oǵan as berý dástúriniń ocherki», «Orynbor vedomstvosy qazaqtarynyń quda túsý, qyz uzatý jáne toı jasaý dástúrleriniń ocherki» syndy etnografııalyq ocherkteriniń mazmunyna ol kezde boılaı almaǵan shyǵarmyz. Osy kúni atalǵan ocherkterdi qaıtalap oqı otyryp, qazirgi dástúrimizden ajyrap ta qalǵan tustarymyzdyń bar ekenine kóz jetkizgendeımiz.
Qazaq Ulystyń Uly kúni dep at bergen Naýryz mekesi qarsańynda babadan sińgen sol salt-sana, ádet-ǵuryp, dástúrimiz jaıly bir tolǵanyp qoıýdy jón sanadyq. Sebebi, Naýryz toıy – ol áýeli dástúrdiń toıy. Bir kezderi qazaqylyǵymyzdan aıryldyq pa dep kúıingen eldiń esesin táýelsizdik qaıtaryp berse, umytyla jazdaǵan dástúrimizdiń kóbin osy Naýryz merekesi jandandyrǵany ras qoı. Jahandanýdyń jetegine ketip júrgen halyq osy merekeni toılaý ústinde ata dástúrine de moınyn burdy. Naýryzdyń ózinde oryndalatyn ǵuryp qanshama? Jasy kishi – úlkenniń qolyn alar, atalyq jastaǵysy – keıingige aq batasyn berer, tipti, biz kúndelikti ómirge engize almaı qoıǵan qazaqy oıýmen áspettelgen kıimderdiń de jarqyrap kóriner tusy osy mezgil emes pe? Qazaqy salt-dástúr, jón-joralǵy, yrym-tıym da osy merekede keńinen nasıhattalady. Ony ósip kele jatqan kishi urpaq óz kózimen kóredi, júregimen sezinedi. Bir kezderi atalarymyz atqaryp júrgen qyzmettiń júgin Naýryz merekesi de qosa kóterisip júr. Endeshe, osy merekede baba joly týraly da jazǵannyń jóni bólek dep túıdik.
Shúkir, túrli-túrli baǵdarlamalardyń arqasynda qazaqtyń dástúri, áni, kúıi, bıi, jyry, ádebı shyǵarmalary, shejiresi, tarıhy, basqa da óner týyndylary qaıta túleýde. Qazaqtyń salt-dástúrine jat ádet-ǵuryptar jyldan-jylǵa qazaqtyń kúndelikti ómirinen yǵysyp barady. Sonyń qaısysy jadymyzda, qaısysynan alshaqtap kettik degen saýaldyń da jaýabyn bilmekke umtylsaq dedik. Búginderi salt-sanamyzdyń óshkeni qaısy, ómir súrgeni qaısy degen saýaldar tóńireginde ádebıetshi, etnograf, fılosof ǵalymdar bylaı deıdi…
Dosymbek QATRAN,
etnograf, QR Memlekettik Ortalyq mýzeıiniń qyzmetkeri:
«YNSAP, UIaT DEGEN USTANYM ÓZGERIP KELEDI»
Naýryzdyń alǵashqy tańyn jurt bolyp qarsy alýdy qolǵa almaı, eskermeı kelemiz. Buryndary, ásirese, jastar jaǵy, álgi kóp aıtyla beretin «Uıqyashar» taǵamyn ázirlep, naýryzdyń tańyn kóńildi júrip qarsy alatyn. Úkimettiń 21-in demalys etkeni jaqsy-aq boldy, óıtkeni, halyq 22-sine daıyndalady, úı-qora tazalap, eski-qusqyny, ketikti tastaý sııaqty jańa kúndi qarsy alýdyń qamyn jasaıdy. Ekinshi másele: aýyl arasyn ógizdiń ústine temir ydys (legen, tegene, t.b.) baılap, tań atpaı dańǵazamen kóteretini sııaqty, qalada, aýyl-aýdan ortalyǵynda festıval, karnaval, spartakıada ótkizý kerek.
