«Adyrna» ūlttyq portalynyŋ kezektı sūhbaty Ūlttyq volonterlık jelınıŋ ülestıruşısı Aidana Makyşevamen boldy.
- Volonterlıkke qalai keldıŋız? Osy saladaǧy maqsatyŋyz qandai?
- Menıŋ esımım – Aidana, jasym 25-te. Taraz qalasynda düniege keldım. «Volonterlık» ūǧymymen eŋ alǧaş Astana qalasynda, 2 kurs studentı kezınde tanystym. Mektep qabyrǧasynda balalar üiıne baru oida bolatyn. Student kezımde «Saltanat» saraiynda jetım balalarǧa arnalǧan ıs şara boldy. Sol jaqqa volonter retınde bardym. Ärine, bırınşı bızdı oqytty, jetım balalarmen qalai jūmys jasau kerek ekenın aitty. Menıŋ ol kezdesuden alǧan äserım erekşe boldy. Solai men volonterlık ūiymdardy ızdei bastadym. Aldymnan osy baǧytta jūmys jasaityn tanystar kezdestı. Keiın bırte-bırte türlı ūiymdarda volonter bolyp, äleumettık baǧytqa köŋıl böldım. Ol uaqytta özımdı ızdep jürgen edım. Qoǧamǧa paidaly boludy qaladym jäne oqudan bölek qoǧamdyq jūmystarǧa belsene aralasqym keldı.
- Volonter bolyp ainalysqan eŋ alǧaşqy jūmysyŋyz esıŋızde me? Sol kezdegı emosiiaŋyz turaly aityp berıŋızşı.
- Ärine, eŋ alǧaş volonterlıkpen ainalysqan uaqyt qyzyqty boldy. Bır jaǧynan qorqynyş ta boldy. «Mümkın menen kütken nätijenı bere almai qalatyn şyǧarmyn» nemese «paida keltıremın dep, qatelesıp qalsam şe?» degen oilar boldy. Eŋ alǧaşqy erıktılık - jetım balalarmen jūmys jasaumen bastaldy. Bızdı aldyn ala daiyndaǧannyŋ arqasynda senımdılıgım artty. Degenmen jauapkerşılık sezımı bolǧan soŋ, qorqynyştyŋ boluy da zaŋdy. Balalarmen jūmys jasauda, bızdı aldyn ala erejelermen tanystyrǧan bolatyn. Bıraq sonda da kütpegen jaǧdailar men emosiialardy sezındık. Menıŋ qasymda 3 kışkentai qyz boldy. Bıreuı janymnan qalmady. «Saltanat» saraiynyŋ ışı keŋ. Ary berı oinap jürgende, qasymda jürgen qyz «mama» dep qūşaqtap aldy. Özım älı balamyn, bıraq jüregımnıŋ eljıregenın aita almaimyn. «Ana qyzdyŋ bolaşaǧy qalai bolmaq, şeşesımen ne boldy eken» degen oilar sanamnan ketpedı. Sol sätte sol qyzdyŋ özı tüsınbegen jaǧdaiyna janym aşydy. Täp-tättı balalardy qalai ǧana qiia aldy eken degen oimen sol ıs şarany aiaqtadyq.
- Volonterlık qyzmet, volonterdıŋ ömırı turaly halyqqa qarapaiym tılde tüsındırıp berseŋız. Nemen ainalysasyzdar?
- Bırınşıden, volonter - erkın adam. Iаǧni qai uaqytta, qai baǧytta volonterlık qyzmetpen ainalysatynyn özı şeşedı. Volonterlık qyzmetpen ol öz erkımen ainalysady. Ärine jauapkerşılık bolu qajet.
Ekınşıden, volonter eşqandai aqy nemese syiaqyny qajet etpeidı. Olar - kömek qolyn sozuǧa daiyn adamdar.
Üşınşıden, volonterler - qoǧam müddesı üşın qyzmet etedı.
Qazaq dästürındegı «asar» volonterlık qyzmettıŋ sipattamasy. Mysaly, sız üi salyp jatyrsyz. Dostaryŋyzdy, tuystaryŋyzdy kömek körsetuge şaqyrdyŋyz delık. Sız olardyŋ jaǧdaiyn jasap, tamaǧyn berıp, jyly yqylaspen kütesız. Volonterlermen jūmys ta däl sol siiaqty. Olardyŋ da jaǧdaiyn jasap, suyn ne tamaǧyn berıp, dos retınde qarau kerek.
