ءبىر كەزدە كەنشىلەر قالاسىندا شاحتەر بولىپ جۇمىس ىستەگەن جۇمەكەن اقىن قايلادان قولى بوساعاندا قالامىن الىپ:
قاراعاندى ءبىر قاراعان سەكىلدى،
كۇيە باسقان كىرپىكتەرىن ءسال اشىپ.
سودان كەيىن مەنىڭ قوڭىر بەتىمدى،
ءسۇيدى جەلى كۇن نۇرىمەن تالاسىپ،
-دەپ جىرلاعان ەدى.
سول جۇمەكەن اعامىزدىڭ شابىتىن وياتقان قازىنالى قاراعاندىنىڭ كىرپىگىنە كۇيە جۇقتىرماي، كوشەسىنە كىر شالدىرماي، اياۋلىسىنداي ايالاپ جۇرگەن ارداقتى ازاماتتار كوپ-اق.
ىلگەرىدە داڭقتى دارىگەر، ءدىلمار شەشەن عابدوللا قۇلقىباەۆ ءبىزدىڭ باعدارلامامىزعا بەرگەن ءبىر سۇحباتىندا ء"ال-فارابي: "ەگەر قالادا تەرەڭ ءبىلىمدى، اسا زيالى ءبىر ادام تۇراتىن بولسا، ول قالانىڭ باقىتتى شاھار ەكەنىنە داۋ جوق" دەپتى. ال ءبىزدىڭ قاراعاندىنى ءدال سونداي ءبىر ەمەس، ەكى ادام مەكەندەدى. ولار - ەۆنەي بۋكەتوۆ پەن جايىق بەكتۇروۆ. دەمەك، ءبىزدىڭ قاراعاندى ەكى ەسە باقىتتى", - دەپ ەدى...
شىنىندا دا كەنشىلەر قالاسى - زيالىلاردان باعى جانعان قالا. سول زەردەلى زيالىنىڭ ءبىرى - عيبراتتى عالىم، بىلىكتى باسشى، زياتتى زاڭگەر نۇرلان دۋلاتبەكوۆ.
اقىل-ويدىڭ الىبى ەۆنەي بۋكەتوۆ نەگىزىن قالعان قاراعاندى ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ بۇگىنگى رەكتورى. ۇنەمى ىزدەنەدى. تىنىم تاپپايدى. ەشقاشان قول قۋسىرىپ، قاراپ وتىرمايدى. بىرەسە، ءوز وتانى جاپونيانى جەرسىنبەي، قازاق جۇرتىنا قايتىپ ورالعان اقتاستاعى احيكومەن سىرلاسىپ تۇرادى، بىرەسە سەرگەي ەسەنيننىڭ بەل بالاسى الەكساندردى ىزدەپ، اقش-قا جول تارتىپ كەتەدى. ەندى بىردە تاريحتىڭ اقتاڭداقتارىن اقتارىپ، ارحيۆتە جۇرەدى. تاعى بىردە قالا قوناقتارىن ىرگەدەگى كارلاگقا باستاپ الىپ بارا جاتادى.
قاراعاندىداعى كارلاگ مۋزەي-كەشەنىندە ودان كوپ بولعان ادام جوق شىعار. وسىمەن نەشىنشى رەت بارا جاتىر ەكەن سول عيماراتقا؟ بالكىم، ءجۇزىنشى، بالكىم، مىڭىنشى...
كوپ جىلدان بەرى الاش ارىستارىنىڭ مۇراسىن جان-جاقتى زەرتتەپ كەلەدى. بۇعان سول داۋىردەگى ەل ارداقتىلارىنىڭ ءبىرازىنىڭ ماماندىعى زاڭگەر ەكەندىگى دە اسەر ەتپەي قويعان جوق. زاڭگەر عالىم زاڭعار تۇلعالاردىڭ عيبراتتى عۇمىرناماسى مەن مياتتى مۇراسىن جەرىنە جەتكىزە زەردەلەسە نەسى بار؟!
جاۋىنگەر جىراۋ دوسپانبەتتىڭ:
ازاۋلىدا اعا بولعان ەرلەر كوپ ەدى،
ايتسە دە الماعا ات بايلاعانى جوق ەدى، -
دەپ كەلەتىن جورىق جىرى ەستەرىڭىزدە بولار. سول ءدۇلدۇل جىراۋ ايتقانداي، ءوز جۇرتىندا اعا بولعان نۇرەكەڭ الماعا ات بايلاماسا دا، بۇگىن الپىسقا كەپ ات بايلادى!
الپىسىڭىزدىڭ التىن قازىعى بەرىك بولسىن، نۇرلان دوس! ورتا تولسىن، الپىستىڭ اۋىلى!
باۋىرجان ومارۇلى
