«Adyrna» ulttyq portalynyń kezekti suhbaty Ulttyq volonterlik jeliniń úlestirýshisi Aıdana Makyshevamen boldy.
- Volonterlikke qalaı keldińiz? Osy saladaǵy maqsatyńyz qandaı?
- Meniń esimim – Aıdana, jasym 25-te. Taraz qalasynda dúnıege keldim. «Volonterlik» uǵymymen eń alǵash Astana qalasynda, 2 kýrs stýdenti kezinde tanystym. Mektep qabyrǵasynda balalar úıine barý oıda bolatyn. Stýdent kezimde «Saltanat» saraıynda jetim balalarǵa arnalǵan is shara boldy. Sol jaqqa volonter retinde bardym. Árıne, birinshi bizdi oqytty, jetim balalarmen qalaı jumys jasaý kerek ekenin aıtty. Meniń ol kezdesýden alǵan áserim erekshe boldy. Solaı men volonterlik uıymdardy izdeı bastadym. Aldymnan osy baǵytta jumys jasaıtyn tanystar kezdesti. Keıin birte-birte túrli uıymdarda volonter bolyp, áleýmettik baǵytqa kóńil bóldim. Ol ýaqytta ózimdi izdep júrgen edim. Qoǵamǵa paıdaly bolýdy qaladym jáne oqýdan bólek qoǵamdyq jumystarǵa belsene aralasqym keldi.
- Volonter bolyp aınalysqan eń alǵashqy jumysyńyz esińizde me? Sol kezdegi emoııańyz týraly aıtyp berińizshi.
- Árıne, eń alǵash volonterlikpen aınalysqan ýaqyt qyzyqty boldy. Bir jaǵynan qorqynysh ta boldy. «Múmkin menen kútken nátıjeni bere almaı qalatyn shyǵarmyn» nemese «paıda keltiremin dep, qatelesip qalsam she?» degen oılar boldy. Eń alǵashqy eriktilik - jetim balalarmen jumys jasaýmen bastaldy. Bizdi aldyn ala daıyndaǵannyń arqasynda senimdiligim artty. Degenmen jaýapkershilik sezimi bolǵan soń, qorqynyshtyń bolýy da zańdy. Balalarmen jumys jasaýda, bizdi aldyn ala erejelermen tanystyrǵan bolatyn. Biraq sonda da kútpegen jaǵdaılar men emoııalardy sezindik. Meniń qasymda 3 kishkentaı qyz boldy. Bireýi janymnan qalmady. «Saltanat» saraıynyń ishi keń. Ary beri oınap júrgende, qasymda júrgen qyz «mama» dep qushaqtap aldy. Ózim áli balamyn, biraq júregimniń eljiregenin aıta almaımyn. «Ana qyzdyń bolashaǵy qalaı bolmaq, sheshesimen ne boldy eken» degen oılar sanamnan ketpedi. Sol sátte sol qyzdyń ózi túsinbegen jaǵdaıyna janym ashydy. Táp-tátti balalardy qalaı ǵana qııa aldy eken degen oımen sol is sharany aıaqtadyq.
- Volonterlik qyzmet, volonterdiń ómiri týraly halyqqa qarapaıym tilde túsindirip berseńiz. Nemen aınalysasyzdar?
- Birinshiden, volonter - erkin adam. Iaǵnı qaı ýaqytta, qaı baǵytta volonterlik qyzmetpen aınalysatynyn ózi sheshedi. Volonterlik qyzmetpen ol óz erkimen aınalysady. Árıne jaýapkershilik bolý qajet.
Ekinshiden, volonter eshqandaı aqy nemese syıaqyny qajet etpeıdi. Olar - kómek qolyn sozýǵa daıyn adamdar.
Úshinshiden, volonterler - qoǵam múddesi úshin qyzmet etedi.
Qazaq dástúrindegi «asar» volonterlik qyzmettiń sıpattamasy. Mysaly, siz úı salyp jatyrsyz. Dostaryńyzdy, týystaryńyzdy kómek kórsetýge shaqyrdyńyz delik. Siz olardyń jaǵdaıyn jasap, tamaǵyn berip, jyly yqylaspen kútesiz. Volonterlermen jumys ta dál sol sııaqty. Olardyń da jaǵdaıyn jasap, sýyn ne tamaǵyn berip, dos retinde qaraý kerek.
- «2020 volonter jyly» bolǵanyn bilemiz. Nátıje qandaı boldy dep oılaısyz? Volonter jyly týraly oıyńyzdy bilsek.
