قر ءبىلىم جانە عىلىم ءمينيسترى اسحات ايماعامبەتوۆتىڭ
جانە
سىبايلاس جەمقورلىققا قارسى ءىس-قيمىل اگەنتتىگىنىڭ نازارىنا!
اباي قۇنانباەۆتىڭ تۋعانىنا 175 جىل تولۋ مەرەيتويى، وكىنىشكە قاراي، ەلىمىزدى جايلاعان ىندەتتىڭ تاساسىندا قالىڭقىراپ تۇر. بىراق الەمدى جايلاعان COVID – 19 ىندەتىنەن گورى ابايدىڭ اتىن پايدالانىپ كوزى اشىق، كوكىرەگى وياۋ سانالاتىن، قولىندا بيلىگى بار «زيالىلاردىڭ» قولىمەن جاسالعان «ىندەت» جانعا باتادى. تاقىرىپقا كوشەيىك...
2019 جىلى ەكىباستۇز قالاسىنا قاراستى سولنەچنىي كەنتىندە جاڭا مەكتەپ اشىلدى. ىلە، سول جىلدىڭ قازان ايىندا، اباي ەسىمىنە يە بولعان وسىناۋ مەكتەپتە ۇلى اقىننىڭ (2020 جىلى اتالىپ وتۋگە ءتيىس) مەرەيتويىنا ارنالعان حالىقارالىق كونفەرەنتسيا ءوتتى. بۇل ءوزى اتى «حالىقارالىق» بولعانىمەن، زاتى بەيمالىم شارا بولدى. بەيمالىم دەيتىنىمىز، ەكىباستۇز قالالىق ءبىلىم ءبولىمىنىڭ رەسمي پاراقشالارىندا بۇل شارا بىرەسە «فەستيۆال»، بىرەسە «حالىقارالىق كونفەرەنتسيا» بولىپ جازىلدى. فەستيۆال مەن كونفەرەنتسيا ەكەۋى ەكى ءتۇرلى نارسە. كونفەرەنتسيانىڭ ۇيىمداستىرۋشىلارى: ەكىباستۇز قالالىق ءبىلىم ءبولىمى، يننوۆاتسيالىق ەۋرازيا ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ پەداگوگ كادرلار ءبىلىمىن جەتىلدىرۋ ينستيتۋتى (حوۆدا مەملەكەتتىك ۋنيۆەرسيتەتىمەن بىرلەسىپ), قر كىشى عىلىم اكادەمياسى.
ءبىز ەكى-ءۇش كۇنگە سوزىلعان اۋقىمدى شارانىڭ مازمۇنى تۋرالى پالەن دەي المايمىز. بىرقاتار سالماقتى تۇلعا قاتىستى، ۇستازدار وي ءبولىستى، شاكىرتتەر جۇلدە الدى... قىسقاسى، مەيلى فەستيۆال بولسىن، مەيلى كونفەرەنتسيا بولسىن، ايتەۋىر پايداسىز بولماعانى انىق. ءبىزدىڭ ايتپاعىمىز باسقا نارسە.
وسى شاراعا قاتىسۋ ءۇشىن مۇعالىمدەر قاۋىمىنان، انىقتاساق، مۇعالىم باسىنان 15 مىڭ تەڭگەدەن جارنا جينالدى. جانە بىلگەنىمىز، ەكىباستۇز وڭىرىنەن (باسقا ايماقتان كەلگەندەردى ايتپاعاندا) كونفەرەنتسياعا قاتىسپاي، جارنا تولەمەي قالعان مۇعالىم كەمدە-كەم. قاتىسۋ جارناسى نەگە وسىنشاما كوپ، ونداي اقىنى كىم بەلگىلەدى – الدە ءبىلىم جانە عىلىم مينيسترلىگى مە ەكەن؟ ءبىز وسىنى بىلگىمىز كەلەدى.
