مەنىڭ "ورازا ايى كەزىندەگى ءپىتىر-ساداقانى", قازاقشالاپ ايتسام، قايىرىمدىلىق كومەكتى مەشىتكە ەمەس، مۇقتاج جاندارعا، ياكي ادىلەتسىز سوتتالعان ساياسي تۇتقىنداردىڭ وتباسىنا بەرۋ كەرەكتىگى تۋرالى ۇسىنىسىما قارسى ءدىنشىل ساناداعى ادامدار دورەكى فورمادا جەكەمە ءارتۇرلى بوقتىق سوزدەر جازىپ جاتىر. دىنشىلدەردىڭ نەگىزگى ارگۋمەنتى ء"پىتىر-ساداقانى" تەك اللانىڭ ءۇيى - مەشىتكە بەرۋ كەرەك، ياعني تۇسكەن قارجىنى يمام-مولدالار كەدەيلەرگە وزدەرى تاراتادى دەگەن ءۋاج ايتىپتى.
سوعان بايلانىستى حالىق اراسىنداعى ءدىني-ساياسي توپتاردىڭ دوگمالىق تۇسىنىكتەرىنە تويتارىس بەرۋ ءۇشىن مىنانى ايتقىم كەلەدى:
مەشىت - اللانىڭ ءۇيى ەمەس، ال سول سياقتى
قۇران دا -اللانىڭ ءسوزى ەمەس.
جاراتۋشى-ءتاڭىر ءبىزدىڭ وي-كوزقاراسىمىزداعى مۇنداي ادامي-پەندەلىك ۇعىمداردان پاك جانە ادا.
ءتاۋرات، زابۋر، ءىنجىل، قۇران نەمەسە باسقا دا يدەولوگيالىق-تەولوگيالىق كىتاپتار جەر-جاھانداعى الەم حالىقتارىن جالپىادامزاتتىق مورالدىق-ەتيكالىق ۇستانىمعا ناسيحاتتايدى جانە اتالمىش ەتيكالىق كىتاپتار گالاكتيكا، جەر، كۇن، اي، جۇلدىز، سۋ-مۇحيت پەن باسقا دا پلانەتالار سياقتى بار بولعانى جاراتۋشى-ءتاڭىردىڭ جاراتىلىستارى.
مەشىت اللانىڭ ءۇيى جانە قۇران اللانىڭ ءسوزى دەگەن ءدىني دوگما "مۇسىلماندارعا" يسا پايعامبار قۇدايدىڭ ءسوزى (ارابشا كاليما) مەن رۋحى بولعان دەگەن تۇسىنىك ارقىلى، ياعني حريستيان دىنىندەگى كاتوليك-ريم شىركەۋىنىڭ وزگەشە ويلايتىن مىڭداعان ادامدى تىرىدەي ورتەتەتىپ، گەنوتسيد جاساتقان ءدىني دوكتريناسىنان ەنگەنىن كوبى بىلە بەرمەيدى.
(نيسا سۇرەسى،171-ايات)
شىندىعىندا، قۇران ءىلىمى بويىنشا بۇتكىل عالام جاراتۋشىسىنىڭ قۇدىرەتى شەكسىز، ول ەشقانداي عيباداتحاناعا مۇقتاج ەمەس، ياعني «مەشىت – قۇدايدىڭ ءۇيى» ەمەس. ادامزاتتىڭ كيە تۇسىنىگى تەك قانا ءتاڭىر-قۇدايعا عانا لايىقتى. تۇركىلىك وركەنيەتتىڭ قاينار بۇلاعىنان ءنار العان يبراحيم پايعامباردان باستاۋ العان بىرقۇدايشىل ءدىندى ناسيحاتتاعان مۇسا، يسا، مۇحاممەد نەمەسە ءبىز بىلمەيتىن باسقا دا پايعامبارلار دا جالعىز ءتاڭىر-قۇدايدى ءبارىن ءبىلۋشى، ءبارىن كورۋشى دەپ تانىدى، ۇلى جاراتۋشىنىڭ بارلىق جەردەگى ماڭگى قۇدىرەتىنە يمان كەلتىردى. جاراتىلعاندار قاي جاققا بەت تۇزەسە دە، ولار ءتاڭىر-قۇدايدى تابادى. سوندىقتان دا مەن تاريحتا ادامزات وركەنيەتىن قالىپتاستىرعان اتاقتى ويشىل-فيلوسوفتار،جاراتىلىستانۋ (فيزيكا، ماتەماتيكا، حيميا، بيولوگيا، مەديتسينا، ت.ب) مەن گۋمانيتارلىق عىلىمنىڭ نەگىزىن سالۋشىلار - ادامي/ەتيكالىق نورمالاردى ناسيحاتتاۋشى ەلشى-پايعامبارلاردىڭ بەدەل-دارەجەسىنەن كەم جانە ەش تومەن ەمەس دەپ ەسەپتەيمىن.
تۇراربەك قۇسايىنوۆ،
"دەموس" قب توراعاسى
(اۆتوردىڭ كوزقاراسى رەداكتسيا ۇستانىمىن بىلدىرمەيدى، بۇل تاقىرىپ بويىنشا قارسى تاراپتىڭ دا ماتەريالدارىن جاريالاۋعا ءازىرمىز).
