اڭگىمەنى ارىدەن باستاساق. ەجەلدەن بەلگىلى پىكىر الۋاندىعىنا بايلانىستى يسلام الەمىندە كوپتەگەن ءمازھابتار پايدا بولعان. ءمازھاب ءسوزىنىڭ ءوزى (اراب تىلىنەن اۋدارعاندا) «جول», «كوزقاراس» دەگەن ماعىنانى بەرەدى. الەمدە ءار ءمازھابتىڭ باسىمدىعى ارقالاي. كۇللى مۇسىلماندار ءۇشىن ءتورت ءمازھاب، ەكى سەنىم بار. ايتالىق، حانافي، ماليكي، حانبالي جانە شافيعي ءمازھابتارى. ال يسلام دىنىندەگى تۇجىرىمدارعا بايلانىستى ماتۋرۋدي جانە اشعاري سەنىمدەرى بار. ءبىز بىلەتىن بالقان تۇبەگى، تۇركيا، ورتا ازيا, ءۇندىستان، كاۆكاز سونداي-اق تاقىرىبىمىزعا ارقاۋ بولىپ وتىرعان اۋعانستان مەن پاكىستان ەلدەرى يمام اعزام ءابۋ حانيفانىڭ جولىمەن جۇرەدى. سونىڭ ىشىندە تالىپتەر دە حانافي ءمازھابىن ۇستانىپ، ماتۋرۋديسەنىمىندەمىز دەپ بىلەدى. بىراق مۇندا تالىپتەر حانافي ءمازھابىن ۇستانادى ەكەن دەپ، ولاردىڭ ارەكەتءىن دۇرىسقا شىعارۋعا بولمايدى. تارقاتىپ كورەلىك.
ادەتتە، تالىپتەر شەكتەۋلەردىڭ بارلىعىن شاريعات زاڭدارىمەن بايلانىستىرعىسى كەلەدى. بىراق ءىس جۇزىندە ولاي ەمەس. بۇگىنگى تاڭدا شاريعات دەسە دۇرە سوعۋ، اياق-قولدى كەسۋ، دارعا اسۋ جانە باس شابۋ سىندى جازا تۇرلەرى كوز الدىمىزعا ەلەستەيتىن بولعان. مۇنىڭ بارلىعى شاريعاتتى جامىلعان تەرىس اعىمداردىڭ كەسىرى دەۋگە بولادى. سەبەبى ءدىن – ىزگىلىككە شاقىراتىن، دۇرىستى – بۇرىستان، حاقتى – جالعاننان ايىراتىن نەگىزگى كۇش. شاريعاتتا اۋىر جازا تۇرلەءرى بار بولسا دا قازىرگى قوعامدىق قۇندىلىقتارمەن ساي كەلە بەرمەيدى. ايتپەسە، قازاقستان دا حانافي مازھابىنداعى ەل. ءبىز بۇل تۇرعىدا عيبادات ماسەلەسىندە عانا شاريعات زاڭدارىنا جۇگىنەمىز. ال تالىپتەردىڭ دىندەگى قاتالدىعى ولاردىڭ ءتالىم العان پەشەۆارداعى (پاكىستان اۋماعى) ديوبەنتتىك باعىتتاعى حاككاني مەدرەسەسىنەن باستاۋ الادى. سەبەبى تالىپتەردىڭ ۇستانىمىندا جەرگىلىكتى پۋشتۋنداردىڭ قاتاڭ ادەت-عۇرىپتارى انىق بايقالادى. سوندىقتان يسلامي قۇندىلىقتاردىڭ ەسكەرىلمەۋىنەنقازىرگىدەي احۋال تۋىنداپ وتىر. ونداعى تىيىمداردىڭ كوپتىگى اسىرەسە ايەلدەرگە اۋىرزاردابىن تيگىزۋدە.
مىسالى، ايەلدەردىڭ نيقاب (كەيبىر مۇسىلمان ايەلدەرىنىڭ بەتىن بۇركەمەلەپ، تەك كوزى عانا كورىنىپ تۇراتىن جامىلعى) كيۋگە مىندەتتەلۋى، كوشەدە ەركىن (سەبەپسىز) جۇرۋىنە تىيىم سالىنۋىتاعىسىن تاعى. ءتىپتى، ايەلدەردىڭ ءبىلىم الىپ، جۇمىس جاساۋىنا سالىنعان تىيىم تىم ارتىق. ويتكەنى شاريعاتتا ءبىلىم الۋدىڭ ورنى ءاردايىم ەرەكشە. بىلايعى قولدانىلاتىن زاڭدارى دا اقىلعا قونىمسىزداۋ: ساقال وسىرۋگە جانە ونى الماۋعا مىندەتتەۋ، مانەكەندەردىڭ كوزىن ويىپ تاستاۋ، ناماز ۋاقىتىن بىلمەيتىندەردى قامشىمەن ۇرۋ، قارسى شىققانداردى تىكەلەي ءولىم جازاسىنا كەسۋ جانە ت.ب.
مىنە، بۇل رەتتە سەنىم تۇرعىسىندا سەرگەك بولۋىمىز ءتيىس. ونىڭ ۇستىنە ءدىن مەن ساياسات ەكى بولەك نارسە. ءبىر باعىت، ءبىر سەنىمدەمىز دەۋ قاتە پىكىر. ال تالىپتەردىڭ «ساياسي قوزعالىس» ەكەنىن ۇمىتپاعانىمىز ءجون!
