«ادىرنا» ۇلتتىق پورتالىنىڭ كەزەكتى سۇحباتى ۇلتتىق ۆولونتەرلىك جەلىنىڭ ۇلەستىرۋشىسى ايدانا ماكىشەۆامەن بولدى.
- ۆولونتەرلىككە قالاي كەلدىڭىز؟ وسى سالاداعى ماقساتىڭىز قانداي؟
- مەنىڭ ەسىمىم – ايدانا، جاسىم 25-تە. تاراز قالاسىندا دۇنيەگە كەلدىم. «ۆولونتەرلىك» ۇعىمىمەن ەڭ العاش استانا قالاسىندا، 2 كۋرس ستۋدەنتى كەزىندە تانىستىم. مەكتەپ قابىرعاسىندا بالالار ۇيىنە بارۋ ويدا بولاتىن. ستۋدەنت كەزىمدە «سالتانات» سارايىندا جەتىم بالالارعا ارنالعان ءىس شارا بولدى. سول جاققا ۆولونتەر رەتىندە باردىم. ارينە، ءبىرىنشى ءبىزدى وقىتتى، جەتىم بالالارمەن قالاي جۇمىس جاساۋ كەرەك ەكەنىن ايتتى. مەنىڭ ول كەزدەسۋدەن العان اسەرىم ەرەكشە بولدى. سولاي مەن ۆولونتەرلىك ۇيىمداردى ىزدەي باستادىم. الدىمنان وسى باعىتتا جۇمىس جاسايتىن تانىستار كەزدەستى. كەيىن بىرتە-بىرتە ءتۇرلى ۇيىمداردا ۆولونتەر بولىپ، الەۋمەتتىك باعىتقا كوڭىل ءبولدىم. ول ۋاقىتتا ءوزىمدى ىزدەپ جۇرگەن ەدىم. قوعامعا پايدالى بولۋدى قالادىم جانە وقۋدان بولەك قوعامدىق جۇمىستارعا بەلسەنە ارالاسقىم كەلدى.
- ۆولونتەر بولىپ اينالىسقان ەڭ العاشقى جۇمىسىڭىز ەسىڭىزدە مە؟ سول كەزدەگى ەموتسياڭىز تۋرالى ايتىپ بەرىڭىزشى.
- ارينە، ەڭ العاش ۆولونتەرلىكپەن اينالىسقان ۋاقىت قىزىقتى بولدى. ءبىر جاعىنان قورقىنىش تا بولدى. «مۇمكىن مەنەن كۇتكەن ناتيجەنى بەرە الماي قالاتىن شىعارمىن» نەمەسە «پايدا كەلتىرەمىن دەپ، قاتەلەسىپ قالسام شە؟» دەگەن ويلار بولدى. ەڭ العاشقى ەرىكتىلىك - جەتىم بالالارمەن جۇمىس جاساۋمەن باستالدى. ءبىزدى الدىن الا دايىنداعاننىڭ ارقاسىندا سەنىمدىلىگىم ارتتى. دەگەنمەن جاۋاپكەرشىلىك سەزىمى بولعان سوڭ، قورقىنىشتىڭ بولۋى دا زاڭدى. بالالارمەن جۇمىس جاساۋدا، ءبىزدى الدىن الا ەرەجەلەرمەن تانىستىرعان بولاتىن. بىراق سوندا دا كۇتپەگەن جاعدايلار مەن ەموتسيالاردى سەزىندىك. مەنىڭ قاسىمدا 3 كىشكەنتاي قىز بولدى. بىرەۋى جانىمنان قالمادى. «سالتانات» سارايىنىڭ ءىشى كەڭ. ارى بەرى ويناپ جۇرگەندە، قاسىمدا جۇرگەن قىز «ماما» دەپ قۇشاقتاپ الدى. ءوزىم ءالى بالامىن، بىراق جۇرەگىمنىڭ ەلجىرەگەنىن ايتا المايمىن. «انا قىزدىڭ بولاشاعى قالاي بولماق، شەشەسىمەن نە بولدى ەكەن» دەگەن ويلار سانامنان كەتپەدى. سول ساتتە سول قىزدىڭ ءوزى تۇسىنبەگەن جاعدايىنا جانىم اشىدى. ءتاپ-ءتاتتى بالالاردى قالاي عانا قيا الدى ەكەن دەگەن ويمەن سول ءىس شارانى اياقتادىق.