- «2020 volonter jyly» bolǧanyn bılemız. Nätije qandai boldy dep oilaisyz? Volonter jyly turaly oiyŋyzdy bılsek.
- «2020 jyly volonter jylynda» basqa volonterler sekıldı türlı ıs-şaralardy, kezdesulerdı küttım. Alaida pandemiia uaqytyna dälme däl kelıp qaldyq. Bıraq volonterler şette qalǧan joq. Osyndai qiyn qystau kezeŋde olar özderınıŋ küşın körsettı. Ekonomikaǧa, qoǧamǧa tigızgen paidalary köp boldy. Būl jyl volonterlık qyzmetke jaŋa tolqyn alyp keldı desek bolady. Volonterlık qyzmettıŋ keibır baǧyttarynyŋ belsendılıgı artty. Mysaly, onlain-volonter, avto-volonterler jäne pro bono. Sonymen qatar volonterler būryn ainalyspaǧan sala boiynşa jūmys jasauǧa erkın beiımdeldı. Mysaly, būryn tek ıs şaralarda jüretın volonterler äleumettık baǧytta jūmys jasady: azyq-tūlık sūryptaumen, tasymaldaumen, mūqtaj jandarǧa kömek körsetu jäne t.b. Demek volonterlık qyzmet barlyq salaǧa ikemdele alatynyn taǧy bır ret däleldedı.
- Volonterlıktı bır kısı «talapty jastarǧa berılgen mümkındık» dese, endı bırı «volonterlıktıŋ bedelı köterılıp, olardyŋ qyzmetıne degen qūrmet artady» dep baǧalapty. Sızdıŋ oiyŋyzdaǧy volonter degen kım?
- Negızı volonterlık qyzmettıŋ berer mümkındıgı köp, Ärine, ony ızdei bılu kerek, qoldana bılu kerek. Şyny kerek, qoǧamda volonterler – uaqyty köp, ıseitın tırlıgı joq adamdar degen terıs oilar bar. Alaida bız bos jürgen jandar emespız. Bızdıŋ de basqa adamdar sekıldı oquymyz, otbasymyz, jūmysymyz bar. Sonymen qatar qoǧamǧa paidaly bolu, ömırdı jaqsy jaqqa özgertu, kömek beru degen ülken niet bar.
Volonter būl jolǧa türlı sebeptermen keledı. Men qoǧamǧa paidaly bolu üşın jäne özımdı tabu üşın keldım. Alaida būl qyzmettıŋ maǧan daiyndap qoiǧan tosyn syilary köp boldy.
Bırınşıden, qoǧamǧa azda bolsa paidam tidı degen ümıttemın. Ol jalǧasyn tauyp ta kele jatyr.
Ekınşıden, JOO-na qaraǧanda volonterlık qyzmette türlı daǧdylarǧa ie bolyp, özımdı maman retınde qalyptastyrdym. Türlı äleumettık jobalarmen ainalysyp, mügedektıgı bar azamattarmen jūmys jasadym.
Üşınşıden, şet elde täjırbie almasuǧa mümkındık tudy. Äleumettık baǧytta «Şekteusız ömır» jobasy boiynşa Baku qalasynda 1,5 ai boiy DSP, Daun sindromy, autizm jäne t.b. diagnozdar qoiylǧan syrqat balalarmen jūmys jasadym. Ol men üşın halyqaralyq täjıribe boldy.
Köptegen mektep oquşylary būl salaǧa sertifat üşın kelıp jatady. Ol - qalypty dünie. Şet elge oquǧa tüsken uaqytta volonter bolǧanyŋyzdy rastaityn qūjattar joǧary röl oinaidy. Şet eldık JOO-na studenttıŋ oqudan bölek, qoǧamdyq jūmystarda da belsendı bolǧandyǧy maŋyzdy.
Volonterlık qyzmettıŋ bergen taǧy bır mümkındıgı - jaŋa tanystyq, dostar tabu. Tek Qazaqstan boiynşa emes, köptegen özge el ökılderımen dostasuǧa taptyrmas mümkındık tuyndady. 2018 jyly Baku qalasynda bolǧan uaqytta, bızdıŋ topta Päkıstannan, Türkiiadan, Ündıstannan, Qytaidan, Ukrainadan, Afrikadan kelgen azamatttar boldy. Äleumettık jelılerde älı künge deiın hat almasyp tūramyz.
