الەم وزەرىپ جاتقاندا قوعامىمىز وزگەرمەسە، تاريحتىڭ شاڭىنا كومىلىپ قالادى. بىرەۋدىڭ جەتەگىندە ءجۇرىپ كۇنەلتۋدىڭ كەلەشەگى كۇڭگىرت ەكەنىن ۋاقىت كورسەتتى. ەندەشە ءتىلشى ماماندىعىنىڭ ىرگەسىن بەكىتىپ، بۇگىنىن باعدارلاپ، كەلەشەگىن كەمەلدى ەتەتىن كەز الدەقاشان كەلگەن. ءال-فارابي اتىنداعى قازاق ۇللتتىق ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ جۋرناليستيكا فاكۋلتەتىندە وتكەن دوڭگەلەك ۇستەلدە عالىمدار وسىنداي وي ايتتى. نەگە؟
سەبەبى، سوناۋ 2010-2011 جىلداردان بەرمەن قاراي، جۋرناليستيكا ماماندىعىن وقىتاتىن فاكۋلتەتتەردىڭ كوپتىگى، ولاردىڭ سانىن ازايتۋ ارقىلى ساپاسىن كوتەرۋ ءسوز بولىپ كەلەدى. ءبىزدىڭ ويىمىزشا، سانىن ازايتۋ ارقىلى ساپاسىن كوتەرۋ - ديالەكتيكانىڭ زاڭىنا قايشى. كەرىسىنشە ديالەكتيكانىڭ سان ساپاعا اينالادى دەگەن ءوز زاڭدىلىعى بار. سوندىقتان، ەلدە سىني ويلاي بىلەتىن ادامنىڭ، تالداي بىلەتىن ماماننىڭ كوپتىگى جاقسى ەمەس پە؟
سول كوپكە باعدارلى ءبىلىم بەرۋدى، وقىتۋ ادىستەمەسىن تۇزەيتىن ويدى ويلاعان ابزال. ال جۋرناليستيكانى بىتىرگەن تۇلەكتەردىڭ ماماندىق بويىنشا قىزمەت ەتۋى، بولماسا باسقا سالاعا اۋىسىپ كەتۋى باسقا ماسەلە.
پرەزيدەنتتىڭ «ادىلەتتى قازاقستان: ءبارىمىز جانە ارقايسىمىز ءۇشىن» سايلاۋالدى تۇعىرناماسىن تالقىلاۋعا جينالعان عالىمدار وقۋ ورنىنىڭ ىشىندەگى تىلشىلەردى دايىندايتىن ءبولىمنىڭ بولاشاعىن نەگە ءسوز ەتتى؟. ويتكەنى، ەلدىڭ كەمەلدەنۋىن، الەۋمەتتىڭ الاۋقاتىن قوعام نازارىنا ۇسىنىپ وتىرۋ - سول تىلشىلەر قاۋىمىنىڭ مىندەتى.
مىندەتتى ءمىنسىز اتقارۋ ءۇشىن تەرەڭ ءبىلىم كەرەك ەكەنى انىق. الايدا سانىن ازايتۋ، قىسقارتۋ ارقىلى ساپانى كوتەرەمىز دەۋ قانشالىقتى قيسىندى. ءبىزدىڭ ەلىمىزدىڭ ەكونوميكاسىنىڭ وندىرىستىك قۋاتىنىڭ دامىماۋى، شيكىزات ازبا بايلىقتى تەرەڭ وڭدەمەي ەكسپورتتاۋ، الەۋمەتتىك جاعدايدىڭ وڭالماۋىنا حالىق سانىنىڭ از بولۋى سەبەپ دەسەك قيسىنعا كەلە مە؟ جوق، كەلمەيدى. بۇل ونەركاسىپتىك ەكونوميكانىڭ دۇرىس جولعا قويىلماۋى، ءىس ونەرىنىڭ، ىسكەرلىكتىڭ باسىندا جالتاق باسشىلاردىڭ وتىرۋى، جاعىمپازدىقتىڭ، جالعان ەسەپ بەرۋدىڭ سالدارىنان تۋىنداعان جاعداي.
