Köptıŋ köŋılınen şyǧyp, yqylasyna bölengen, qazırgı taŋda halyq auzynan bır elı tüspeitın «Kelınjan» serialynyŋ jalǧasy tüsırıle me? 3 mausym boiyna tüsırılgen būl serial turaly şyn mänınde körermenderdıŋ pıkırı qandai? Osy saualdar aiasynda «Adyrna» ūlttyq portalynyŋ tılşısı bıraz körermenmen pıkır almasyp, «Kelınjan» jelısın aşuǧa tyrysty.
«Atyŋ öşkır Aisara», «Aisara, bärıne kınälı Aisara»
«Aisara» atty keiıpker bolmasa būl serial qyzyq bolar ma edı? Rasymen, özınıŋ mınezımen, söileu mädenietımen erekşelengen keiıpkerdıŋ janküierlerı de öte köp. Alǧaşqy pıkır iesı Qūlsary qalasynyŋ tumasy, 4 balanyŋ anasy Nazira hanym: -«Kelınjandy» bırınşı mausymnan berı üzbei körıp kelemın. Är mausym erekşe epizodqa toly. Är keiıpkerdıŋ taǧdyry körermenge taŋsyq emes. Öitkenı kez-kelgen şaŋyraqta oryn alatyn qarapaiym kündelıktı ömırdı sipattai bıldı. Şynaiylyqty şyŋdai alǧandary üşın rizamyn. Maǧan qatty ūnaǧan keiıpker – Aisara. Bırınşı mausymdy eske tüsıreiık. Enesınıŋ qolynda bırge tūratyn 3 kelın. Bärınıŋ oiynda bölek şyǧu. Bızdıŋ tälım-tärbie boiynşa üidıŋ ülken ūldary bölek ketıp, kenje kelın şaŋyraqtyŋ tütının tūtatuşy edı. Qazırgı qoǧamda da osy mäsele üşın köp abysyn abyroidan attap, enege degen qūrmettı ūmytuda. Aisara – şaŋyraqtyŋ ülken kelını. Enesınıŋ oŋ qoly desek te artyq emes. Oiyndaǧyny aita salatyn tıkmınezdılık, äŋgımeqūmarlyq, bos söileu syndy qajet emes qasiet kelınderdıŋ 3/1-ınde kezdesedı. Men de kelınmın. Ainalamdaǧynyŋ bärı kelın statusyn ielengender. Küieuıne qarsy şyǧu, aitqandaryna kelıspeu, öz yǧyna köndıru – ökınışke qarai, äiel basşylyq etetın janūialar bar. Öte köp. Erkektı ynjyq etıp, aidaǧanyna salyp, bauyrlarymen aralastyrmai qoiatyndar da jeterlık. Serialdy otbasymmen bırge tamaşalaimyz. Küieuım Qylyşty körgende töbe şaşy tık tūrady. «Jai serial ǧoi, nege jyndanasyŋ?» degenım de barlyq närse ömırden alynady. Bar ǧoi mūndailarda... dep jauap qatqan. Kördıŋız be? Äielıne «qoi!» dei almaityn erkekter tübı onyŋ bar aitqanyna könıp, köşke ılesıp ketedı. Bauyrlardyŋ arasyna tüsu, syza tüsıru – «öz anamyz küieuge şyǧarda abysynmen bır asty bölıp ışesıŋ. Işken asqa, bölısken qasyqqa u qūima. Belı bekem buylǧan bauyrlardyŋ arasyna ine sūqpa, äiel jaqsy bolsa bauyrlardyŋ ara-qatynasy ölelgenşe myǧym bolady» deuşı edı. Rasymen, bıreudıŋ şaŋyraǧyn būzuǧa eş haqymyz joq. Bala kezınen bır tösekte bırge jatqan aǧaly-ınıl, apaly-qaryndastyŋ arasyn būzuǧa keşe ǧana şaŋyraqqa qosylǧan kelınnıŋ qūdyretı jetedı, bıraq arany ajyratqannan kım baqytty bolady? 3 mausymda Aisara Balqiiaǧa ülken qastandyq jasady. Otbasynyŋ şyrqyn būzdy. Qatesın tüsınıp, moiyndady. Keşırım sūrady, Balqiia keşırımdı boldy. Aisaranyŋ sol jerde aitqan sözı köp äieldıŋ basty problemasy edı. Ol küieuınen körmegen jylulyqty, özgeden körıp qyzyqty, qyzǧandy. Oǧan özın kınälady. «Nege men osyndaimyn?» degen sūraq qoiyp jaqsy jaqqa özgeruge tyrysty. Bauyrjan Momyşūly aitqandai, eŋ batyl adam – küieuge şyqqan qyz deidı. Şynymen, bız küieuge