Jalpy, salt-dástúr haqynda da aıtatyn másele kóp. Mysaly, qymyzdy tańerteń úlkender jınalǵan soń bastap ishýdiń ejelgi josynyn umyttyq: qymyz aıaqtarǵa quıylǵan soń tórdegi úlkenge úı ıesi tostaǵanyn ustaı umtyla túsip, «buıyryńyz» dep yqylas suraıtyn. Sol kezde úlken kisi men úı ıesi ydystaryn túıistirgen soń dastarhan basyndaǵylardyń barlyǵy «bismillá» aıtyp, qymyzǵa bas qoıysatyn bolǵan eken. Tost túıistirýdiń shyǵý tórkini qaıda jatqanyn baıqadyńyz ba? Osy tektes qyrǵyzdyń jora bozasy ispettes «jyr kese»-niń qymyz ishý kezinde jastar arasynda básekege aınalǵanyn umyttyq. «Oı, ol qyrǵyzdiki» dep qashamyz. Ejelgi ortaq mádenıetti nege bireýge telı salamyz?
Ejelgi sálem salý – tońqań ete qalý emes-ti. Sol tizesin sál ozdyra, eki qolyn qoıyp ıiletin. Úılený salttarynda jasalatyn «Sharyq tastaý», «moıyntastar» yrym-jorasy qazirde gúl laqtyrýmen almastyryldy.
Sarqyt dep salyp beretin yrym – iship-jemdi paketke salyp alýmen almasty. Sol paketke búgingi sarqytty salyp jatqan eldiń túrin kórseńiz, ynsap, uıat degen ustanym múldem ózgergenin baıqar edińiz.
Ásiredinshilder ýaǵyzdaıtyn, tól mádenıetke jasalyp jatqan shabýyl óz aldyna úlken daý. Bet ashpa, sálem salǵyzba deıdi olar. Úlkendi, dámdi, otty (kúl, ot ornyn baspaý, t.b.) qadirleýden barlyǵy pále izdeıdi de turady. Táńirlik nanym-senim kerek bolsa, dinnen de joǵary turatyn, ómir súrýdiń júıesi. Tabıǵat, qorshaǵan orta, adam jáne tylsym kúsh arasyndaǵy tepe-teńdik, úılesimge qurylǵan halyqtyq tájirıbe emes pe? Ulttyq dinimizdi, tilimizdi, sanamyzdy saqtaýdyń bir joly – ata-baba ónegesimen júrý. Óıtkeni, adam balasy eń áýeli qorshaǵan ortaǵa táýeldi ómir súretin aqyldy ǵana haıýan bolsa, neshe myńdaǵan jyldar boıy din-aman bolyp kelýiniń syry ata jolyn jalǵastyrýda (qoldan jasalǵan reformalardy aıtpaǵanda).
Osy kúni qazaqy qaljyń da basqa bolyp ketti. Birnesheýin aıtar bolsam – qurdastar arasyndaǵy, týystyq negizdegi qaljyńdar, atap aıtqanda, jezde men baldyz, jeńge men qaıny, kúıeýlerge degen oınaqy qatynastar, ásirese, kári kúıeý, kári jezde degen sııaqty erkin qatynastar tipti joq boldy deýge bolady. Bar bolsa, kúndelikti alys-beristen týatyn deńgeıde ǵana, usaqtalyp ketti. Ol – taýyna qaraı ańy, zamanyna qaraı zańy da bolar. Sebebi, úlgi-ónege alar dástúrli orta joq boldy ǵoı. Úlkenderdiń shetin kórgen men qatarlylar, sál jastaýlary da bar ishinde, árıne, osylar az-muz biledi. Olardyń sebebi, qalaǵa kóp shoǵyrlaný, otyryqshylyqtyń jalpylasýy, sodan keıingi kezekte sanany jaýlap alǵan reseılik, sheteldik BAQ-nyń yqpaly. Qazirgi jastardyń ázil-qaljyńyn bizdiń (býyndy aıtam) túsinbeıtinimiz sol. Ázil, qaljyń, qaǵytpa dep aıtpaıdy jastar. Olardyń tili – «prıkol».
Ádet 50-60 jyl boıy tutynysta bolsa, saltqa aınalady, ol saltty bir ǵasyr nemese 4-5 urpaq paıdalansa, dástúrge aınalady.
Saltqa aınaldyrmaǵan áreketimizdiń biri dep – dastarhanǵa araq qoıý minezimizdi aıtýǵa bolady. Araqtyń ornyna qazir dastarhanǵa qymyz, shubat tartylýda. Bul – qýantarlyq jaıt.
