بۇگىن پارلامەنت پالاتالارىنىڭ بىرلەسكەن وتىرىسىندا بۇۇ-نىڭ ميسسيالارىنا قاتىسۋ ءۇشىن قازاقستان قارۋلى كۇشتەرىنىڭ بىتىمگەرلىك كونتينگەنتىن جىبەرۋ ماسەلەسى قارالدى. ءماجىلىس پەن سەنات دەپۋتاتتارى «بۇۇ-نىڭ گولان جوتاسىنداعى ءبولىنۋ پروتسەستەرىن باقىلاۋ جونىندەگى كۇشتەرى» ميسسياسىنا (UNDOF, سيريا-يزرايل) ورنالاستىرۋدى ءبىر اۋىزدان قولداپ، داۋىس بەردى.
قازاق اسكەرىنىڭ سوعىس بولىپ جاتقان تاياۋ شىعىسقا بارۋى قاۋىپتى ەمەس پە؟ ءماجىلىس دەپۋتاتتارى بۇل سۇراققا ءار ءتۇرلى جاۋاپ بەردى.
«اسكەريلەردىڭ اتا-انالارى مازاسىزدانۋى مۇمكىن»
«اۋىل» پارتياسىنىڭ اتىنان ءماجىلىس دەپۋتاتى بولعان ەربولات ساۋرىقوۆتىڭ ويىنشا قازاق اسكەرىنىڭ گولان جوتاسىنا بارۋى ەشقانداي قاۋىپتى ەمەس.
– 2014 جىلدان باستاپ، 2018 جىلعا دەيىن ءبىزدىڭ 67 اسكەرىمىز باتىس ساحارادا، كوت-د'يۆۋاردا، ماليدە ءوزىنىڭ بىتىمگەرشىلىك ميسسياسىن ورىنداعان بولاتىن. 2018 جىلدان كۇنى بۇگىنگە دەيىن 537 وفيتسەرىمىز ورتالىق افريكا ەلدەرى مەن ليۆاندا بولىپ قايتتى. سوندىقتان 4 ميسسيا بويىنشا سۇرانىپ وتىرعان 430 اسكەرىمىزدىڭ ەڭ ءبىرىنشى كەتىپ بارا جاتقان 139 وفيتسەرلەرىمىز ينجەنەرلىك جانە شتابتاعى وفيتسەرلىك قىزمەتىن اتقارادى. سونداي-اق ساربازدارىمىز بايلانىس پەن بارلاۋ جۇمىستارىمەن اينالىسادى. بۇل جەردە تىكەلەي قاقتىعىس پەن سوعىسقا ءبىزدىڭ اسكەر جىبەرىلىپ جاتقان جوق. مەنىڭ ويىمشا، بۇل قازاقستان اسكەرىنىڭ حالىقارالىق دەڭگەيدە تاجىريبە جيناۋىنا ءتيىمدى جانە ادام ومىرىنە قاۋىپ تونەتىن ميسسياعا جىبەرىلىپ جاتقان جوق. بىراق بەيبىتشىلىك ورناتۋ ماقساتىندا بارعاننان كەيىن، ارينە، اسكەريلەردىڭ اتا-انالارى قاۋىپتەنىپ، مازاسىزدانۋى مۇمكىن. بىراق ەندى پرەزيدەنت تە، پارلامەنت تە ءبىزدىڭ ساربازدارىمىزدى جىبەرىپ وتىرعان كەزدە بەلگىلى ءبىر نەگىزدەرگە سۇيەنىپ وتىر. سول سەبەپتى مەن بىتىمگەرشىلىكپەن اسكەر جىبەرۋدىڭ قاۋپى جوق دەپ ويلايمىن، – دەيدى ول.
دەپۋتاتتان «قوعامدا «اسكەرىمىزدى تاياۋ شىعىسقا نەگە جىبەرەمىز؟» دەگەن سۇراق بولۋى مۇمكىن. بۇل تۇسىنبەۋشىلىكتىڭ سالدارى اۋىر بولماي ما؟»
– تۇسىنبەۋشىلىك بولۋى مۇمكىن. قوعام ىشىنە كىرىپ، جەتە زەرتتەپ جان-جاقتى تالقىلامايىنشا ولار بۇل ماسەلەنى دۇرىس تۇسىنبەۋى مۇمكىن. دۇرىس تۇسىنبەۋشىلىكتىڭ سالدارىنان قوعامدا بۇگىنگى كۇننەن باستاپ تەرىس ويلار، پىكىرلەر قالىپتاسۋى مۇمكىن. ول راس. بۇعان دەيىن ارىپتەستەرىڭىز مەنەن «ەگەر پرەزيدەنت پارلامەنتتەن «بىتىمگەرشىلىك ميسسيا بويىنشا اسكەر جىبەرۋدى سۇراسا، وعان ءسىز قالاي قارايسىز؟» دەپ سۇراعان ەدى. سول كەزدە «ءيا، مەن بۇعان دۇرىس قارايمىن» دەگەن پىكىرىم ءۇشىن مەن قوعام مەنى سىنادى دا. سىني پىكىرلەر قاشان دا بولۋى مۇمكىن. ويتكەنى بۇل ماسەلە – قوعامدى الاڭداتاتىن دۇنيە. بىراق مەنىڭ ويىمشا الاڭدايتىن نەگىز جوق، - دەدى ول.
