قوعامىمىزدا بەت-ءجۇزدى تولىق جابۋعا قاتىستى قابىلدانعان زاڭناما جايلى پىكىر الماسۋلار كوپ. بۇل ماسەلەگە بايلانىستى تۇسىنىكسىزدىكتەر مەن ءارتۇرلى كوزقاراستار كەزدەسەدى. دەگەنمەن، زاڭنىڭ ماقساتى – قوعامدىق قاۋىپسىزدىك پەن ءتارتىپتى قامتاماسىز ەتۋ ەكەنىن ۇمىتپاۋىمىز كەرەك. اتالمىش بۇل نورما دىنگە ەمەس، قوعامدىق قاۋىپسىزدىككە باعىتتالعانىن ايقىن ءتۇسىنۋ قاجەت.
يسلام – تەك قۇلشىلىقتار مەن پارىزدار جيىنتىعى عانا ەمەس، ەڭ الدىمەن قوعام تىنىشتىعىن، ءتارتىبىن جانە قاۋىپسىزدىگىن كوزدەيتىن ءومىر ءسۇرۋ سالتى. قاسيەتتى قۇراندا اللا تاعالا: «اللا ادىلەتتىلىكتى، يگىلىكتى جانە تۋىستىقتى ساقتاۋدى بۇيىرادى. ارسىزدىقتى، جاماندىقتى جانە زۇلىمدىقتى تىيىم سالادى...» (ناحل سۇرەسى، 90-ايات) دەپ بۇيىرعان. بۇل اياتتان اڭعاراتىنىمىز – شىنايى ءدىن ەڭ الدىمەن قوعامعا پايدا اكەلۋى ءتيىس. ال قوعامدىق قاۋىپسىزدىككە كەدەرگى كەلتىرەتىن كەز كەلگەن ارەكەت يسلام قاعيداتتارىنا قايشى كەلەدى. بەتتى بۇركەمەلەۋ تۇلعانى تانۋعا قيىندىق تۋدىرىپ، قىلمىستىق ارەكەتتەرگە جول اشۋى مۇمكىن. سوندىقتان وسىنداي كيىمدەرگە قاتىستى قويىلاتىن شەكتەۋلەر ءدىني سەنىمگە قىسىم ەمەس، قوعامدىق ءتارتىپتى ساقتاۋ شاراسى عانا.
نيقاب دىندە پارىز بولىپ سانالمايدى. شاريعاتتا ايەل ادامعا اۋرەت جەرلەرىن جابۋ مىندەتتەلگەنىمەن، بەتتى بۇركەمەلەۋ پارىز ەمەس. بۇل تۋرالى يمام ءابۋ حانيفا، يمام مالىك، يمام شافيعي سەكىلدى عۇلامالار پىكىر ءبىلدىرىپ، بەت پەن قولدى جابۋ مىندەت ەمەس ەكەنىن ايتقان. يمام ءان-ءناۋاۋي دا: «ايەلدىڭ ءجۇزى مەن قولىن اشىق ۇستاۋى – شاريعاتتا رۇقسات ەتىلگەن، ولاردى جابۋ مىندەت ەمەس» دەپ كورسەتكەن. سونداي-اق پايعامبارىمىز مۇحاممەد (س.ا.ۋ.) قاجىلىق پەن ۋمرا كەزىندە ايەلدەرگە نيقاب كيۋگە تىيىم سالعانى بەلگىلى (بۋحاري، 1838). ەگەر ول پارىز بولعاندا، اللا ەلشىسى (س.ا.ۋ.) قاجىلىقتا دا ساقتاۋدى بۇيىرار ەدى، كەرىسىنشە، ونداي جامىلعىدان تىيعان. بۇل حاديس تە نيقابتىڭ ءدىننىڭ بۇلجىماس تالابى ەمەس ەكەنىن دالەلدەيدى.
قازاقستاندا قابىلدانعان زاڭ نورماسى نيقابتى نەمەسە ناقتى ءدىني ۇستانىمدى عانا ەمەس، تۇلعانى انىقتاۋعا كەدەرگى كەلتىرەتىن كەز كەلگەن كيىم ۇلگىسىن شەكتەيدى. بۇل – زاماناۋي قاۋىپسىزدىك ستاندارتتارىنىڭ تالاپتارى. ادامنىڭ بەت-ءجۇزىن تانۋ قۇقىق قورعاۋ جۇيەسىنىڭ نەگىزگى قاعيدالارىنىڭ ءبىرى بولىپ تابىلادى. مۇنداي تالاپتار الەمنىڭ كوپتەگەن ەلدەرىندە ەنگىزىلگەن. دەمەك، بۇل زاڭ ءدىني سەنىمگە ەمەس، قوعامدىق قاۋىپسىزدىك پەن ءتارتىپتى قامتاماسىز ەتۋگە باعىتتالعان. ءداستۇرلى يسلام عۇلامالارى دا قوعامدىق ءتارتىپ پەن تىنىشتىققا زيان تيگىزەتىن ارەكەتتەردەن ساقتانۋ قاجەتتىگىن ءاردايىم ەسكەرتىپ كەلگەن. سوندىقتان قابىلدانعان زاڭدى «دىنگە قارسى» دەپ ءتۇسىندىرۋ – يسلامنىڭ شىنايى مازمۇنى مەن قاعيداتتارىنا قايشى كەلەدى.
امىربەك سۇلتان
ۇلىتاۋ وبلىسىنىڭ «دىندەردى زەرتتەۋ ورتالىعى» كمم ديرەكتورىنىڭ ورىنباسارى
