Qazirgi jumys, oqý, kúndelikti josparlar, túrli oqıǵalar jáne t. b. biz barlyǵyn úlgerýge tyrysamyz, biraq keıde qarapaıym nárselerge – durys tamaqtanýǵa ýaqyt jetpeıdi. Jasyratyny joq, biz jeıtin tamaqtyń sapasy ómir sapasyna tolyǵymen áser etedi. Árıne, paıdaly tamaq, durys sý ishý rejımi jáne jattyǵý ómirdiń ajyramas kózi bolyp tabylady.
Paıdaly jáne jeýge bolmaıtyn nárseler týraly kóptegen pikirler men tujyrymdamalar bar, sondyqtan bul máselede birjaqty bolý qıyn. Biraq bir nárseni ǵana senimmen aıtýǵa bolady: adam óziniń aǵzasyn nemen toltyrsada, barlyǵyna ózi jaýapty. Siz, árıne, durys tamaqtaný pıramıdasy nemese durys taǵamdar pıramıdasy biletin bolarsyz, olar aqýyzdar, kómirsýlar, ósimdik maılary, dárýmender jáne t.b. bar. Biraq keıde dúken sórelerinde usynylǵan ártúrli ónimderdiń kóptigin kórmeı, azǵyrýlarǵa qarsy turý qıyn. Eń bastysy - ózińizben ymyraǵa kelý jáne siz ózińizdiń densaýlyǵyńyz úshin jaýapty ekenińizdi túsiný bolyp tabylady.
Bul maqalada biz kúndelikti ómirde tutynatyn nemese ádette ózimizge nemese balalarymyzǵa satyp alatyn kóptegen ónimderdi, taǵamdyq qospalar, konservanttar, jasandy boıaǵyshtar týraly qarastyratyn bolamyz. Osy úsh qarapaıym suraqqa ózińiz úshin jaýap berińiz. Siz zııandy qospalar týraly oılandyńyz ba? Siz satyp alý kezinde ónimder japsyrmasyn oqısyz ba? Siz adam aǵzasyna qaýipti qospalar tizimin qalaı tanýǵa bolatynyn bilesiz be?
Azyq-túlik quramyndaǵy ár túrli qospalar ónimniń dámin, túsin, taǵamdyq qundylyǵyn, syrtqy túrin jáne merzimin jaqsartý úshin kómekshi retinde qyzmet etetinin bári biledi. Kóbinese biz zattańbada kórsetilgen ıngredıentterdiń quramyna mán bermeımiz. Biraq bir qaraǵanda zııansyz taǵamdardyń kópshiligi densaýlyqqa teris áser etýi múmkin ekendigin esten shyǵarmaý kerek. Ónimder quramynda bolatyn ár túrli taǵamdyq qospalar kóptegen aýrýlardyń bastamasy bolýy múmkin. Sonyń ishinde: allergııa, adam ómirine qaýpi joǵary aýrýlar, artyq salmaq problemalary, balalardaǵy gıperaktıvtilik, jańa týǵan nárestelerdegi aqaýlar jáne tipti qaterli isik. Sol sebeptide bir ýaqytyńyzdy bólip, satyp alǵyńyz keletin ónimniń quramyn oqyp shyǵyńyz. Muny jeńildetý úshin biz sizge kóptegen basqa elderde burynnan tyıym salynǵan eń qaýipti taǵamdyq qospalar, boıaǵyshtar men konservanttardy nazarlaryńyzǵa usynamyz.
E100-E182-boıaǵyshtar.
E200-E280-konservanttar.
E300-E391-antıoksıdanttar.
E400-E481-turaqtandyrǵyshtar, emýlgatorlar, Qoıýlandyrǵyshtar.
E500-E585-ártúrli: qyshqyldyqty rettegishter, un jaqsartqyshtar, qopsytqyshtar, ylǵal rettegishter.
E600-E699-hosh ıis pen dámdi kúsheıtkishter.
E700-E899-belgilerdiń qosalqy dıapazony (jańa qospalar paıda bolǵan jaǵdaıda).
E900-E999-táttilendirgishter, antıflamengter (kóbiktendirgishter).
E1000-E1521-jyltyratýǵa arnalǵan zattar, bólgishter, gaz qysqyshtar, germetıkter, tekstýratorlar, tuz eritýshiler jáne t.b.
Joǵaryda aıtylǵandardyń nátıjesinde durys tamaqtaný sizge jáne sizdiń otbasyńyzǵa, balalaryńyzǵa jaqsy kóńil-kúı syılaıdy, tek densaýlyqqa oń áserin tıgizedi dep qorytyndy jasaýǵa bolady. Árıne, qaýipti taǵamdyq qospalar men konservanttardyń kóptigine baılanysty barlyq ónimder zııan, tipti aǵzaǵa paıdaly ónimder múldem joq sııaqty kórinedi. Biraq bul olaı emes! Ónimderdi satyp alǵanda, quramyna kiretin ıngredıentterdi muqııat tekserý kerek; belgili bir zııandy ıngredıentterdi az tutynýǵa tyrysyńyz jáne, árıne, salaýatty ómir saltyn ustanyńyz!