şyǧyp, basqa mülde tanymaityn otbasynyŋ köŋılın tauyp, bırlıgın nyǧaityp, tastai batyp, sudai sıŋemız. Onyŋ bärı kım üşın? Küieuımızdıŋ razylyǧy, sol kısı mäz bolsa eken dep ärekettenemız. Al olardan keregı tek jylulyq qana. Ol jetıspespe, äiel toqyraidy. Özgeredı... Aisara serialda jaman kelın bolǧanymen, būl röl är şaŋyraqtaǧy bır kelınnen taǧdyry. Mümkın «Aisarany» körgen kelınder öz boiynan osy qasietterdıŋ bar ekenın bılıp, özgeruge tyrysatyn bolar. Maǧan osy üşın qatty ūnaǧan keiıpker – Aisara.Erkek tüzdıŋ adamy: Üş bauyrdyŋ bötelkeles boluy
«Erkek tüzdıŋ adamy» degen maqaldy jiı estimız. Tüzdıŋ adamy degendı bırı otbasyn asyrau üşın dala kezıp jūmys ısteitınderdı atasa, bırı jürısı köp, qulyǧy köp er azamattardy aitady. Qūlsary qalasynyŋ tumasy, psiholog B. Aigerım hanym: -«Kelınjan» serialyndaǧy Mädıbektıŋ Balqiiaǧa opasyzdyq jasauy, tıptı būryn äkesınıŋ basqa bıreuden bır balasy bar ekendıgı keiın belgılı boldy. Baiqap qarasaq, kelınderdıŋ ışındegı enesıne jaqyny, sözın söiler, qarsy şyqpaityn, äi-jäiın ym-jymsyz şeşetın aqyldy kelını osy Balqiia. Küieuıne de közqarasy keremet boldy. Bıraq nege Mädıbek opasyzdyq jasady? Qazır instagramda otbasylyq kouchtar köbeiıp kettı. Barlyǧynyŋ aitatyny «äiel dūrys bolsa erkek eşqaida ketpeidı» deidı. Äiel baiǧūs osy sözdı estıp alyp, bar kınänı özınen köredı. «Dūrystalam, ädemı bolam,mınezım jaman, söilemeuım kerek edı» degen oilar ony jegıdei jeidı. Jalpy «äiel qyryq şyraqty» degen maqaldy da erkektıŋ bar qatesın keşıru maqsatynda qoldanamyz. Osydan bastap türlı otbasylyq kikıljıŋder paida bolady. Bır ret basylǧan qisyq qadam tüzeler au. Köŋıl qisaisa, ornyna keltıru qiynǧa tüsedı. Mädıbektıŋ Valiany ūnatqany sekıldı, köp äielder de opasyzdyqtyŋ otyn sezıp otyr. Janǧa batsa da ony keşırıp, otbasynyŋ oşaǧyn öşırmeimız. Otbasy sonda äielge ǧana qajet pe? Psiholog maman retınde, 9 balasy bar bır äielge konsultasiia jürgızdım. Däl osy mäsele aiasynda. Küieuı 9 balasy bola tūra, otbasyn tastap, basqa äieldıŋ soŋynan ketken. 5 ai basqa jaqta bop, keiın otbasyna oralǧan. Äieldıŋ maǧan kelgendegı mäselesı – «keşırım sūrap tūr, bıraq qatty jek körıp kettım, qalai qaitadan qabyldaimyn?» 50-den ketken taǧy bır äiel jolyqty. Äiel ärı äje. Jūbaiy nemerelerı bola tūra, basqa äielge ketıp qalǧan. Būl erkekte 5 aidan soŋ qaita kelgen. «Şaŋyraq kötergen 3 balam bar. 6 nemerem bar. Solar üşın keştım. Bıraq künde tünde jylaimyn. Janyma jolatqym kelmeidı, satqyndyq degen jürekke qatty batady»,- dedı. Aita bersek, būǧan ūqsas oqiǧalar öte köp. Erkektıŋ äiel jaman bolǧannan emes, özı solai qalaǧandyqtan basqaǧa ketetının ūǧynu kerek. Keiın keletın ökınış kömektespeuı de mümkın. Otbasynyŋ jaǧdaiyn oilaǧan äiel öz janyn ezgıge salyp, keşıre salady. Valia men Balqiia jandai qūrby. Satqyndyq tek küieuden emes, qūrbymen qatar kelse odan asqan qiianat joq. Bıraq, Balqiia ony da keşırdı. Serialdyŋ osy jerı menıŋ yzama tidı. Köp äielder osylai özderın adam tūrǧysynan qūrban etıp jatyr. Mümkın serial osyny körsetkısı kelgen bolar, bıraq äiel – tūlǧa. Tūlǧalyq keipın joǧaltpauy tiıs. Soŋǧy bölımge jaqyndaǧan sätte üş aǧaiyndynyŋ bötelkeles bolǧanyn körsetedı. Negızı qazaqta bauyrlar araq tügılı basqa susyndy da soǧystyryp ışpeidı. Ūiaŋdyq, syilastyq, qamqorlyq bar...Bala berseŋ sana ber: Külımhandai kempır barlyq şaŋyraqqa kerek