اۋىلشارۋاشىلىعى قۇردىمعا كەتكەننەن كەيىن امالسىز قالاعا اعىلعان ادامدارعا ارنالعان ىرگەلى جۇمىس ورىندارىنىڭ اشىلماۋى، ولاردى قايتا وقىتىپ، جاتاقحانامەن، باسپانامەن قامتاماسىز ەتپەۋدىڭ اسەرىنەن تۋىندادى. «اۋىلشارۋاشىلىعىن قۇردىمعا كەتتى» دەپ نەگە ايتىپ وتىرمىز. جەر كولەمى جاعىنان توعىزىنشى ورىندى الا وتىرىپ، سول جەردە ەگىن ەگىپ، مال باعىپ، باسقا دا اۋىلدىق جەردە دوڭگەلەتۋگە بولاتىن شارۋالاردى ىلگەرىلەتە الماعان اۋىل تۇرعىندارى يگىلىكتى ويلاپ، قالاعا كوشتى. ەسەسىنە قالالىق جەرلەردە باسپانا ماسەلەسى بۇگىنگە دەيىن كۇرمەۋى تارقاتىلماعان تاقىرىپ بولىپ قالدى.
باسىلىمداردان، تەلەارنالاردان سان سالانىڭ عالىمدارى مەن ماماندارى تۋرالى اقپاراتتار لەگى تۇراقتى كورسەتىلمەي، اۋىلداعى تۇرمىس كورىنبەي، انشىلەر، ارتىستەر تۋرالى باعدارلاما كوپ بولعاننان كەيىن سول ءونىمدى كورىپ، ءسىڭىرىپ وسكەن جاستاردىڭ جاڭا تولقىنى ءانشى، ءارتىس بولعىسى كەلەدى. بۇل كوزگە كورىنبەسە دە، ءبىر-بىرىمەن ساباقتاسىپ جاتقان دۇنيە. اقپاراتتىق قۇرالدار ارقىلى تاراتىلىپ، قالىپتاسىپ جاتاتىن وي قۇندىلىقتارى. سودان قوعامدا اقپاراتتىق-تەحنيكالىق، وندىرىسكە قاجەتتى ماماندىقتارعا بارىپ جاتقاندار سيرەك. ءىرى ءوندىرىس ورىندارىن سالۋ ءۇشىن اۋەلى سوعان قاجەتتى مىقتى مامانداردىڭ شوڭىرىن قالىپتاستىرۋ قاجەت.
مەملەكەت باسشىسى ەلىمىزدە وسىنداي ماسەلەلەردىڭ قوردالانىپ قالعانىن ايتتى. حالىققا مۇمكىندىكتەر بەرەتىن جانە وركەنيەتتى ەلدى بىرگە قۇرۋعا شاقىردى. ول: «ءبىزدىڭ ءبىر عانا ماقساتىمىز بار. بۇل – ادىلەتتى قازاقستاندى قۇرۋ. شىندىعىن ايتقاندا، ەلىمىزدە الەۋمەتتىك سالادا، ەكونوميكا مەن ساياساتتا كوپتەگەن جۇيەلى ماسەلە قوردالانىپ، ازاماتتاردىڭ مەملەكەت پەن بيلىككە دەگەن سەنىمسىزدىگى ارتا ءتۇستى. بۇل مەملەكەتىمىزدىڭ تۇراقتى دامۋىن تەجەيدى، ۇلتتىڭ جاسامپازدىق مۇمكىندىكتەرىن شەكتەيدى.
سوندىقتان مەملەكەتتىك ساياساتىمىزدا ادىلەتتىلىك يدەياسى ەڭ ماڭىزدى بولۋى ءتيىس. ءبىزدىڭ بۇكىل ۇلتتىق يدەولوگيامىز ادىلەت يدەياسىمەن سىڭەتىن بولادى. ءبىز قابىلداعان ءاربىر شەشىمنىڭ، ءاربىر ارەكەتىمىزدىڭ نەگىزىندە ادىلدىك يدەياسى بولادى. ءبىزدىڭ باستى بايلىعىمىز بەن باسەكەلەستىكتە ارتىقشىلىعىمىز – ادامدار. سوندىقتان ءبىز «ادام مەملەكەت ءۇشىن ەمەس، مەملەكەت ادام ءۇشىن» دەگەن فورمۋلانى بەرىك ۇستاناتىن بولامىز. ءادىل قازاقستاندى قۇرۋ ءۇشىن ءبىز ءوزارا بايلانىستى ءۇش قاعيداعا نەگىزدەلگەن جاڭا مەملەكەتتىك ساياساتقا كوشەمىز»، - دەدى. سوندىقتان، بۇل ماقسات ءاربىر وتانداسىمىزدىڭ ماقساتى بولۋ كەرەك.
نۇرلان اسقارۇلى،
ءال-فارابي اتىنداعى قازاق ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتى
جۋرناليستيكا فاكۋلتەتىنىڭ اعا وقىتۋشىسى،
الەۋمەتتىك عىلىمدارىنىڭ ماگيسترى