- «2020 jyly volonter jylynda» basqa volonterler sekildi túrli is-sharalardy, kezdesýlerdi kúttim. Alaıda pandemııa ýaqytyna dálme dál kelip qaldyq. Biraq volonterler shette qalǵan joq. Osyndaı qıyn qystaý kezeńde olar ózderiniń kúshin kórsetti. Ekonomıkaǵa, qoǵamǵa tıgizgen paıdalary kóp boldy. Bul jyl volonterlik qyzmetke jańa tolqyn alyp keldi desek bolady. Volonterlik qyzmettiń keıbir baǵyttarynyń belsendiligi artty. Mysaly, onlaın-volonter, avto-volonterler jáne pro bono. Sonymen qatar volonterler buryn aınalyspaǵan sala boıynsha jumys jasaýǵa erkin beıimdeldi. Mysaly, buryn tek is sharalarda júretin volonterler áleýmettik baǵytta jumys jasady: azyq-tulik suryptaýmen, tasymaldaýmen, muqtaj jandarǵa kómek kórsetý jáne t.b. Demek volonterlik qyzmet barlyq salaǵa ıkemdele alatynyn taǵy bir ret dáleldedi.
- Volonterlikti bir kisi «talapty jastarǵa berilgen múmkindik» dese, endi biri «volonterliktiń bedeli kóterilip, olardyń qyzmetine degen qurmet artady» dep baǵalapty. Sizdiń oıyńyzdaǵy volonter degen kim?
- Negizi volonterlik qyzmettiń berer múmkindigi kóp, Árıne, ony izdeı bilý kerek, qoldana bilý kerek. Shyny kerek, qoǵamda volonterler – ýaqyty kóp, iseıtin tirligi joq adamdar degen teris oılar bar. Alaıda biz bos júrgen jandar emespiz. Bizdiń de basqa adamdar sekildi oqýymyz, otbasymyz, jumysymyz bar. Sonymen qatar qoǵamǵa paıdaly bolý, ómirdi jaqsy jaqqa ózgertý, kómek berý degen úlken nıet bar.
Volonter bul jolǵa túrli sebeptermen keledi. Men qoǵamǵa paıdaly bolý úshin jáne ózimdi tabý úshin keldim. Alaıda bul qyzmettiń maǵan daıyndap qoıǵan tosyn syılary kóp boldy.
Birinshiden, qoǵamǵa azda bolsa paıdam tıdi degen úmittemin. Ol jalǵasyn taýyp ta kele jatyr.
Ekinshiden, JOO-na qaraǵanda volonterlik qyzmette túrli daǵdylarǵa ıe bolyp, ózimdi maman retinde qalyptastyrdym. Túrli áleýmettik jobalarmen aınalysyp, múgedektigi bar azamattarmen jumys jasadym.
Úshinshiden, shet elde tájirbıe almasýǵa múmkindik týdy. Áleýmettik baǵytta «Shekteýsiz ómir» jobasy boıynsha Baký qalasynda 1,5 aı boıy DP, Daýn sındromy, aýtızm jáne t.b. dıagnozdar qoıylǵan syrqat balalarmen jumys jasadym. Ol men úshin halyqaralyq tájirıbe boldy.
Kóptegen mektep oqýshylary bul salaǵa sertıfat úshin kelip jatady. Ol - qalypty dúnıe. Shet elge oqýǵa túsken ýaqytta volonter bolǵanyńyzdy rastaıtyn qujattar joǵary ról oınaıdy. Shet eldik JOO-na stýdenttiń oqýdan bólek, qoǵamdyq jumystarda da belsendi bolǵandyǵy mańyzdy.
Volonterlik qyzmettiń bergen taǵy bir múmkindigi - jańa tanystyq, dostar tabý. Tek Qazaqstan boıynsha emes, kóptegen ózge el ókilderimen dostasýǵa taptyrmas múmkindik týyndady. 2018 jyly Baký qalasynda bolǵan ýaqytta, bizdiń topta Pákistannan, Túrkııadan, Úndistannan, Qytaıdan, Ýkraınadan, Afrıkadan kelgen azamatttar boldy. Áleýmettik jelilerde áli kúnge deıin hat almasyp turamyz.
Ǵajaıyp qyzmettiń maǵan bergen úlken syıy – ómirlik jarym. Joldasym ekeýimiz osy baǵytta júrip, «Jeńis» atty jobada tanystyq. Aralasyp, bir-birimizdi jaqyn tanyp, shańyraq qurdyq. Ol Pavlodardan, men Tarazdan. Bir-birinen aıyrmashylyǵy úlken eki mekendi baılanystyrdyq. Otbasy qurǵanymyzǵa bir jyl. Qyzyǵýshylyǵymyz, baǵytymyz, ómirlik ustanymymyz uqsas. Ekeýimizdiń osy baǵytta júrgenimizge shamamen 5-7 jyl bolypty. Ári qaraı otbasylyq voloterlikti damytyp jatqan jaıymyz bar.
- Áńgimeńizge rahmet!
Suhbattasqan: Aqmaral BEREKET,
«Adyrna» ulttyq portaly
