قازاقستان مەن ازەربايجان اراسىنداعى ساياسي قاتىناستار جوعارى دەڭگەيدەگى ستراتەگيالىق سەرىكتەستىك دەڭگەيىنە كوتەرىلگەن. ەكى ەل اراسىنداعى ەكىجاقتى ديالوگ بىرتىندەپ دامىپ، ورتاق ساياسي كوزقاراس قالىپتاستىرۋدا.
مەملەكەتتەر سىرتقى ساياساتتا ۇقساس قاعيداتتاردى باسشىلىققا الادى: ەگەمەندىكتى قۇرمەتتەۋ، اشىقتىق، ءوزارا ءتيىمدى ىنتىماقتاستىق جانە كوپجاقتى ءوزارا ءىس-قيمىل. بۇل ۇستانىمدار تۇركى مەملەكەتتەرى ۇيىمى (تمۇ) مەن بۇۇ سياقتى وڭىرلىك جانە حالىقارالىق الاڭداردا ارەكەتتەردى ۇيلەستىرۋگە بەرىك نەگىز قالايدى.
ەكونوميكالىق ىنتىماقتاستىق تۇراقتى قارقىنمەن دامۋدا. قازاقستان مەن ازەربايجان كولىك، لوگيستيكا، ەنەرگەتيكا جانە تسيفرلىق تەحنولوگيالار سالاسىنداعى ارىپتەستىكتى نىعايتىپ كەلەدى. ساۋدا اينالىمىنىڭ وسۋىمەن قاتار، تاراپتار كەدەندىك جۇيەلەردى ءوزارا ۇيلەستىرۋ باعىتىندا جۇيەلى جۇمىس جۇرگىزىپ جاتىر. بۇل ءوز كەزەگىندە ەكونوميكالىق ينتەگراتسيانىڭ جاڭا دەڭگەيىنە وتۋگە جاعداي جاسايدى.
قازىر باستى نازار تەك ساۋداعا ەمەس، بىرلەسكەن وندىرىستىك تىزبەكتەر مەن ينۆەستيتسيالىق جوبالاردى دامىتۋعا اۋدارىلۋدا. بۇل ءوزارا سەرىكتەستىكتىڭ قوسىمشا قۇنىن جانە تەحنولوگيالىق دەڭگەيىن ارتتىرۋعا ىقپال ەتەدى.
ورتا ءدالىز (ترانسكاسپي حالىقارالىق كولىك باعىتى) جاڭا گەوەكونوميكالىق ارحيتەكتۋرانىڭ ماڭىزدى ەلەمەنتىنە اينالۋدا. قازاقستان مەن ازەربايجان ەۋروپا، ورتالىق ازيا جانە قىتايدى بايلانىستىرۋدا نەگىزگى ءرول اتقارىپ وتىر. اقتاۋ جانە باكۋ پورتتارىن دامىتۋ، تەمىرجول ينفراقۇرىلىمىن جاڭعىرتۋ جانە ءترانزيتتى تسيفرلاندىرۋ ءوڭىردىڭ بىرىڭعاي لوگيستيكالىق ەكوجۇيەسىن قالىپتاستىرىپ كەلەدى. بۇل جوبا ءداستۇرلى باعىتتارعا تاۋەلدىلىكتى ازايتىپ، ترانزيتتىك الەۋەت پەن ەكونوميكالىق ەگەمەندىكتى نىعايتادى. ورتا ءدالىز — ءوزارا ناقتى ءارى تاۋەلسىز ىنتىماقتاستىقتىڭ سيمۆولىنا اينالۋدا.
تۇركى مەملەكەتتەرى ۇيىمى اياسىنداعى سەرىكتەستىك ستراتەگيالىق سيپاتقا يە بولۋدا. مادەني جانە تىلدىك ورتاقتىقتان بولەك، باسىمدىق پراكتيكالىق ءوزارا ءىس-قيمىلعا بەرىلۋدە — كولىك، ەنەرگەتيكا، قاۋىپسىزدىك جانە تسيفرلىق ترانسفورماتسيا سالالارىنداعى بىرلەسكەن باستامالار ارقىلى. ازەربايجان تمۇ-عا توراعالىق ەتە وتىرىپ، تەحنولوگيالىق الەۋەتتى ارتتىرۋعا باسىمدىق بەرسە، قازاقستان گۋمانيتارلىق، عىلىمي جانە ەكونوميكالىق باعىتتاردى نىعايتۋدا، بۇل ۇيىمنىڭ كۇن ءتارتىبىن تەڭگەرىمدى ەتەدى.
بولاشاقتا سەرىكتەستىكتى ودان ءارى كۇشەيتۋ ءۇشىن جەكە كەلىسىمدەردەن ينستيتۋتسيونالدى فورماتتارعا كوشۋ ماڭىزدى. بۇل ينۆەستيتسيالىق ەرەجەلەردى ۇيلەستىرۋدى، ەنەرگەتيكالىق جانە تسيفرلىق ستراتەگيالاردى سايكەستەندىرۋدى، سونداي-اق ورتالىق ازيا مەن وڭتۇستىك كاۆكازدىڭ ورتاق ەكونوميكالىق كەڭىستىگىن قالىپتاستىرۋدى قامتيدى. حالىقارالىق باستامالارداعى كۇش-جىگەردى ۇيلەستىرۋ ەلدەرگە شىعىس پەن باتىستى بايلانىستىراتىن تۇراقتى ەۋرازيالىق ءوزارا بايلانىس ارحيتەكتۋراسىن قۇرۋعا مۇمكىندىك بەرەدى.
پرەزيدەنت يلحام اليەۆتىڭ الداعى قازاقستانعا ساپارى ەرەكشە مانگە يە. ول ازەربايجاننىڭ جاڭا سىرتقى ساياسي باعىتىن قالىپتاستىرۋ جانە ورتالىق ازيا كەڭىستىگىنە بەلسەندى ينتەگراتسيالانۋ ۇدەرىسى اياسىندا وتەدى. قازاقستان ءۇشىن بۇل ساپار ساياسي ديالوگتى تەرەڭدەتىپ، كولىك، جاسىل تەحنولوگيالار جانە تسيفرلاندىرۋ سالالارىنداعى جاڭا ەكونوميكالىق باستامالاردى ىسكە قوسۋعا مۇمكىندىك بەرەدى.
ايدار قۇرماشەۆ
قازاقستان رەسپۋبليكاسى پرەزيدەنتى جانىنداعى قسزي ازيا زەرتتەۋلەرى ءبولىمىنىڭ جەتەكشىسى