Kelesı pıkır iesı 74 jastaǧy Maira äjei: -25 jasymda 2 balammen jesır qaldym. Joldasym joiqyn jol apatynan tıl tartpai kettı. Şaǧalaqtai balamen qalǧanymda, barymnan aiyrylǧandai küi keştım. Özım jetım qyz edım, joldasym ketken soŋ kımge qol jaiyp bararymdy bılmei ata-enemnıŋ qolynda qaldym. Atam da enem de öte qatal kısıler edı. Balasynyŋ ölımıne menı kınälady. Öitkenı, perzenthanaǧa kele jatqan jerınen ülken jük kölıgıne soǧysyp, qaitys bolǧan edı. Tıptı, enem menı ūratyn. Ekı balam üşın ömır sürem dep özıme uäde ettım. Qaita küieuge şyqpadym. Qazır köp nemerelerım bar. Baqytty äjemın. Bıraq mende Külımhan siiaqty, balalardyŋ qyzyǧyn da şyjyǧyn da qatar körudemın. Ekı kelın bırge tūrady. Keide tatu keide qisyq. Äiteuır solai ömır ötıp jatyr. Bırı qalaǧa bölek şyǧamyn dese, ekınşısı de qalyspaidy. Qisyq jerlerın tüzetıp, dūrys joldy körsetıp jıberetın Külımhandai keiıpker är şaŋyraqqa kerek... «Enemmen bırge tūra almaimyn» deitınderdıŋ uäjınde qabyldai alamyn. Öitkenı ene de adam. Onyŋ da öz qatelıgı jeterlık, qalyptasyp ketken adamnyŋ qatelıgın tüzemei, kerısınşe solai qabyldau kerek. Bärın aitta bırın ait, «Kelınjan» naǧyz şyn ömırdı surettegen serial. Bırı psiholog, bırı äjei, bırı kelın. Bıraq «kelınjan» turaly oilarynyŋ tüp negızı bır-bırıne ūqsas. Külımhan, Aisara, Mädıbek. Üş keiıpkerdıŋ beinesı tūtas bır qoǧamdy beinelep tūrǧandai. Tuyndynyŋ bas prodiusserı Gülnūr Mamasaripova serialǧa arqau bolǧan oqiǧalardy ömırden alǧanyn basa aitty. Tıptı keiıpkerlerdıŋ özı menıŋ ainalamdaǧy adamdar deidı.«Qazırgı jastar otbasy boludy jasyldy-qyzyldy qyp elestetedı. Alaida künde köŋıldı jaǧdailar bola bermeidı. Daǧdyǧa üirenu qajet. Kikıljıŋsız ömırge üirenıp qalǧan qyzdar bır ūrys şyqsa «boldy, men küieuge sätsız şyqtym» dep şyǧady. Ajyrasamyz deidı, sebebı joq. Osyndai qoǧamnyŋ dertıne ainalǧan dünielerdı bır arnaǧa siǧyzyp, körermenge ūsyndyq. Bır quanarlyǧy, «otbasymdy saqtap qaluǧa septıgın tigızdıŋızder» degen pıkırler öte köp keldı. Bızdıŋ maqsatymyz sol edı», - dedı Gülnūr Mamasaripova Habar arnasyndaǧy «Bügın» telebaǧdarlamasyna bergen sūhbatynda.Körermender arasynda qyzu talqyǧa tüsken sūraqtardyŋ bırı «4 mausym bola ma?»
« Adamnyŋ emes, Allanyŋ degenı bolady. Qazırgı taŋda kelıssözder jürgızılıp jatyr. Qūjatqa qol qoiylmai tūryp, bırdeŋe deu qiyn. Alaida telearna tarapynan da, bızdıŋ taraptan da ūsynystar tüsıp, kelıssöz jürgızudemız. Jalǧasyn tabuy äbden mümkın»,- dedı öz sözınde Mamasaripova.Sonymen, kelesı mausym bolyp jatsa, qandai qyzyqty oqiǧalarymen taŋqaldyrady eken? Ony uaqyttyŋ enşısıne qaldyrdyq...
Inju ÖMIRZAQ,
"Adyrna" ūlttyq portaly
Ūqsas jaŋalyqtar
