قازىرگى جۇمىس، وقۋ، كۇندەلىكتى جوسپارلار، ءتۇرلى وقيعالار جانە ت. ب. ءبىز بارلىعىن ۇلگەرۋگە تىرىسامىز، بىراق كەيدە قاراپايىم نارسەلەرگە – دۇرىس تاماقتانۋعا ۋاقىت جەتپەيدى. جاسىراتىنى جوق، ءبىز جەيتىن تاماقتىڭ ساپاسى ءومىر ساپاسىنا تولىعىمەن اسەر ەتەدى. ارينە، پايدالى تاماق، دۇرىس سۋ ءىشۋ رەجيمى جانە جاتتىعۋ ءومىردىڭ اجىراماس كوزى بولىپ تابىلادى.
پايدالى جانە جەۋگە بولمايتىن نارسەلەر تۋرالى كوپتەگەن پىكىرلەر مەن تۇجىرىمدامالار بار، سوندىقتان بۇل ماسەلەدە بىرجاقتى بولۋ قيىن. بىراق ءبىر نارسەنى عانا سەنىممەن ايتۋعا بولادى: ادام ءوزىنىڭ اعزاسىن نەمەن تولتىرسادا، بارلىعىنا ءوزى جاۋاپتى. ءسىز، ارينە، دۇرىس تاماقتانۋ پيراميداسى نەمەسە دۇرىس تاعامدار پيراميداسى بىلەتىن بولارسىز، ولار اقۋىزدار، كومىرسۋلار، وسىمدىك مايلارى، دارۋمەندەر جانە ت.ب. بار. بىراق كەيدە دۇكەن سورەلەرىندە ۇسىنىلعان ءارتۇرلى ونىمدەردىڭ كوپتىگىن كورمەي، ازعىرۋلارعا قارسى تۇرۋ قيىن. ەڭ باستىسى - وزىڭىزبەن ىمىراعا كەلۋ جانە ءسىز ءوزىڭىزدىڭ دەنساۋلىعىڭىز ءۇشىن جاۋاپتى ەكەنىڭىزدى ءتۇسىنۋ بولىپ تابىلادى.
بۇل ماقالادا ءبىز كۇندەلىكتى ومىردە تۇتىناتىن نەمەسە ادەتتە وزىمىزگە نەمەسە بالالارىمىزعا ساتىپ الاتىن كوپتەگەن ونىمدەردى، تاعامدىق قوسپالار، كونسەرۆانتتار، جاساندى بوياعىشتار تۋرالى قاراستىراتىن بولامىز. وسى ءۇش قاراپايىم سۇراققا ءوزىڭىز ءۇشىن جاۋاپ بەرىڭىز. ءسىز زياندى قوسپالار تۋرالى ويلاندىڭىز با؟ ءسىز ساتىپ الۋ كەزىندە ونىمدەر جاپسىرماسىن وقيسىز با؟ ءسىز ادام اعزاسىنا قاۋىپتى قوسپالار ءتىزىمىن قالاي تانۋعا بولاتىنىن بىلەسىز بە؟
ازىق-تۇلىك قۇرامىنداعى ءار ءتۇرلى قوسپالار ءونىمنىڭ ءدامىن، ءتۇسىن، تاعامدىق قۇندىلىعىن، سىرتقى ءتۇرىن جانە مەرزىمىن جاقسارتۋ ءۇشىن كومەكشى رەتىندە قىزمەت ەتەتىنىن ءبارى بىلەدى. كوبىنەسە ءبىز زاتتاڭبادا كورسەتىلگەن ينگرەديەنتتەردىڭ قۇرامىنا ءمان بەرمەيمىز. بىراق ءبىر قاراعاندا زيانسىز تاعامداردىڭ كوپشىلىگى دەنساۋلىققا تەرىس اسەر ەتۋى مۇمكىن ەكەندىگىن ەستەن شىعارماۋ كەرەك. ونىمدەر قۇرامىندا بولاتىن ءار ءتۇرلى تاعامدىق قوسپالار كوپتەگەن اۋرۋلاردىڭ باستاماسى بولۋى مۇمكىن. سونىڭ ىشىندە: اللەرگيا، ادام ومىرىنە قاۋپى جوعارى اۋرۋلار، ارتىق سالماق پروبلەمالارى، بالالارداعى گيپەراكتيۆتىلىك، جاڭا تۋعان نارەستەلەردەگى اقاۋلار جانە ءتىپتى قاتەرلى ىسىك. سول سەبەپتىدە ءبىر ۋاقىتىڭىزدى ءبولىپ، ساتىپ العىڭىز كەلەتىن ءونىمنىڭ قۇرامىن وقىپ شىعىڭىز. مۇنى جەڭىلدەتۋ ءۇشىن ءبىز سىزگە كوپتەگەن باسقا ەلدەردە بۇرىننان تىيىم سالىنعان ەڭ قاۋىپتى تاعامدىق قوسپالار، بوياعىشتار مەن كونسەرۆانتتاردى نازارلارىڭىزعا ۇسىنامىز.
E100-E182-بوياعىشتار.
ە200-ە280-كونسەرۆانتتار.
ە300-ە391-انتيوكسيدانتتار.
ە400-ە481-تۇراقتاندىرعىشتار، ەمۋلگاتورلار، قويۋلاندىرعىشتار.
E500-E585-ءارتۇرلى: قىشقىلدىقتى رەتتەگىشتەر، ۇن جاقسارتقىشتار، قوپسىتقىشتار، ىلعال رەتتەگىشتەر.
ە600-ە699-حوش ءيىس پەن ءدامدى كۇشەيتكىشتەر.
ە700-ە899-بەلگىلەردىڭ قوسالقى دياپازونى (جاڭا قوسپالار پايدا بولعان جاعدايدا).
ە900-ە999-تاتتىلەندىرگىشتەر، انتيفلامەنگتەر (كوبىكتەندىرگىشتەر).
ە1000-ە1521-جىلتىراتۋعا ارنالعان زاتتار، بولگىشتەر، گاز قىسقىشتار، گەرمەتيكتەر، تەكستۋراتورلار، تۇز ەرىتۋشىلەر جانە ت.ب.
جوعارىدا ايتىلعانداردىڭ ناتيجەسىندە دۇرىس تاماقتانۋ سىزگە جانە ءسىزدىڭ وتباسىڭىزعا، بالالارىڭىزعا جاقسى كوڭىل-كۇي سىيلايدى، تەك دەنساۋلىققا وڭ اسەرىن تيگىزەدى دەپ قورىتىندى جاساۋعا بولادى. ارينە، قاۋىپتى تاعامدىق قوسپالار مەن كونسەرۆانتتاردىڭ كوپتىگىنە بايلانىستى بارلىق ونىمدەر زيان، ءتىپتى اعزاعا پايدالى ونىمدەر مۇلدەم جوق سياقتى كورىنەدى. بىراق بۇل ولاي ەمەس! ونىمدەردى ساتىپ العاندا، قۇرامىنا كىرەتىن ينگرەديەنتتەردى مۇقيات تەكسەرۋ كەرەك; بەلگىلى ءبىر زياندى ينگرەديەنتتەردى از تۇتىنۋعا تىرىسىڭىز جانە، ارينە، سالاۋاتتى ءومىر سالتىن ۇستانىڭىز!
