قازاقستاننىڭ اسكەري كۇشى قاۋىپ-قاتەرلەرگە دايىن ەمەس – بەيبىت تۇراباەۆ

2757
Adyrna.kz Telegram

بەيبىت تۇراباەۆ الماتى قالاسىنداعى №3 سايلاۋ وكرۋگىنان ءماجىلىس دەپۋتاتتىعىنا ۇمىتكەر رەتىندە باق سىناپ جاتىر. جاس كانديدات ءوزىنىڭ سايلاۋالدى باعدارلاماسى 5 بولىمنەن تۇراتىنىن ايتادى.

«مەن ءوزىمنىڭ سايلاۋالدى باعدارلامامدا بەس باعىتقا باسىمدىق بەرىپ وتىرمىن. ءبىرىنشى، بيلىكتىڭ بارلىق ادامدى ەستۋگە كوندىرۋ. 2019 جىلدىڭ 1 قىركۇيەك كۇنى پرەزيدەنت قاسىم-جومارت توقاەۆ «حالىق ۇنىنە قۇلاق اساتىن ۇكىمەت» تۇجىرىمداماسىن جاريالادى. وسىدان كەيىن ءۇش جىلدان استام ۋاقىت ءوتتى. بىراق بۇل يدەيا تولىققاندى جۇزەگە اسپادى. مىسالى پاۆلودارلىق قوعام بەلسەندىسى يۋري پاۆلەنكو وتكەن جىلدىڭ جازىندا الەۋمەتتىك جەلىدە ەكىباستۇز جەس اپاتتىق جاعجايدا تۇرعانىن ايتىپ، پرەزيدەنتكە ۇندەۋ تاستادى. مۇنىڭ ناتيجەسى قانداي بولدى. بيلىك ەستىدى مە؟ جوق. قىستا جەس اپات بولىپ، ادامدار جىلۋسىز قالدى. مەن پارلامەنتكە وتكەن جاعدايدا دەپۋتاتتىق مانداتىمنىڭ مۇمكىندىكتەرىن پايدالانىپ، وسى بيلىكتىڭ حالىقتى شىنايى ەستۋىنە جانە كورۋىنە بار كۇشىمدى اياماي سالامىن.

ەكىنشى مەنىڭ ماقساتىم ەلىمىزدىڭ قارۋلى كۇشتەرىن رەفورمالاۋ. قازاقستاننىڭ اسكەري كۇشى پوتەنتسيالدى قاۋىپ-قاتەرلەرگە دايىن ەمەس. مۇنىڭ سەبەبى نەدە؟ ەڭ ءبىرىنشى سەبەپ ءالسىز قارجىلاندىرۋ دەپ بىلەمىن. ءتىپتى ءبىزدىڭ اسكەري كۇشىمىز كورشىلەس بەلارۋسيا، قىرعىزستان ەلىنىڭ اسكەري جاعدايىنان تومەن. «ءوز اسكەرىن باقپاعان حالىق، وزگەنىڭ اسكەرىن باعادى» دەگەن قاناتتى ءسوزدى ۇمىتپاۋىمىز كەرەك.

ەكىنشىدەن، مورالدىك جانە تەحنيكالىق تۇرعىدان ەسكىرگەن قارۋ-جاراق جانە يمپورتقا تاۋەلدىلىك. قارۋ-جاراعىمىزدىڭ ەداۋىر بولىگى كەڭەس وداعىنان بىزگە مۇراعا قالعان. ودان بولەك قازاقستان اسكەرىنىڭ 95 پايىزدان استامى يمپورتقا تاۋەلدى جانە رەسەي ءىس جۇزىندە جالعىز جابدىقتاۋشى بولىپ سانالادى. مۇنىڭ قانشالىقتى قاۋىپتى ەكەنىن ءتۇسىندىرۋدىڭ قاجەتى وق شىعار.

ءۇشىنشى اسكەردەگى ءتارتىپ ماسەلەسىنە نازار اۋدارۋ كەرەك. سوڭعى 10 جىلدا اسكەردە جارعىلىق قاعيدالارعا قاتىستى 700-گە جۋىق قىلمىستىق ءىس تىركەلگەن. وزدەرىڭىزدە جاقسى بىلەسىزدەر، اسكەرگە بارعان جاس مۇگەدەك بولىپ، ءتىپتى قايتىس بولىپ كەتىپ جاتىر. مۇنىڭ سەبەبى نەدە؟ قورعانىس مينيتسرلىگى وسىنداي فاكتىلەردى اشىپ ايتىپ، تازا زەرتتەپ، جاۋاپتى تۇلعالاردى قاتاڭ تارتىپكە تارتۋ كەرەك.

ءۇشىنشى ماقساتىم مەملەكەتتىك ءتىلدى دامىتۋعا كوڭىل بولەمىن. وتىز جىلدىڭ ىشىندە ءبىز مەملەكەتتىك ءتىلدىڭ فۋنكتسيونالدىعىنا قول جەتىزە المادىق. ونى اشىق مويىنداۋ كەرەك. قوعامدىق قىزمەتتىڭ بارلىق سالالارىندا حالىقتىڭ بارلىق توپتارىنا اراسىندا قازاق ءتىلىن دامىتۋ جانە دارىپتەۋ اۋقىمدى جۇمىستارىن جۇرگىزۋ كەرەك. مەن كانديدات رەتىندە قازاق تىلىندەگى وقۋ ماتەريالدارىنىڭ ساپاسىن ارتتىرۋ جانە قاراجاتتىڭ جۇمسالۋىن قاتاڭ قاداعالاۋدى ۇسىنامىن. ەكىنشى مەملەكەتتىك سۋبسيديالايتىن قازاق ءتىلىن وقىتۋ ورتالىقتارىن ءار وڭىردە اشۋ. ءۇشىنشى قازاق اۆتورلارىنىڭ شىعارمالارىن قولجەتىمدى ەتىپ، الەمدىك ادەبيەتتىڭ ۇزدىك تۋىندىلارىن قازاق تىلىندە اۋدارۋعا ءمان بەرۋ كەرەك. بۇدان بولەك قازاق تىلىندە كونتەنت جاساپ وتىرعان ازاماتتاردى قولداۋ شارالارىن جۇرگىزۋ كەرەك.

ءتورتىنشى ماقساتىم باق ءسوز بوستاندىعىن قامتاماسىز ەتۋ. بۇل وتە ماڭىزدى دەپ بىلەمىن.

سايلاۋالدى باعدارلامنىڭ بەسىنشى باعىتى تاۋەلسىز جاستاردى قولداۋ. جارناما تۋرالى زاڭعا وزگەرىس ەنگىزىپ، قۇمار ويىندارعا تىيىم سالۋ كەرەك»، – دەيدى ول.

كانديدات ءسوز سوڭىندا ءوزى سايلاۋعا ءتۇسىپ جاتقان الماتى قالاسىنىڭ الاتاۋ جانە مۇحتار اۋەزوۆ اۋداندارىنىڭ حالقىن سايلاۋعا كەلىپ، وزىنە داۋىس بەرۋگە شاقىردى. سونداي-اق ول حالىقتىڭ سايلاۋدا بەلسەندى بولۋى وتە ماڭىزدى ەكەنىن ەسكەرتتى.

ماتەريال سايلاۋ قورىنان تولەندى

پىكىرلەر