Salt-dástúrdiń jadymyzdaǵysy bar, jadymyzdan óship kele jatqany bar, QR Memlekettik Ortalyq mýzeıi osy turmysymyzdyń kem-ketigin jamaý úshin Etnografııalyq enıklopedııa shyǵarýda. Sol kitapty ashyp oqysańyz, búginde jadymyzdan óshe bastaǵan sansyz dástúrimiz ben saltymyzdy oıyńyzda qaıta tiriltesiz.
Baqytjan SATERShINOV,
fılosofııa ǵylymdarynyń doktory:
«DÁSTÚR SANAMYZǴA SIŃIP KETKEN»
Kezinde tek eýrazııalyq aımaqtyń damýyna ǵana emes, álemdik damýǵa da ózindik yqpalyn tıgizgen Qazaqstan men Ortalyq Azııadaǵy úsh myńjyldyq kóshpeli mádenıet eýroortalyqtyq kózqarastaǵy ádebıetterde alǵashqy qaýymdyq, jabaıylyq retinde qarastyrylyp, ulttyq tarıhtaǵy órkenıettik, memlekettik dástúr joqqa shyǵaryldy. Qoǵamdyq jáne mádenı damýdyń batystyq úlgiden túbirli aıyrmashylyqtary eskerilmedi. Qazaqstannyń Reseıge kirýiniń sebep-saldary asyra dáripteldi, onyń otarshyldyq saıasatynyń astarlary búrkemelendi.
Qazirgi ýaqytta áleýmettik jadynyń úsh deńgeıinde de – jahandyq deńgeıinde, ulttyq deńgeıde jáne jeke tulǵalyq dárejede túbirli ózgerister bolyp jatyr: adamdyq ındıvıdýaldyq deńgeıde antropologııalyq tóńkeris oryn aldy, áleýmettik nemese etnostyq deńgeıde ulttyq sana-sezimniń buryn-sońdy bolmaǵan dúmpýi baıqaldy, al jalpyadamzattyq deńgeıde aqparattyq jahandaný úderisin bastan keship otyrmyz.
Qazaqy dástúr sanaǵa sińip ketken dep aıtýǵa bolady. Jáne bizde dástúr men din sonaý ǵasyrlardan beri qatar ustanyp kele jatqandyqtan, ekeýi jymdasyp ketken. Ulttyq rýhanı qundylyqtar da osyǵan baılanysty qurylǵan.
Iá, qazir birqatar dástúrimiz ózgeriske ushyraǵanyn moıyndamasqa bolmaıdy. Máselen, «qonaqjaılymyz», «toıqumar halyqpyz», «toı degende qý bas domalaıdy» deımiz. Qazir belgili bir toılardy ótkizý dástúri sheginen shyǵyp, ysyrapshyldyqqa uryndyrýda. Buryndary ysyrapqa, tógip-shashýǵa jol bermeıtin, obal-saýap degen uǵymǵa berik halyq edik. Qazir tipti, toıdyń formasy da ózgerip barady. Toılardan baqqumarlyq, mansapqumarlyq, rııany baıqaımyz. Toıdaǵy ártúrli anaıy minezderdiń kórinis berýi de shoshytady.
Ekinshiden, elikteýge qumar bolyp aldyq. Biz mynany umytpaýymyz kerek: qaısybir eldiń rýhanı qundylyqtaryn ózimizge japsyrsaq, ulttyq bitim-bolmysymyzdan aırylamyz. Jón-josyqsyz elikteý bizdi jetildirmeıdi. Básekege qabiletti el bolý úshin ózindik bitim-bolmysyń, óz ereksheligiń bolýy jáne eń bastysy, ótkenge qurmetiń bolýy kerek.
Úshinshi, bizdiń qoǵam dinı turǵydan ártekti bolǵanymen, halyqtyń kóp bóligi Islam dinin ustanady. Olardyń kópshiligi zeket berý, bes ýaqyt namaz oqý, oraza tutý tárizdi ıslamnyń paryzdaryn ustanbaýy múmkin. Biraq musylmandyqtyń syrtqy belgilerin bildiretin formaldy joralǵylardy ustaıdy. Basqa musylman halyqtarmen qatar, ózin álimsaqtan beri musylman sanaıtyn qazaqty alsaq, náreste dúnıege kelgende qulaǵyna azan shaqyryp at qoıady, bes, jeti jasqa tolǵanda súnnetke otyrǵyzyp, musylman boldyń dep quttyqtaıdy. Aqyrynda, qaıtys bolǵanda janazasyn shyǵaryp, musylmandyq jón-joralǵymen attandyryp salady. Bizdiń elimizdiń dástúrinde musylmandyqtyń da jón-joralǵylary bar. Jáne ulttyq dástúrlik tanym bar.
