بۇگىن كەڭەستىك قوعام جانە مەملەكەت قايراتكەرى دىنمۇحامەد قوناەۆتىڭ قايتىس بولعان كۇنى. ول 1993 جىلى 22 تامىزى كۇنى 82 جاسقا قاراعان شاعىندا قايتىس بولعان ەدى. "ادىرنا" ۇلتتىق پورتالى قوناەۆقا قاتىستى دەرەكتەر تىزبەگىن ۇسىنادى.
دىنمۇحامەد قوناەۆ قازاقستان تاريحىندا مەملەكەت ءارى قوعام قايراتكەرى، قازاقستان كومپارتياسى وك ءبىرىنشى حاتشىسى، ءۇش مارتە سوتسياليستىك ەڭبەك ەرى، قازاق كسر عىلىم اكادەمياسىنىڭ اكادەميگى، تەحنيكا عىلىمدارىنىڭ دوكتورى رەتىندە قالعان. ول سسرو-نىڭ ىشكى جانە سىرتقى ساياساتىن باسقاراتىن 15 مۇشەلىك پوليتبيۋرو مۇشەسى بولعان.
وتباسىندا 11 بالانىڭ ءتورتىنشىسى، قارۋ-جاراق كوللەكتسيالاپ، اڭشىلىق پەن ساياتشىلىقتى ۇناتقان. 1971 جىلى «ەڭ ۇزدىك اڭشى» اتانعان، سونداي-اق، يسپانيانىڭ اڭشىلار ۇيىمىنا مۇشەلىك ەتكەن.
بويى - 198 سم. 46 ولشەمدەگى اياق كيىم كيگەن. ونىڭ اۋدانى 200 كۆ. بولاتىن شاعىن پاتەردە 24 جىل ءومىر سۇرگەنى ايتىلادى.
قوعام قايراتكەرىنىڭ ومىرلىك جارى — زۋxرا شارىپقىزى. ۇلتى تاتار بولعان، ال ماماندىعى — ەسەپشى.
ول عىلىم اكادەمياسىنا باسشىلىق ەتكەن جىلدارى 30 رۋبل جالاقىسىن №1 بالالار ۇيىنە قايىرىمدىلىققا بەرگەن.
1986 جىلداعى دۇربەلەڭدە جالعان جالادان جۇبايى زۋxرا شارىپقىزىنىڭ اقىلىنىڭ ارقاسىندا امان قالعان. قايراتكەردىڭ جارى وتاسقاننان كەيىنگى (1939-86 جىلدارداعى) چەكتەردى ساقتاعان ەكەن.
ول قازۇۋ قالاشىعىنىڭ، قازاقستان قوناقۇيى سىندى الماتىداعى كورىكتى ورىنداردىڭ سالىنۋىن ءوزى قادالاعان.
شەتەل باسشىلارى وعان سىيلىقتار جىبەرىپ وتىرعان. ولاردىڭ قاتارىندا ەليزاۆەتتا ءىى، ي. گاندي، ە.شەۆاردنادزە بار.
قوناەۆ جايلى 1960 جىلى اقش-تىڭ 34-پرەزيدەنتى دۋايت ەيزەنحاۋەر: "مەن بۇگىن زور تۇلعامەن قاۋىشتىم، ول تەرەڭ ساياساتكەر، حالىقتار دانالىعىن تولىق مەڭگەرگەن ادام. ول كسرو-نىڭ سيرەك كەزدەسەتىن تۇلعاسى", - دەگەن.
ونىڭ كەزىندە 700-دەن اسا قازاق مەكتەبى جابىلىپ قالعان.
ۇيعىر جازۋشىسى ابدىكەرىم عانيەۆ ءوزىنىڭ قازاق جەرلەرىن وزبەكستانعا بەرگەن حاتشى رەتىندە تاريحتا قالعان يسمايل يۋسۋپوۆقا ارنالعان «يسمايل يۋسۋپوۆ: «س چيستوتوي پومىسلوۆ» اتتى دەرەكتى پوۆەسىندە بىرقاتار دەرەكتەردى ايتادى. «رەسپۋبليكاعا باسشىلىق ەتۋگە مەن كەلگەندە «مەنىڭ قاراكوز دوستارىم» قازاقستاننىڭ باسىنا ۇيعىر كەلدى دەدى. ال، قوناەۆ تۋرالى ونداي اڭگىمە ايتىلعان جوق. ونىڭ ۇلتى تاتار ەدى عوي... قازاقستان باسشىسىن ۇلتتىق كادرلار ساپىنان بەكىتەمىز دەگەن ماسەلە كوتەرىلگەن ۋاقىتتا قوناەۆ ءوز پاسپورتىن ءبىر-اق تۇندە جويىپ جىبەرىپ، ۇلتى قازاق دەپ كورسەتىلگەن جاڭاسىن العان بولاتىن. ونىڭ سول قۋلىعىن مەن جاقسى بىلەتىنمىن. بىراق، ول دەرەكتى اشىق ايتاتىن ۋاقىت ول كەزدە ءالى كەلمەگەن ەدى» دەپ جازادى.
ۇلت قايراتكەرى جۇمابەك تاشەنوۆتىڭ پەرزەنتى سايان تاشەنەۆ قوناەۆتىڭ قازاق جەرىن (ماقتارال، سول كەزدەگى يليچ جانە شىمكەنت وبلىسىنىڭ كيروۆ اۋداندارى) وزبەكستانعا بەرۋگە قارسى بولماعانىن ايتادى.
"ادىرنا" ۇلتتىق پورتالى
ۇقساس جاڭالىقتار
