بۇگىن، ناۋرىزدىڭ 13-ءى — جەلتوقسان وقيعاسى قۇرباندارىنىڭ ءبىرى، "حالىق قاھارمانى" قايرات رىسقۇلبەكوۆتىڭ تۋعان كۇنى.
قايرات نوعايبايۇلى 1966 جىلدىڭ 13 ناۋرىزىندا مويىنقۇم اۋدانى بىرلىك اۋىلىندا دۇنيەگە كەلگەن.
ول ەلىمىز ەگەمەندىك العاننان كەيىن قازاقستان جوعارعى سوتى پلەنۋمىنىڭ 1992 جىلى 21 اقپانداعى شەشىمىمەن تولىقتاي اقتالدى. «حالىق قاھارمانى» اتاعى بەرىلدى. تاراز قالاسىندا رىسقۇلبەكوۆ ەسىمىمەن اتالاتىن دەمالىس پاركى بار.
1987 جىلدىڭ 1 قاڭتارى رىسقۇلبەكوۆ 18 جەلتوقسان تاڭنىڭ 9 ساعات 30 مينۋتىندا فۋرمانوۆ كوشەسى مەن اباي داڭعىلىندا جاسالعان فوتوسۋرەتتىڭ نەگىزىندە تۇتقىندالدى.
قايرات رىسقۇلبەكوۆ وتباسىنا جازعان حاتىندا ءبىر ميليتسيونەردى قازاق قىزىن جىعىپ، شاشىنان سۇيرەگەنى ءۇشىن جابىلا ساباعاندارىن جازعان. بىراق، تەرگەۋشىلەر زىميان ارەكەتتەرىمەن رىسقۇلبەكوۆكە نەشە ءتۇرلى ايلا-شارعى قولدانىپ، ونى ادام ءولتىردى دەپ ايىپتايدى.
18 جەلتوقسان كۇنى تۇسكى ون ءبىر جارىم مەن ون ەكىنىڭ ارالىعىندا مەملەكەتتىك تەلەورتالىقتىڭ جاس ينجەنەرى سەرگەي ساۆيتسكي اۋىر سوققى الىپ، 19 جەلتوقساندا اۋرۋحانادا كوز جۇمدى. كۋاگەرلەر بۇعان قايراتتى كىنالاعان.
قايرات رىسقۇلبەكوۆ 1988 جىلى 21 مامىردا سەمەي تۇرمەسىندە كوز جۇمدى. قايراتتىڭ سەمەي تۇرمەسىندە قالاي كوز جۇمعانى ءالى كۇنگە دەيىن قۇپيا بولىپ كەلەدى.
نازارلارىڭىزعا باتىر ۇلدىڭ «اقتىق ءسوزىن» ۇسىنامىز.
«ء…يا، مەن سiزدەردەن ەش جاسىرمايمىن، مەن 18 جەلتوقسان 1986 جىلى الاڭعا باردىم، كوپشiلiكپەن بiرگە. بارعاندا دا قوناەۆتىڭ كۇيiن كۇيتتەپ بارعان جوقپىن. تەك قانا، ول جەرگە بارعان سەبەبiم، بار ماقساتىم، بiرiنشiدەن، ول جەردە نە بولىپ، نە iستەپ، نە قويىپ جاتقانىن ءوز كوزiممەن كورۋ بولدى. ەكiنشiدەن، الاڭدا قازاقتىڭ ۋىزداي جاس قىزدارىن ۇرىپ-سوعىپ، ءولتiرiپ جاتىر دەگەندi ەلدەن ەستiگەن سوڭ، ءوز باسىم قولىمدى جايىپ «كۇل بولماساڭ، ءبۇل بول» دەپ وتىرۋعا ەركەكتiك ار-نامىسىم ەش جەتپەدi. ەر قاتارىندا ەر قارا بوپ، سانى بار، ساپاسى جوق بوپ، ەربەڭدەپ جۇرگەن نامىسسىز ەركەك مەن ەمەسپiن، قۇدايعا شۇكiرشiلiك، مەنiڭ دە كوركەيگەن كەۋدەمدە ناعىز ەرگە لايىق «نامىس» بارشىلىق.
ونىڭ ۇستiنە «قىزدىڭ جولى جiڭiشكە» دەگەن. مەنiڭ تۇسiنiگiمشە، ايەل ادامعا ەر ادامدار تۇرماق، اڭ ەكەش اڭداردىڭ، حايۋانداردىڭ ەركەگi دە ۇرعاشىسىنا ءمۇيiز، يا بولماسا تۇياعىن كوتەرمەيدi. ال، بiز ءبارiمiز دە اڭ ەمەس، ادامزاتتىڭ ۇلى — ادامبىز، سوندىقتان، ەر ادام ايەل زاتىنا قول كوتەرiپ، قول جۇمساۋعا تيiس ەمەس، اۋەلi ەش پراۆوسى جوق. مiنە، قىسقاشا ايتقاندا، وسىنداي تۇسiنiكپەن، ايەل زاتىنا ەر بولىپ ءوز قولۇشىمدى بەرiپ، كومەكتەسۋگە، ولاردى اراشالاپ-قورعاۋ ءۇشiن بارعانىم راس. سول جەردە قولىمنان كەلگەنشە بiر كومەگiمدi بەرگەنiم دە راس. ول ءۇشiن ءالi كۇنگە دەيiن ەش وكiنبەيمiن، كەرiسiنشە، ۇلكەن ماقتانىش تۇتامىن. بiراق تا، بiر قۇداي ءوزi كۋا، ادام بالاسىن ەش ولتiرگەنiم جوق. مۇنداي ايۋاندىق جاساۋدىڭ ءوزi, سورماڭداي مەنiڭ قولىمنان كەلمەيدi. ەش ۋاقىتتا، ەشقاشان دا…
ال، ايەل زاتىنا ايۋاندىقپەن قول كوتەرiپ، شاشىنان تارتىپ، كوكپارشا سۇيرەگەنi ءۇشiن بiر ميليتسيانى ۇرىپ-سوققانىم وتە راس. ول ادام كۇنi بۇگiنگە دەيiن امان-ەسەن زىر جۇگiرiپ ءجۇر. ءوز قولىممەن جاساعان بار تەرiس قىلىق، بار قىلمىسىم وسى عانا.
كۇنادان تازا باسىم بار،
جيىرما بىردە جاسىم بار،
قاسقالداقتاي قانىم بار،
بوزتورعايداي جانىم بار.
الام دەسەڭ، الىڭدار.
قايرات دەگەن اتىم بار،
قازاق دەگەن زاتىم بار،
ەركەك توقتى قۇرباندىق.
اتام دەسەڭ اتىڭدار!"
«ادىرنا» ۇلتتىق پورتالى