Árıne, dástúr turmysta da qoldanylýy kerek. Ádebıet pen ónerde, kınoda ulttyq dástúr, qazaqy ıis ańqyp turýy kerek. Eksponat esebinde emes. Meıli, ádebıette bolsyn, kınoda bolsyn, fılosofııa salasynda bolsyn, ulttyq dástúr saqtalýy kerek.
Áleýmettik-mádenı espen sıpattalatyn tarıhı jady nemese tarıhı sana neǵurlym tereń bolǵan saıyn adam da, tutastaı alǵanda qoǵam da rýhanı baı bolady.
Qazaqstannyń qazirgi jaǵdaıynda ulttyq biregeılik pen mádenı tutastyqty qalyptastyrý eń kókeıtesti máseleniń biri bolyp otyr. Barlyq izgi rýhanı belsendilikter basylyp qalatyn jaǵdaıdan shyǵyp, shynaıy erkindikke qol jetkizý qazirgi jahandastyrýdyń qatań básekelestigi jaǵdaıynda saıası, áleýmettik-ekonomıkalyq derbestikpen qatar, rýhanı táýelsizdikke ıe bolýdy da qajet etedi. Bul úshin zamana aǵymyna laıyqty syrttan keletin sońǵy, biraq barlyq rýhanılyqtan jurdaı jalań tehnologııalardy engizý jetkiliksiz, máńgúrttik jáne margınaldyq jaǵdaıdan arylý úshin ult tárizdi kúrdeli júıeniń qalypty ómirin qamtamasyz etetin tóltýma tarıh pen mádenıettiń ózegin quraıtyn ulttyq dúnıetanymdy, rýhanı qaınarlardy qaıta qalpyna keltirý arqyly qoǵamnyń ózindik tarıhı sanasyn qalyptastyrý kerek.
Muratbek IMANǴAZINOV,
fılologııa ǵylymdarynyń doktory,
professor:
«QAZAQ DÁSTÚRI – AÝYZ JÁNE JAZBA ÁDEBIETIMIZDE SAQTALǴAN»
Qazaq halqy salt-dástúrge óte baı dep jatamyz ǵoı. Sol baılyǵymyzdyń qomaqty bóligi baıyrǵy jáne búgingi aýyzsha, jazbasha ádebıetterde kórinis tapqan. Qazaq etnografııasy, salt-sanasy týraly ádebı derek izdeseńiz, ony tabý ońaı. Alaıda, sol ońaı tabylǵan nárse oqyrmannyń júreginen ońaı qulap túsip jatqandaı kórinetin minezimiz baıqalsa, onyń sebebin ózimizden izdeý kerek shyǵar.
Sonaý saq-ǵun, túrki dáýirlerinen saqtalǵan dástúrlerimizdiń sarqynshaǵy áli kúnge elimizdiń túkpir-túkpirin aralaǵanda aldyńnan shyǵa keledi.
Bala dúnıege kelgennen bastap onyń ósýi, jetilýi, er jetýi, úılenýi, perzent súıýi, kóz jumýy – tutastaı alǵanda qazaqy dástúrdiń negizinde júrip keledi. Árıne, ýaqyt óte kele keıbir salt-sanamyz sál-pál ózgerip, endi biri múldem jadymyzdan óship bara jatqanyn moıyndamasqa bolmaıdy. Jahandanǵan álemde biz óz dástúrimizben ǵana ómir súre almaımyz ǵoı. Alaıda, bul dástúrden jerýimiz kerek degendi bildirmese kerek. Sondyqtan bizge de álemdik ózgeristerge kóndigýge týra keledi. Búgingi kapıtalızaııa, ınformatıka zamanynda baba dástúri bizge úlken kómekshi bolar edi.