- ۆولونتەرلىك قىزمەت، ۆولونتەردىڭ ءومىرى تۋرالى حالىققا قاراپايىم تىلدە ءتۇسىندىرىپ بەرسەڭىز. نەمەن اينالىساسىزدار؟
- بىرىنشىدەن، ۆولونتەر - ەركىن ادام. ياعني قاي ۋاقىتتا، قاي باعىتتا ۆولونتەرلىك قىزمەتپەن اينالىساتىنىن ءوزى شەشەدى. ۆولونتەرلىك قىزمەتپەن ول ءوز ەركىمەن اينالىسادى. ارينە جاۋاپكەرشىلىك بولۋ قاجەت.
ەكىنشىدەن، ۆولونتەر ەشقانداي اقى نەمەسە سىياقىنى قاجەت ەتپەيدى. ولار - كومەك قولىن سوزۋعا دايىن ادامدار.
ۇشىنشىدەن، ۆولونتەرلەر - قوعام مۇددەسى ءۇشىن قىزمەت ەتەدى.
قازاق داستۇرىندەگى «اسار» ۆولونتەرلىك قىزمەتتىڭ سيپاتتاماسى. مىسالى، ءسىز ءۇي سالىپ جاتىرسىز. دوستارىڭىزدى، تۋىستارىڭىزدى كومەك كورسەتۋگە شاقىردىڭىز دەلىك. ءسىز ولاردىڭ جاعدايىن جاساپ، تاماعىن بەرىپ، جىلى ىقىلاسپەن كۇتەسىز. ۆولونتەرلەرمەن جۇمىس تا ءدال سول سياقتى. ولاردىڭ دا جاعدايىن جاساپ، سۋىن نە تاماعىن بەرىپ، دوس رەتىندە قاراۋ كەرەك.
- «2020 ۆولونتەر جىلى» بولعانىن بىلەمىز. ناتيجە قانداي بولدى دەپ ويلايسىز؟ ۆولونتەر جىلى تۋرالى ويىڭىزدى بىلسەك.
- «2020 جىلى ۆولونتەر جىلىندا» باسقا ۆولونتەرلەر سەكىلدى ءتۇرلى ءىس-شارالاردى، كەزدەسۋلەردى كۇتتىم. الايدا پاندەميا ۋاقىتىنا دالمە ءدال كەلىپ قالدىق. بىراق ۆولونتەرلەر شەتتە قالعان جوق. وسىنداي قيىن قىستاۋ كەزەڭدە ولار وزدەرىنىڭ كۇشىن كورسەتتى. ەكونوميكاعا، قوعامعا تيگىزگەن پايدالارى كوپ بولدى. بۇل جىل ۆولونتەرلىك قىزمەتكە جاڭا تولقىن الىپ كەلدى دەسەك بولادى. ۆولونتەرلىك قىزمەتتىڭ كەيبىر باعىتتارىنىڭ بەلسەندىلىگى ارتتى. مىسالى، ونلاين-ۆولونتەر، اۆتو-ۆولونتەرلەر جانە pro bono. سونىمەن قاتار ۆولونتەرلەر بۇرىن اينالىسپاعان سالا بويىنشا جۇمىس جاساۋعا ەركىن بەيىمدەلدى. مىسالى، بۇرىن تەك ءىس شارالاردا جۇرەتىن ۆولونتەرلەر الەۋمەتتىك باعىتتا جۇمىس جاسادى: ازىق-تۇلىك سۇرىپتاۋمەن، تاسىمالداۋمەن، مۇقتاج جاندارعا كومەك كورسەتۋ جانە ت.ب. دەمەك ۆولونتەرلىك قىزمەت بارلىق سالاعا يكەمدەلە الاتىنىن تاعى ءبىر رەت دالەلدەدى.
- ۆولونتەرلىكتى ءبىر كىسى «تالاپتى جاستارعا بەرىلگەن مۇمكىندىك» دەسە، ەندى ءبىرى «ۆولونتەرلىكتىڭ بەدەلى كوتەرىلىپ، ولاردىڭ قىزمەتىنە دەگەن قۇرمەت ارتادى» دەپ باعالاپتى. ءسىزدىڭ ويىڭىزداعى ۆولونتەر دەگەن كىم؟
- نەگىزى ۆولونتەرلىك قىزمەتتىڭ بەرەر مۇمكىندىگى كوپ، ارينە، ونى ىزدەي ءبىلۋ كەرەك، قولدانا ءبىلۋ كەرەك. شىنى كەرەك، قوعامدا ۆولونتەرلەر – ۋاقىتى كوپ، ىسەيتىن تىرلىگى جوق ادامدار دەگەن تەرىس ويلار بار. الايدا ءبىز بوس جۇرگەن جاندار ەمەسپىز. ءبىزدىڭ دە باسقا ادامدار سەكىلدى وقۋىمىز، وتباسىمىز، جۇمىسىمىز بار. سونىمەن قاتار قوعامعا پايدالى بولۋ، ءومىردى جاقسى جاققا وزگەرتۋ، كومەك بەرۋ دەگەن ۇلكەن نيەت بار.