جەرگىلىكتى مۇعالىمدەردىڭ ايتۋىنشا، ءار قاتىسۋشىعا (ون بەس مىڭدى تولەۋشىگە) بەس ءتۇرلى سەرتيفيكات بەرىلەدى دەپ ۋادە ەتىلىپتى. بىراق بەسەۋ تۇرماق بىرەۋىنە دە قولى جەتپەي، اقشاسى دالاعا كەتكەندەر كوپ. ولار كونفەرەنتسياعا قاتىسقان-قاتىسپاعانىن نەمەن دالەلدەيتىنىن بىلمەي دال.
جالپى، كەز كەلگەن ەسى دۇرىس كونفەرەنتسيا وتەر الدىندا اقپاراتتىق حات تاراتىلادى. وندا جارنانىڭ سوماسى كورسەتىلىپ، تولەيتىن رەكۆيزيتتەرى جازىلادى. سودان سوڭ قاتىسۋشىنىڭ قولىنا نە بەرىلەتىنى جازىلادى. ادەتتە ءمۇيىزى قاراعايداي ۋنيۆەرسيتەتتەر ۇيىمداستىراتىن حالىقارالىق كونفەرەنتسياعا قاتىسۋ جارناسى 5 مىڭ تەڭگەدەن اسپايدى. ويتكەنى مۇعالىمدەردىڭ ميلليونەر ەمەس ەكەنى جالپاق جۇرتقا بەسەنەدەن بەلگىلى. جارنا قاتاڭ تۇردە بانك ارقىلى قابىلدانىپ، سوڭىنان قاتىسۋشىعا مىندەتتى تۇردە العىس حات (نەمەسە سەرتيفيكات) بەرىلەدى. سونىمەن قاتار، قاعاز نەمەسە ەلەكتروندى تۇردە جيناق شىعۋى كەرەك. حالىقارالىق دەپ «ەن» تاعىلعان كونفەرەنتسيادا ونداي جيناق مىندەتتى تۇردە بولۋى كەرەك.
بارلىق وقۋ ورىندارى 5 مىڭ تەڭگەدەن اسىرمايتىن كونفەرەنتسيا جارناسىنا 15 مىڭ تەڭگە دەگەن باعانى ەكىباستۇزدىق پىسىقايلار قايدان الدى؟ ءبىزدى سول قىزىقتىرادى. بىلگەنىمىز، جارنا اقشاسى قولدان-قولعا قابىلدانعان. ياعني، قاتىسۋشىلار ونى بانك ارقىلى اۋدارماعان، سولنەچنىي مەكتەبىنىڭ الدىندا (ىشىندە) ورنالاسقان ۇستەلدە وتىرعان تىركەۋشىلەرگە بەرە سالعان. قابىلداۋشىلار ولاردى داپتەرگە تىركەگەن. البەتتە، تۇبىرتەك دەگەن اتىمەن بولماعان. كوپ ادام ارتىنان سەرتيفيكاتتارىن الا الماعان. قىرىق سىلتاۋ ايتىلعان، ۇيىمداستىرۋشىلار ءبىر-بىرىنە سىلتەگەن. كىتاپ تۇرىندەگى جيناق تۇرماق، كونفەرەنتسيانىڭ ەلەكتروندىق جيناعىن دا كورگەن ادام جوق.
قاتىسقانداردىڭ ايتۋىنشا، كونفەرەنتسياعا قاتىسقان، اقشا تولەگەن ادام سانى 300-دەن اسپاسا، كەم ەمەس. ءتىپتى ودان دا كوپ بولىپتى. ولاي بولسا، ولاردان تۇسكەن اقشانى شارانىڭ باسى-قاسىندا جۇرگەن ءبىلىم ءبولىمى باسشىسىنىڭ «باس اقىلشىسى» ناتاليا نەفەدوۆا (ەكىباستۇز قالاسى اكىمىنىڭ ورىنباسارى), ەكىباستۇز قالالىق ءبىلىم ءبولىمىنىڭ باسشىسى جازيرا حامزاباەۆا جانە يننوۆاتسيالىق ەۋرازيا ۋنيۆەرسيتەتىنە قاراستى پەداگوگ ماماندار بىلىكتىلىگىن ارتتىرۋ ورتالىعىنىڭ ديرەكتورى مايجان شاكارمانوۆا قايدا جىبەردى ەكەن؟ ۇيىمداستىرۋشىلار تىزىمىندە تۇرعان قر كىشى عىلىم اكادەمياسىنىڭ ەنشىسىنە نەشە تەڭگە جۇمسالدى؟ قاتىسۋشىلارىنىڭ باسىم كوپشىلىگىن ەكىباستۇزدىق ۇستازدار قۇراعان بۇل شاراعا «حالىقارالىق» دەپ ايدار تاعۋدىڭ نە قاجەتى بار ەدى؟!