Osy kúni Eýropań ótkenine úńilip, ata saltyn qaıta jańǵyrtý úrdisine kirisip ketti. Ulttyq jadysyn jańǵyrtyp, ulttyq tamyryn nyǵaıtý úshin dástúrden ajyramaý keregin bek túsindi. Biz she? Qazaq halqy óziniń urpaq sabaqtastyǵy arqyly ǵana kúlli álemge qazaq ekenin tanyta alatynyn uǵyna alyp júr me? Uqsa, búgingi ádebıette sol kórinister halyqqa «kúpi kıgen qazaqtyń qara óleńin, shekpen jaýyp ózine qaıtaramyn» degizetindeı kórinis berdi me? Álde, álemdik aǵymdardyń jeteginde, álemniń dástúr saltyn nasıhattap kettik pe?
Máselen, Shyǵys elderindegi ulttyq minezdiń jaqsarýy eki áleýmettik-rýhanı negizge súıendi. Olar azamattaryn jańa tehnologııalarǵa úıretti. Sóıte otyryp, ulttyq kelbetin saqtaýǵa tyrysty. Ulttyq tiline, ádebıetine, diline nemquraıdy qaraıtyn japon ııa káris joq. Al bizde aralyq deńgeıde qalyp qoıǵan ártúrli qabattar kóp. Qazaqtyń tutastyǵy jetispeı jatyr. Osy qasıetterdiń joqtyǵyn aıtýdyń ornyna jınalystar jasap, maqtaımyz, maqtanamyz kelip.
Tehnıkalyq jańalyqtarymyzdyń jetistigimen Amerıkany, Japonııany ne Germanııany qýyp jetemiz dep tyrashtanýdyń qajeti joq. Rýhanı qundylyqtaryn joǵaltyp almaǵan, tarıhy men dástúrinen qol úzbegen el atansaq, ózge jańa tehnologııalardyń barlyǵyn op-ońaı úırenýge bolady. Sebebi, bizdiń halyq jańalyqqa óte beıim.
Iá, qazaq dástúrine qatysty monografııalar, zertteý eńbekteri, enıklopedııalar barshylyq. Sol kitaptardy kim, qalaı oqyp júr? Bul da jaýaby jumbaq másele.
Qazaqtyń dástúri baı folklorlyq muralarymyzda jatyr. Batyrlyq, ǵashyqtyq dastandarymyzda qazaqy yrym-tıym, salt-sana, dástúrińiz tunyp tur. Jyraýlyq dástúrimizde sal-serilik, ánshilik ónerimizde de dástúrdiń jalǵasy bar. Demek, bizde dástúrdi, ótkendi qurmetteýmen birge, odan aırylyp qalyp jatqan minezimiz de bar eken.
Jańarý jyry
Naýryzym, mine, keldi jaırańdaǵan,
Yntymaq pen dostyq bir saırańdaǵan.
Mol dastarhan, aq nıet, yrys tolǵan
Kóktemniń bul kúnine qaıran qalam.
Kórdim men kún men túnniń teńelgenin,
Jan dúnıe shýaq kúnge bólengenin.
Qýanysh pen bereke qatar kelip,
Jyl basy shattyq kerneı jónelgenin
Ulystyń Uly kúni qutty bolsyn!
Mal tóldep, qýanyshtar jupty bolsyn!
Jylqy, sıyr, qoı-eshki ósip-ónip
Mal ataýly árdaıym sútti bolsyn!
Bul kúnge jetken de bar, jetpegen de,
Meken-jaı, qulpyryp jer kóktegende.
Alys-jaqyn qushaqtar qaýyshty ǵoı,
Ókpe-naz qaıtsin búgin ketpegende.
Sýyq jel de basylar bul kúnderi,
Bulaq kózi ashylar bul kúnderi,
Tal egilip, kórkeıip aınalamyz,
Eńbek nury shashylar bul kúnderi.
Toı-dýman da tabylar bul kúnderi,
Mahabbat syr jazylar bul kúnderi.
Aqsaqaldar berip mol batalaryn,
Úmit oty jaǵylar bul kúnderi.
Aınaldym qaıta oralǵan dástúrimnen,
Qulaqqa qanyq bolǵan jas kúnimnen
Birlikti, jańarýdy murat etken
Bastaıyn «Naýryz toıyn» dál búginnen.
Serikbek STANBEKOV.
