Qazaqtyń jerin qorǵap qalǵan...

2287
Adyrna.kz Telegram

1961 jylǵy sáýirde quramynda 14 aýdannyń ortalyǵy elınograd qalasy bolyp elınograd oblysy quryldy. Bul oraıdy tıimdi paıdalanbaq bolǵan N.S. Hrýev 1961 jyly Qazaqstannyń 5 oblysyn kórshi Reseı Federaııasynyń quramyna qospaqshy boldy.

Ońtústik Qazaqstannyń bir bóligin Ózbekstanǵa, Mańǵystaý oblysynyń bir bóligin – Túrkmenstanǵa qosýdy josparlady.
Bul áreketke qatań túrde tosqaýyl qoıǵan Jumabek Táshenov bolatyn.
Ol qaıtpas tabandylyqpen KSRO basshysy Nıkıta Hrýevqa bylaı dep málimdedi:
«Egerde KSRO Joǵary Keńesi jergilikti bıliktiń kelisiminsiz odaqtas respýblıkalarǵa jerimizdi bergen jaǵdaıda, KSRO Konstıtýııasynyń áreketin toqtatý kerek.
Onda árbir respýblıkanyń tarıhı aýmaǵy onyń buljymas menshigi dep anyqtalǵan. Jáne birde bir odaqtyq uıym bul erejeni buza almaıdy.
Eger Konstıtýııanyń bul talaby óreskel buzylatyn bolsa, biz Halyqaralyq quqyqtyq uıymdardyń aralasýyn suraýǵa haqymyz bar!», – degen.
Týra osyndaı qatań toıtarysty tyń ólkelik partııa komıtetiniń birinshi hatshysy T.Sokolovqa da beredi:
«Egerde sen Qazaqstanǵa baǵynǵyń kelmese, 24 saǵattyń ishinde kózime kórinbeı joǵal!
Tyń ólkesi Reseıdiń quramyna eshqashan kirmeıdi! Osylaı dep ózińniń basshyńa jetkiz!», – deıdi. Jumabek Táshenov «ózińniń basshyń» dep, Máskeýlik búkilodaqtyq basshy N.S. Hrýevty meńzep turǵan bolatyn.

Al Qazaqstan Kompartııasynyń OK bıýrosynda barlyǵy estıtindeı qatqyl daýyspen:
«Men Aqmolada týyp-óstim. Bul jerde áke-sheshemniń, ata-babalarymnyń zıraty jatyr. Sizder bul jerdi Reseıge berip jibermeksizder me!?
Mundaımen eshbir qazaq kelispeıdi?! Joldastar oılanyńyzdar! Men osyndaı máseleni sheshý túgili, kóterýdiń ózine qarsymyn…», – degen.
Jumabek Táshenovtiń dáleldi de, qatań túrdegi sózine N.Hrýev naqty jaýap bere almady. Biraq, renishin ishine búgip qaldy.
Otyrys aıaqtalǵan soń, batyrdyń ıyǵynan qaqqan D.Qonaev:
«Áı, Jumeke, naǵyz batyrsyń ǵoı, arystandaı atyldyń», – dep qaıran qalypty.
Mezette jaýap qaıtarǵan ol: «Men óz jerim men halqym úshin qandaı bolsa da synaqqa daıynmyn», – deıdi.

Jumabek Táshenov óziniń mánsaby tómendep qalǵanda, «Men halqymnyń jerin eshqandaı mánsapqa aıyrbastamaımyn!» degen sózin zamandastary tastamaı aıtyp otyrady.
Dál osy kúni onyń tulǵalyq qasıetin ereksheleıtin taǵy bir jaǵdaı oryn alady: N.Hrýevtyń birinshi kómekshisi A.Shevchenko J.Táshenevtiń ushaǵyn ruqsatsyz alyp, demalý úshin Qyrymǵa ushyp ketedi.
Bul jaıly estigen J.Táshenov ushqyshqa raııamen ushaqty buryp, keri qaıtýyn talap etken. elınogradtyń áýejaıyna kelip qonǵan A.Shevchenko keshirim surap, batyrdyń aldynda bas ııýge az-aq qalǵan. Kreml basshysyna da keregi osy bolatyn.
Bul jaǵdaı máseleniń tyǵyryqqa tirelgen túıindi jeri boldy.
Óz qolastyndaǵy baǵynyshty adamnan osynshalyq toıtarys kútpegen N. Hrýev bir aıdan soń, Jumabek Táshenovti joǵary laýazymnan alyp, burynnan qalyptasyp qalǵan úrdis boıynsha, soltústik óńirden ońtústikke «jer aýdaryp», Ońtústik Qazaqstan oblystyq atqarý komıteti tóraǵasynyń orynbasary qyzmetine jiberdi.
Onyń esimi BAQ betterine basylmady. Burynǵy kınotaspalardan ol týraly kórinister qıylyp, alyp tastalyndy. Ony iri respýblıkalyq jáne odaqtyq sharalarǵa shaqyrmady...

Táshenovtiń bul áreketteri naǵyz erlikke jatatyn. Ol joǵary qyzmetinen aıyryldy, esesine Qazaqstannyń soltústik óńiri máńgilikke Qazaq KSR quramynda qaldy.
Osy aǵamyz alyp qalǵan Teriskeı aımaqtaryna Qazaqty kóptep qonystandyrý kerek. Memleketti qorǵaıtyn ásker emes — halyq!!!
Soltústik aımaqtarǵa kóshti qoldasańyz maǵan dostyq jiberińiz. Bigigip, Teriskeı jerleriniń bosap qalǵan aýyldaryna adam, keń dalasyna mal toltyraıyq.

Býrahan DAHANOV,

"Adyrna" ulttyq portaly

Pikirler