جارايدى، قوناقتاردى كۇتۋگە جۇمساعان شىعار، ولاردىڭ جولاقىلارىن تولەگەن شىعار. گونورار بەرگەن بولار. بىراق نە ىستەسە دە ەسەبى بولۋى كەرەك قوي؟ سول ەسەپ قايدا؟ كورگىمىز، تانىسقىمىز كەلەدى.
ۇيىمداستىرۋشىلاردىڭ ءبىرى رەتىندە اتالعان يننوۆاتسيالىق ەۋرازيا ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ رەسمي سايتىنان وسى كونفەرەنتسيا تۋرالى تولىققاندى اقپارات نازارىمىزعا ىلىكپەدى. قايتا ۇيىمداستىرۋشى تاراپ ونى ەل نازارىنا تۇسىرمەۋگە، جىلدام ۇمىتتىرىپ جىبەرۋگە تىرىسقانداي كورىندى...
تاعى ءبىر بايقاپ قالعانىمىز، وسى ۋنيۆەرسيتەتكە قاراستى پەداگوگ ماماندار بىلىكتىلىگىن ارتتىرۋ ورتالىعىنىڭ ديرەكتورى مايجان شاكارمانوۆا اندا-مىندا جىلتىڭداپ اقىلى سەمينار وتكىزۋگە داعدىلانعان ەكەن... بىراق ءبىر كونفەرەنتسيا ءۇشىن ءبىر مۇعالىمنەن ون بەس مىڭ تەڭگە الىپ «قاناپ» نە كورىندى؟!
جارايدى، وزگە ۇيىمداستىرۋشىلار جارنانىڭ 15 مىڭ تەڭگە بولۋىن تالاپ ەتكەن شىعار، دەسە دە ەكىباستۇزدىق باسشىلاردىڭ: «جوق، نەگىزگى قاتىسۋشىلار – ءبىزدىڭ قاراپايىم مۇعالىمدەر. ولارعا سالماق سالا المايمىز»، - دەۋىنە بىرەۋ تىيىم سالدى ما؟ انشەيىندە بىلگىش نەفەدوۆا تولەمدەردىڭ بانك ارقىلى جۇرگىزىلۋىن قاداعالاسا قايدا قالدى؟!
مۇعالىمدەردىڭ ماڭداي تەرىمەن تاپقان اقىسىن «سىپىرىپ الىپ»، ونىسىنىڭ وتەۋىن دۇرىس بەرە الماعان وسى شارادان سىبايلاس جەمقورلىقتىڭ ءيسى مۇرنىمىزعا كەلەدى. سول ءيىس-قوڭىس جويىلۋى ءۇشىن رەسمي تۇلعالاردان انىقتاما سۇرايمىز!
تەك بىزگە بۇدان بۇرىنعىداي «ءويتتى-ءبۇيتتى» دەگەن سىلدىر سوزبەن جازىلعان جاۋاپ ەمەس، بانك انىقتامالارى، تۇبىرتەكتەر، تىركەۋ جۋرنالى، شىققان جيناقتىڭ فوتوسى، ۇيىمداستىرۋشى تاراپتىڭ جارنانى 15 مىڭ تەڭگە ەتىپ بەلگىلەۋ سەبەبىن ايعاقتايتىن حاتتاما، كەلگەن-كەتكەن قوناقتاردىڭ بيلەتتەرى، اس-سۋىنىڭ شىعىنىنا جۇمسالعان قاراجات انىقتامالارى سياقتى نىق قۇجاتتاردىڭ كوشىرمەلەرى كەرەك!
اسۋان تايجان،
پاۆلودار وبلىسى