Ǧajaiyp qyzmettıŋ maǧan bergen ülken syiy – ömırlık jarym. Joldasym ekeuımız osy baǧytta jürıp, «Jeŋıs» atty jobada tanystyq. Aralasyp, bır-bırımızdı jaqyn tanyp, şaŋyraq qūrdyq. Ol Pavlodardan, men Tarazdan. Bır-bırınen aiyrmaşylyǧy ülken ekı mekendı bailanystyrdyq. Otbasy qūrǧanymyzǧa bır jyl. Qyzyǧuşylyǧymyz, baǧytymyz, ömırlık ūstanymymyz ūqsas. Ekeuımızdıŋ osy baǧytta jürgenımızge şamamen 5-7 jyl bolypty. Ärı qarai otbasylyq voloterlıktı damytyp jatqan jaiymyz bar.
- Äŋgımeŋızge rahmet!
- Volonter bolyp ainalysqan eŋ alǧaşqy jūmysyŋyz esıŋızde me? Sol kezdegı emosiiaŋyz turaly aityp berıŋızşı.
- Ärine, eŋ alǧaş volonterlıkpen ainalysqan uaqyt qyzyqty boldy. Bır jaǧynan qorqynyş ta boldy. «Mümkın menen kütken nätijenı bere almai qalatyn şyǧarmyn» nemese «paida keltıremın dep, qatelesıp qalsam şe?» degen oilar boldy. Eŋ alǧaşqy erıktılık - jetım balalarmen jūmys jasaumen bastaldy. Bızdı aldyn ala daiyndaǧannyŋ arqasynda senımdılıgım artty. Degenmen jauapkerşılık sezımı bolǧan soŋ, qorqynyştyŋ boluy da zaŋdy. Balalarmen jūmys jasauda, bızdı aldyn ala erejelermen tanystyrǧan bolatyn. Bıraq sonda da kütpegen jaǧdailar men emosiialardy sezındık. Menıŋ qasymda 3 kışkentai qyz boldy. Bıreuı janymnan qalmady. «Saltanat» saraiynyŋ ışı keŋ. Ary berı oinap jürgende, qasymda jürgen qyz «mama» dep qūşaqtap aldy. Özım älı balamyn, bıraq jüregımnıŋ eljıregenın aita almaimyn. «Ana qyzdyŋ bolaşaǧy qalai bolmaq, şeşesımen ne boldy eken» degen oilar sanamnan ketpedı. Sol sätte sol qyzdyŋ özı tüsınbegen jaǧdaiyna janym aşydy. Täp-tättı balalardy qalai ǧana qiia aldy eken degen oimen sol ıs şarany aiaqtadyq.
- Volonterlık qyzmet, volonterdıŋ ömırı turaly halyqqa qarapaiym tılde tüsındırıp berseŋız. Nemen ainalysasyzdar?
- Bırınşıden, volonter - erkın adam. Iаǧni qai uaqytta, qai baǧytta volonterlık qyzmetpen ainalysatynyn özı şeşedı. Volonterlık qyzmetpen ol öz erkımen ainalysady. Ärine jauapkerşılık bolu qajet.
Ekınşıden, volonter eşqandai aqy nemese syiaqyny qajet etpeidı. Olar - kömek qolyn sozuǧa daiyn adamdar.
Üşınşıden, volonterler - qoǧam müddesı üşın qyzmet etedı.
Qazaq dästürındegı «asar» volonterlık qyzmettıŋ sipattamasy. Mysaly, sız üi salyp jatyrsyz. Dostaryŋyzdy, tuystaryŋyzdy kömek körsetuge şaqyrdyŋyz delık. Sız olardyŋ jaǧdaiyn jasap, tamaǧyn berıp, jyly yqylaspen kütesız. Volonterlermen jūmys ta däl sol siiaqty. Olardyŋ da jaǧdaiyn jasap, suyn ne tamaǧyn berıp, dos retınde qarau kerek.
- «2020 volonter jyly» bolǧanyn bılemız. Nätije qandai boldy dep oilaisyz? Volonter jyly turaly oiyŋyzdy bılsek.
- «2020 jyly volonter jylynda» basqa volonterler sekıldı türlı ıs-şaralardy, kezdesulerdı küttım. Alaida pandemiia uaqytyna dälme däl kelıp qaldyq. Bıraq volonterler şette qalǧan joq. Osyndai qiyn qystau kezeŋde olar özderınıŋ küşın körsettı. Ekonomikaǧa, qoǧamǧa tigızgen paidalary köp boldy. Būl jyl volonterlık qyzmetke jaŋa tolqyn alyp keldı desek bolady. Volonterlık qyzmettıŋ keibır baǧyttarynyŋ belsendılıgı artty. Mysaly, onlain-volonter, avto-volonterler jäne pro bono. Sonymen qatar volonterler būryn ainalyspaǧan sala boiynşa jūmys jasauǧa erkın beiımdeldı. Mysaly, būryn tek ıs şaralarda jüretın volonterler äleumettık baǧytta jūmys jasady: azyq-tūlık sūryptaumen, tasymaldaumen, mūqtaj jandarǧa kömek körsetu jäne t.b. Demek volonterlık qyzmet barlyq salaǧa ikemdele alatynyn taǧy bır ret däleldedı.
