Äskeri ömır: Qazaqstannyŋ Qaruly Küşterınıŋ tarihy

Mūqym el Qazaqstannyŋ myǧym qalqanyna ainalǧan Qaruly küşterdıŋ qūrylǧanyna 30 jyldan astam uaqyt ötken. Täuelsızdıkke qol jetkızgen jas memleket şekarasyn şegendep, saiasi jüiesın qalyptastyryp, qauıpsızdıgın qamtamasyz ettı. Qazaqstannyŋ eks-prezidentı 1992 jyldyŋ 7 mamyrynda Jarlyqqa qol qoiǧan. Ol Qazaqstannyŋ derbes Qaruly Küşterın qūru turaly habar boldy. Bügınde Qaruly Küşterdıŋ qaramaǧyna Respublika aumaǧynda ornalasqan barlyq äskerler kıredı. Naqtyraq aitsaq, Qūrlyq äskerlerı, Äskeri-teŋız küşterı men Äue qorǧanysy kıredı. Atalǧan Qaruly Küşterdıŋ qatarynda Äue qorǧanys küşterı 1998 jyldyŋ 1 mausymynda qūrylǧan. Äue qorǧanysy - el qorǧanysynyŋ flagmany bolyp tabylady. Al Äskeri-teŋız küşterı osydan 21 jyl būryn, 2003 jyldyŋ 7 mamyrynda qūrylǧan. Bügınde Qazaqstannyŋ äskeri-teŋız küşterınıŋ qūramynda 14 keme bar. Eldıŋ bırlıgın ūstap, egemendıktı şaiqaltpai, täuelsızdıktıŋ tuyn biık ūstauǧa at salysyp, kez kelgen qiyndyqqa, agressiiaǧa tötep beretın - Qūrlyq äskerlerı. Qaruly küşterdıŋ būl salasy 2009 jyldyŋ 20 säuırınde qūrylǧan. Qūrlyq äskerlerı eldıŋ tatulyǧyn būzbai, şegendelgen şekaranyŋ qūrlyqtaǧy bölıgın bekem etıp, bıtımgerşılıktı saqtauda eren eŋbek etedı. Otandy qorǧau – ärbır azamattyŋ boryşy. Degenmen bügınde kei jastar Otan aldyndaǧy boryşyn öteuden jaltarady. Osy tūsta psiholog mamandar jastardyŋ boiynda patriottyq ruh älsız ekenın aitady. Osy tūsta elımızde äskerge baratyndar men paryzyn ötep kelgenderge bırneşe jeŋıldıkter qarastyrylǧan. Qazaqstan Qaruly Küşterınıŋ qūryluyndaǧy eŋ alǧaşqy qadamdar - qorǧanys ısımen tıkelei şūǧyldanu maqsatynda Qazaqstannyŋ bırınşı Qorǧanys ministrı bolyp general-polkovnik Saǧadat Nūrmaǧanbetov taǧaiyn­dalǧan bolatyn. Sol tūstan bastap 7 mamyrda elımızde atauly kün bolyp bekıtıldı. Sondai-aq, äskeri mamandar daiarlau – strategiialyq mänı bar maŋyzdy ıs bolyp tabylady. Osy tūsta äskerdı jasaqtap, sarbazdardy sapqa tüzeu, olardy qaru-jaraqpen qamtamasyz etumen ǧana şektelmeitının tüsınu kerek. Otan qorǧauşynyŋ daiyndyǧyna at salysyp, ony jattyqtyru, kez kelgen qiyndyqqa daiyndap, äskeri ömırge daiyndau asa maŋyzdy. Osy tūsta elımızde äskeri bölımşelerden bölek, arnaiy JOO-lar bar. Bügınde aşyq derekközderde  Qazaqstan Qaruly küşterınıŋ sany - 80 myŋ adam şamasynda ekenı aitylǧan. Eldıŋ Bas qolbasşysy – Memleket basşysy, Prezident Qasym-Jomart Toqaev. Ol äskerge barǧan azamattarǧa arnaiy jeŋıldıkter qarastyrylǧanyn aitty. Memleket basşysy: “Äskeri boryşyn ötep kelgen azamattar endı joǧary oqu ornyna jeŋıldıkpen tüse alady. Sonymen qatar, merzımdı äskeri qyzmettegı sarbazdar nesiesın töleu mındetınen uaqytşa bosatylady. Äskerde boryşyn ötegender özderı qalasa, armiia qatarynan naqty mamandyq alyp şyǧa alady. Jalpy, sarbazdardy äleumettık qoldau şaralaryn meiılınşe köbeitu qajet”, - dedı. Joǧary Bas qolbasşy Toqaevtyŋ sözınşe äskerde boryşyn ötegender men paryzyn ötep jürgen jastar naǧyz sarbaz, naǧyz maman bolyp şyǧuǧa mındettı bolyp tabylady. Äskerdegı azamattar öskeleŋ ūrpaqqa ülgı-önege boluǧa tiıs ekenın aitady. «Äskeri qyzmetşılerge jaqsy jalaqy tölenuı kerek. Ükımet Küştık qūrylymdarǧa eŋbekaqy töleudıŋ bıryŋǧai jüiesıne köşken kezde osyny eskeruge tiıs», - dep qosty Prezident. Öz ǧūmyryn Qaruly küştermen bailanystyrǧan er adamdardyŋ qatarynda namysyn qoldan bermei, qiyndyqqa tözıp, qyzmetın adal atqaryp jürgen qyz-kelınşekter bar. Qorǧanys ministrlıgınıŋ mälımetınşe, Qazaqstan äskerınıŋ qūramynda 12 myŋnan astam äiel qyzmet etedı. Bır qolymen besık terbetıp, bır qolyna qaru alyp, el tynyştyǧyn qorǧaityn äskeri ömırdegı äielder eldıŋ äl-auqatyn saqtauǧa, qoǧam ışındegı kelısım men tūraqtylyqty nyǧaituǧa ülken üles qosyp keledı. Ärbır näzık jandynyŋ boiynda bır qolymen besıktı, bır qolymen älemdı terbetetın ūly küşı baryn da eskeru kerek. 32 jyldyq belesten ötken Qazaqstannyŋ Qaruly Küşterı qūrlyqta bolsyn, teŋız betınde alyp şekarasyn şegendep, jaudyŋ aiaǧyn bastyrmai, eldıktı dausyz bekıtıp, täuelsızdıktı berık ūstap tūr. Qazaqstan Res­publikasynyŋ el ty­nyş­tyǧyn qorǧap, halqyn barlyq qauıp-qater­den saqtauǧa, älemdık üderıspen bırge damyp ke­ledı. Qaruly Küşterdıŋ eldıktı saqtauda eselı eŋbegı ärdaiym elenuı tiıs.