Jambyl oblysy aimaǧynda köne qalanyŋ orny tabyldy. Būdan 1000 jyl būrynǧy örkeniettıŋ üiındısıne ainalǧan qala atauy - Qarakemer. Qazba jūmystaryn jürgızgen arheologtardyŋ aituynşa, 600 gektar aumaqty alyp jatqan köne şaharda bırneşe qaǧanat pen köşpendıler ǧūmyr keşken. Būl jaily "Adyrna" ūlttyq portaly nur.kz-ke sılteme körsete otyryp habarlaidy.
Tarihşylar Jambyl audany, Qūmtiyn auylynyŋ qasynan tabylǧan Qarakemer qalasynyŋ ornyn ekı bölıkke bölıp otyr. Bırınşı töbe men ekınşı töbenıŋ arasy 700 metrdı qūraidy. Arheologtar tobynyŋ jetekşısı Eraly Aqynbek qalanyŋ hronologiialyq jasyn VII-XII ǧasyrlarǧa jatqyzyp, bırneşe memleketter arasynda alma-kezek auysyp otyrǧanyn aitady.
"Būl jerde türık qaǧanattary ömır sürgen. Jalpy aitatyn bolsaq, Batys türık qaǧanaty, Türkeş, Qarlūq, Qarahan memleketterı tūsynda osy qala güldenıp, saltanat qūrǧan. Al qala bırneşe qūrylys kezeŋınen tūrady. Kei ǧasyrda soǧylǧany kelesı ǧasyrda qūlaǧan. Üstınen qalany qaita salynǧany körınedı. Jergılıktı halyq būl jerdı Törtkültöbe deidı. Osy "Törtkültöbe 1-de" kölemı 11h12 metrlık qazba jūmystary jürgızıldı. Bastalǧan jūmys nätijesınde bırneşe bölme oryndary anyqtaldy", - deidı arheolog Eraly Aqynbek.
Tozyǧy jetken tarihi şahardyŋ ornyn 1938 jyl keŋestık arheolog, şyǧystanuşy Bernştam anyqtaǧan. Bıraq keşendı qazba jūmystaryn Älkei Marǧūlan atyndaǧy arheologiia institutynyŋ arheologtary biyl bastaǧan.
"Siyr malynyŋ özı ūsaq tülıktıŋ bırı bolǧan dersız. Sebebı boiy nebary 1,30 sm-den säl ǧana asqan. Al äşekei būiymdardy ärlep-sändeude asqan şeberlık jatyr. Mäselen şyny jasau tehnologiiasy köptı taŋqaldyrady. Öitkenı şyny synyǧyn alyp, anyqtap künge qaraityn bolsaŋyz, aua köpırşıkterı de az. Ädette aua köpırşekterı köp bolatyn bolsa onyŋ balqu temperaturasy tömen jäne sapasyz bolady. Mynau öte sapaly jasalǧan. Däl qazır ony bızge jasa dep berse arnaiy apparatpen jasamasaq, qoldan jasai almauymyz mümkın. Qarapaiym türde şyny būiym jasau üşın 1200 gradusta qūmdy erıtıp, balqytyp jıberu degen ol öte joǧary däldıktı qajet etedı", - deidı zooarheolog Mämbet Şaǧyrbaev.8 adamnan tūratyn almatylyq arheologtar toby älı bır ai boiy qazba jūmystaryn jürgızbek. Sondai-aq olar jergılıktı tūrǧyndardy da qalany qazu jūmystaryna tartqan. Aldaǧy zertteu jūmystary kezınde köptegen tarihi jädıgerlerdı tauyp qaluymyz mümkın deidı.
"Adyrna" ūlttyq portaly
Ūqsas jaŋalyqtar