- Volonterlıktı bır kısı «talapty jastarǧa berılgen mümkındık» dese, endı bırı «volonterlıktıŋ bedelı köterılıp, olardyŋ qyzmetıne degen qūrmet artady» dep baǧalapty. Sızdıŋ oiyŋyzdaǧy volonter degen kım?
- Negızı volonterlık qyzmettıŋ berer mümkındıgı köp, Ärine, ony ızdei bılu kerek, qoldana bılu kerek. Şyny kerek, qoǧamda volonterler – uaqyty köp, ıseitın tırlıgı joq adamdar degen terıs oilar bar. Alaida bız bos jürgen jandar emespız. Bızdıŋ de basqa adamdar sekıldı oquymyz, otbasymyz, jūmysymyz bar. Sonymen qatar qoǧamǧa paidaly bolu, ömırdı jaqsy jaqqa özgertu, kömek beru degen ülken niet bar.
Volonter būl jolǧa türlı sebeptermen keledı. Men qoǧamǧa paidaly bolu üşın jäne özımdı tabu üşın keldım. Alaida būl qyzmettıŋ maǧan daiyndap qoiǧan tosyn syilary köp boldy.
Bırınşıden, qoǧamǧa azda bolsa paidam tidı degen ümıttemın. Ol jalǧasyn tauyp ta kele jatyr.
Ekınşıden, JOO-na qaraǧanda volonterlık qyzmette türlı daǧdylarǧa ie bolyp, özımdı maman retınde qalyptastyrdym. Türlı äleumettık jobalarmen ainalysyp, mügedektıgı bar azamattarmen jūmys jasadym.
Üşınşıden, şet elde täjırbie almasuǧa mümkındık tudy. Äleumettık baǧytta «Şekteusız ömır» jobasy boiynşa Baku qalasynda 1,5 ai boiy DSP, Daun sindromy, autizm jäne t.b. diagnozdar qoiylǧan syrqat balalarmen jūmys jasadym. Ol men üşın halyqaralyq täjıribe boldy.
Köptegen mektep oquşylary būl salaǧa sertifat üşın kelıp jatady. Ol - qalypty dünie. Şet elge oquǧa tüsken uaqytta volonter bolǧanyŋyzdy rastaityn qūjattar joǧary röl oinaidy. Şet eldık JOO-na studenttıŋ oqudan bölek, qoǧamdyq jūmystarda da belsendı bolǧandyǧy maŋyzdy.
Volonterlık qyzmettıŋ bergen taǧy bır mümkındıgı - jaŋa tanystyq, dostar tabu. Tek Qazaqstan boiynşa emes, köptegen özge el ökılderımen dostasuǧa taptyrmas mümkındık tuyndady. 2018 jyly Baku qalasynda bolǧan uaqytta, bızdıŋ topta Päkıstannan, Türkiiadan, Ündıstannan, Qytaidan, Ukrainadan, Afrikadan kelgen azamatttar boldy. Äleumettık jelılerde älı künge deiın hat almasyp tūramyz.
Ǧajaiyp qyzmettıŋ maǧan bergen ülken syiy – ömırlık jarym. Joldasym ekeuımız osy baǧytta jürıp, «Jeŋıs» atty jobada tanystyq. Aralasyp, bır-bırımızdı jaqyn tanyp, şaŋyraq qūrdyq. Ol Pavlodardan, men Tarazdan. Bır-bırınen aiyrmaşylyǧy ülken ekı mekendı bailanystyrdyq. Otbasy qūrǧanymyzǧa bır jyl. Qyzyǧuşylyǧymyz, baǧytymyz, ömırlık ūstanymymyz ūqsas. Ekeuımızdıŋ osy baǧytta jürgenımızge şamamen 5-7 jyl bolypty. Ärı qarai otbasylyq voloterlıktı damytyp jatqan jaiymyz bar.
- Äŋgımeŋızge rahmet!
Sūhbattasqan: Aqmaral BEREKET,
«Adyrna» ūlttyq portaly
Ūqsas jaŋalyqtar
