Jambyl oblysy aımaǵynda kóne qalanyń orny tabyldy. Budan 1000 jyl burynǵy órkenıettiń úıindisine aınalǵan qala ataýy - Qarakemer. Qazba jumystaryn júrgizgen arheologtardyń aıtýynsha, 600 gektar aýmaqty alyp jatqan kóne shaharda birneshe qaǵanat pen kóshpendiler ǵumyr keshken. Bul jaıly "Adyrna" ulttyq portaly nur.kz-ke silteme kórsete otyryp habarlaıdy.
Tarıhshylar Jambyl aýdany, Qumtıyn aýylynyń qasynan tabylǵan Qarakemer qalasynyń ornyn eki bólikke bólip otyr. Birinshi tóbe men ekinshi tóbeniń arasy 700 metrdi quraıdy. Arheologtar tobynyń jetekshisi Eraly Aqynbek qalanyń hronologııalyq jasyn VII-XII ǵasyrlarǵa jatqyzyp, birneshe memleketter arasynda alma-kezek aýysyp otyrǵanyn aıtady.
"Bul jerde túrik qaǵanattary ómir súrgen. Jalpy aıtatyn bolsaq, Batys túrik qaǵanaty, Túrkesh, Qarluq, Qarahan memleketteri tusynda osy qala gúldenip, saltanat qurǵan. Al qala birneshe qurylys kezeńinen turady. Keı ǵasyrda soǵylǵany kelesi ǵasyrda qulaǵan. Ústinen qalany qaıta salynǵany kórinedi. Jergilikti halyq bul jerdi Tórtkúltóbe deıdi. Osy "Tórtkúltóbe 1-de" kólemi 11h12 metrlik qazba jumystary júrgizildi. Bastalǵan jumys nátıjesinde birneshe bólme oryndary anyqtaldy", - deıdi arheolog Eraly Aqynbek.
Tozyǵy jetken tarıhı shahardyń ornyn 1938 jyl keńestik arheolog, shyǵystanýshy Bernshtam anyqtaǵan. Biraq keshendi qazba jumystaryn Álkeı Marǵulan atyndaǵy arheologııa ınstıtýtynyń arheologtary bıyl bastaǵan.
"Sıyr malynyń ózi usaq túliktiń biri bolǵan dersiz. Sebebi boıy nebary 1,30 sm-den sál ǵana asqan. Al áshekeı buıymdardy árlep-sándeýde asqan sheberlik jatyr. Máselen shyny jasaý tehnologııasy kópti tańqaldyrady. Óıtkeni shyny synyǵyn alyp, anyqtap kúnge qaraıtyn bolsańyz, aýa kópirshikteri de az. Ádette aýa kópirshekteri kóp bolatyn bolsa onyń balqý temperatýrasy tómen jáne sapasyz bolady. Mynaý óte sapaly jasalǵan. Dál qazir ony bizge jasa dep berse arnaıy apparatpen jasamasaq, qoldan jasaı almaýymyz múmkin. Qarapaıym túrde shyny buıym jasaý úshin 1200 gradýsta qumdy eritip, balqytyp jiberý degen ol óte joǵary dáldikti qajet etedi", - deıdi zooarheolog Mámbet Shaǵyrbaev.
8 adamnan turatyn almatylyq arheologtar toby áli bir aı boıy qazba jumystaryn júrgizbek. Sondaı-aq olar jergilikti turǵyndardy da qalany qazý jumystaryna tartqan. Aldaǵy zertteý jumystary kezinde kóptegen tarıhı jádigerlerdi taýyp qalýymyz múmkin deıdi.
"Adyrna" ulttyq portaly