«قاقتىعىسقا قاتىسايىن دەپ وتىرعان جوقپىز»
ءماجىلىس دەپۋتاتى جۇلدىز سۇلەيمەنوۆانىڭ پىكىرى ەربولات بايۇزاقۇلىمەن كوزقاراسىمەن ۇندەس. ءتىپتى ول بىتىمگەرشىلىك ميسسياسىمەن اسكەر جىبەرۋ حالىقارالىق ارەنادا قازاق ەلىنىڭ ابىرويىن ارتتىراتىنىن ايتتى.
– مەنىڭ ويىمشا، دۇنيە ديدارىندا قازاق اسكەرلەرىنىڭ جاڭا دەڭگەيگە كوتەرىلگەنىنىڭ نەگىزگى فاكتورى دەپ بىلەمىن. سوندىقتان دا مەن بۇل شەشىمدى نەگىزدى، قاجەت، ورىندى دەپ بىلەمىن. بۇل جالپى ءوزىمىزدىڭ اسكەرىمىزدى، ونىڭ ىشىندە بىتىمگەرشىلىك ميسسيامىزدى دامىتۋدا حالىقارالىق تاجىريبەلەردى جيناۋىمىز قاجەت. بۇل ءبىز ءۇشىن، جالپى حالىقارالىق بىتىمگەرلىك ميسسيادا ءوزىمىزدىڭ تاريحي، اسكەري ميسسيامىزدى انىقتايتىن فاكتور دەپ ويلايمىن. سول سەبەپتى مەن ءوزىم قۇپتايمىن، قولدايمىن. ال ەندى قاۋىپكە كەلسەك، ءبىز رەزەرۆ رەتىندە كىرەمىز. بىرىنشىدەن، قاقتىعىسقا ناقتى قاتىسايىن دەپ وتىرعان جوقپىز. ەكىنشىدەن، ميسسيامىزدىڭ ءوزىنىڭ قۇقىقتىق مارتەبەسى بار. رەزەرۆ رەتىندە جانە قاداعالاۋ فۋنكتسياسىمەن كىرەتىندىكتەن مەن ءدال قازىر ناقتى ءبىر قورقىنىش بار دەپ ويلامايمىن، - دەدى ول.
«وپپوزيتسيالىق كوزقاراستا بولسام دا قارسى تۇرا المايمىن»
بۇعان دەيىن ءماجىلىس دەپۋتاتى ابزال قۇسپان قازاق اسكەرىنىڭ بىتىمگەرشىلىكپەن گولان جوتالارىنا بارۋعا قارسى ەكەنىن ايتقان بولاتىن. سەبەبى ول ەڭ اۋەلى ءوزىمىزدىڭ تەرريتوريالىق تۇتاستىعىمىزعا ءمان بەرۋ كەرەك دەگەن پىكىردە.
ءبىر قىزىعى بۇگىن ابزال قۇسپان باستاعان ءماجىلىس پەن سەنات دەپۋتاتتارى ءبىر اۋىزدان اسكەر جىبەرۋ تۋرالى شەشىمدى قولداپ، داۋىس بەردى. دەپۋتاتتاردىڭ ىشىندە قالىس قالىپ نەمەسە قارسى داۋىس بەرگەن دەپۋتات نەگە بولمادى؟ بۇل سۇراققا ءماجىلىس دەپۋتاتى ەرمۇرات باپي جاۋاپ بەرۋگە تىرىستى.
– سەبەبى بۇل قازاقستاننىڭ حالىقارالىق دەڭگەيدەگى يميدجىنە وتە قاجەتتى شەشىم بولدى. مىسالى، بۇعان دەيىن ءبىز رەسەيدىڭ ىعىندا قالىپ جۇردىك نەمەسە سوڭعى ميسسيامىزدا ءۇندىستان اسكەرىنىڭ قۇرامىندا از عانا ساربازبەن بولدىق. ەندى ءبىز قازاقستاننىڭ ءوز اتىنان بارا جاتىرمىز. ناقتىراق ايتسام، ءار اسكەردىڭ كەۋدەسىندە مەملەكەتتىك تۋ مەن بۇۇ-نىڭ تۋى تۇرادى. بۇل ءبىزدىڭ حالىقارالىق دەڭگەيدەگى ۇلكەن قاقتىعىستارعا، داۋ-دامايعا قازاقستاننىڭ ءوز اتىنان ەڭ ءبىرىنشى قاتىسۋىمىز بولىپ وتىر. سول سەبەپتى مەن قانشا وپپوزيتسيالىق كوزقاراستاعى ازامات بولسام دا بۇعان قارسى تۇرا المايمىن، – دەدى دەپۋتات.
پارلامەنتتەگى جيىندا قازاقستان اسكەرى مەن تەحنيكاسىن الماتىدان گولان جوتالارىنا تەمىر جول ارقىلى جەتكىزۋ جايى ايتىلدى. اسكەر مەن تەحنيكانىڭ بارۋ شىعىنىن قازاقستان كوتەرۋى مۇمكىن. بۇل شامامەن 8 ملن دوللاردى قۇرايدى. ال بىتىمگەرلەردىڭ جاراق، تەحنيكالارىمەن بىرگە بەرى قايتۋ شىعىنىن بۇۇ كوتەرمەك.
گولان جوتالارى – تاياۋ شىعىستاعى داۋلى اۋماق. ونىڭ ءبىر بولىگىن يزرايل باسىپ السا، ءبىر بولىگىنە سيريا يەلىك ەتەدى.
سەرىك جولداسباي
«ادىرنا» ۇلتتىق پورتالى