ۆولونتەر بۇل جولعا ءتۇرلى سەبەپتەرمەن كەلەدى. مەن قوعامعا پايدالى بولۋ ءۇشىن جانە ءوزىمدى تابۋ ءۇشىن كەلدىم. الايدا بۇل قىزمەتتىڭ ماعان دايىنداپ قويعان توسىن سىيلارى كوپ بولدى.
بىرىنشىدەن، قوعامعا ازدا بولسا پايدام ءتيدى دەگەن ۇمىتتەمىن. ول جالعاسىن تاۋىپ تا كەلە جاتىر.
ەكىنشىدەن، جوو-نا قاراعاندا ۆولونتەرلىك قىزمەتتە ءتۇرلى داعدىلارعا يە بولىپ، ءوزىمدى مامان رەتىندە قالىپتاستىردىم. ءتۇرلى الەۋمەتتىك جوبالارمەن اينالىسىپ، مۇگەدەكتىگى بار ازاماتتارمەن جۇمىس جاسادىم.
ۇشىنشىدەن، شەت ەلدە تاجىربيە الماسۋعا مۇمكىندىك تۋدى. الەۋمەتتىك باعىتتا «شەكتەۋسىز ءومىر» جوباسى بويىنشا باكۋ قالاسىندا 1,5 اي بويى دتسپ، داۋن سيندرومى، اۋتيزم جانە ت.ب. دياگنوزدار قويىلعان سىرقات بالالارمەن جۇمىس جاسادىم. ول مەن ءۇشىن حالىقارالىق تاجىريبە بولدى.
كوپتەگەن مەكتەپ وقۋشىلارى بۇل سالاعا سەرتيفات ءۇشىن كەلىپ جاتادى. ول - قالىپتى دۇنيە. شەت ەلگە وقۋعا تۇسكەن ۋاقىتتا ۆولونتەر بولعانىڭىزدى راستايتىن قۇجاتتار جوعارى ءرول وينايدى. شەت ەلدىك جوو-نا ستۋدەنتتىڭ وقۋدان بولەك، قوعامدىق جۇمىستاردا دا بەلسەندى بولعاندىعى ماڭىزدى.
ۆولونتەرلىك قىزمەتتىڭ بەرگەن تاعى ءبىر مۇمكىندىگى - جاڭا تانىستىق، دوستار تابۋ. تەك قازاقستان بويىنشا ەمەس، كوپتەگەن وزگە ەل وكىلدەرىمەن دوستاسۋعا تاپتىرماس مۇمكىندىك تۋىندادى. 2018 جىلى باكۋ قالاسىندا بولعان ۋاقىتتا، ءبىزدىڭ توپتا پاكىستاننان، تۇركيادان، ءۇندىستاننان، قىتايدان، ۋكراينادان، افريكادان كەلگەن ازاماتتتار بولدى. الەۋمەتتىك جەلىلەردە ءالى كۇنگە دەيىن حات الماسىپ تۇرامىز.
عاجايىپ قىزمەتتىڭ ماعان بەرگەن ۇلكەن سىيى – ومىرلىك جارىم. جولداسىم ەكەۋىمىز وسى باعىتتا ءجۇرىپ، «جەڭىس» اتتى جوبادا تانىستىق. ارالاسىپ، ءبىر-ءبىرىمىزدى جاقىن تانىپ، شاڭىراق قۇردىق. ول پاۆلوداردان، مەن تارازدان. ءبىر-بىرىنەن ايىرماشىلىعى ۇلكەن ەكى مەكەندى بايلانىستىردىق. وتباسى قۇرعانىمىزعا ءبىر جىل. قىزىعۋشىلىعىمىز، باعىتىمىز، ومىرلىك ۇستانىمىمىز ۇقساس. ەكەۋىمىزدىڭ وسى باعىتتا جۇرگەنىمىزگە شامامەن 5-7 جىل بولىپتى. ءارى قاراي وتباسىلىق ۆولوتەرلىكتى دامىتىپ جاتقان جايىمىز بار.
- اڭگىمەڭىزگە راحمەت!
سۇحباتتاسقان: اقمارال بەرەكەت،
«ادىرنا» ۇلتتىق پورتالى
