بۇگىن، 16 قاراشا – بىرىككەن ۇلتتار ۇيىمىنىڭ ءبىلىم، عىلىم جانە مادەنيەت جونىندەگى ۇيىمى – يۋنەسكو-نىڭ تۋعان كۇنى. 1945 جىلدىڭ وسى كۇنىندە، ياعني 80 جىل بۇرىن ۇيىمنىڭ نەگىزىن قالاۋشى مەملەكەتتەر كونستيتۋتسياعا قول قويىپ، ءبىلىم، مادەنيەت جانە عىلىم ارقىلى بەيبىتشىلىك ورناتۋدى ماقسات ەتكەن حالىقارالىق قۇرىلىمدى قالىپتاستىردى.
ەكىنشى دۇنيەجۇزىلىك سوعىستان كەيىن الەم جاڭا قاقتىعىستارعا جول بەرمەۋ ءۇشىن مادەنيەتتەر مەن ەلدەر اراسىنداعى تۇسىنىستىكتى نىعايتاتىن ۇيىم قۇرۋ قاجەتتىگىن سەزىندى. وسىلايشا 37 ەل بىرىگىپ، يۋنەسكو كونستيتۋتسياسىنا 16 قاراشا 1945 جىلى قول قويدى. 1946 جىلى ۇيىم رەسمي تۇردە جۇمىسىن باستادى.
يۋنەسكو قىزمەتى بىرنەشە باستى باعىتقا سۇيەنەدى:
- بەيبىتشىلىك پەن حالىقارالىق ديالوگتى نىعايتۋ;
- ءبىلىم بەرۋ جۇيەسىن دامىتۋ جانە ساۋاتتىلىقتى ارتتىرۋ;
- مادەني مۇرانى ساقتاۋ جانە قورعاۋ;
- عىلىم مەن تەحنولوگيانى تۇراقتى دامۋعا پايدالانۋ;
- اقپاراتتىق ەركىندىك پەن مەدياساۋاتتىلىقتى قولداۋ.
قازاقستان 1992 جىلدان بەرى يۋنەسكو مۇشەسى بولىپ كەلەدى جانە ۇيىممەن ءبىلىم بەرۋ، مادەني مۇرانى قورعاۋ، جاستار ساياساتى جانە عىلىم سالالارىندا بەلسەندى ىنتىماقتاستىق ورناتقان. قازاقستاننىڭ كوپتەگەن مادەني جانە تابيعي نىساندارى يۋنەسكو-نىڭ بۇكىلالەمدىك مۇرا تىزىمىنە ەنگەن.
سونىمەن قاتار، يۋنەسكو اياسىندا ەلىمىزدە تاريحي ەسكەرتكىشتەردى قورعاۋ، ءبىلىم ساپاسىن ارتتىرۋ جانە مادەنيەتارالىق بايلانىستى نىعايتۋ باعىتىنداعى ءتۇرلى باعدارلامالار جۇزەگە اسىرىلۋدا.
2025 جىلى ۇيىم الەمدە بىلىمگە قولجەتىمدىلىكتى كەڭەيتۋ، جاساندى ينتەللەكتتى ەتيكالىق قولدانۋ، مادەنيەتارالىق ديالوگتى كۇشەيتۋ جانە كليماتتىق ماسەلەلەردى شەشۋ باعىتىندا جۇمىسىن جالعاستىرىپ وتىر.
